عفونت گوش به ویژه عفونت گوش خارجی یکی از انواع نسبتا شایع عفونت است. اگرچه باکتری ها ممکن است باعث بروز آن شوند اما در بیشتر مواقع قارچ ها عامل ایجاد آن هستند. روندهای موضعی پوستی از شاخص های مهمی هستند که در ایجاد و تداوم عفونت گوش نقش دارند.
در این مقاله پس از توضیح مختصری درباره عفونت گوش، به تشریح ساکشن گوش و نقش آن در رفع عفونت پرداخته شده است.
عفونت گوش چیست؟
عفونت گوش خارجی یک روند التهابی به شمار می رود که در کانال شنوایی و بخش بیرونی گوش ممکن است رخ دهد. شاید به نظر برسد عفونت گوش خارجی اهمیت زیادی ندارد؛ اما حقیقت چیز دیگری است. در زبان لاتین به عفونت گوش خارجی otitis externa هم گفته می شود.
بیش از یک سوم افراد مبتلا به عفونت گوش مجبور می شوند، کارهای روزمره خود را به دنبال این عفونت متوقف سازند. حتی عده ای از آنها ناچار می شوند در خانه به استراحت بپردازند. بنابراین مشاهده می کنید که عفونت گوش خارجی را باید جدی گرفت و نباید اجازه داد به چنین مراحلی برسد.
با وجود این، عفونت گوش خارجی یک روند موضعی است. به همین ترتیب، می توان عفونت گوش خارجی را با به کارگیری راه حل های درمانی موضعی برطرف نمود. با وجود این، پزشکان در بیش از نیمی از موارد، ممکن است از درمان هایی که به طور سیستمیک کاربرد دارند، استفاده نمایند.
به طور کلی، درمان های سیستمیک به درمان هایی گفته می شود که از راه تزریقی یا خوراکی یا شیاف مواد آن به مقدار درمانی وارد گردش خون می شود. این ماده از راه گردش خون به همه جای بدن می رسد.
عدم درمان عفونت گوش خارجی ممکن است در برخی افراد باعث گسترش عفونت به سایر بافت های بدن شود. عفونت گوش مانند هر عفونت دیگر در افرادی که دچار نقص سیستم ایمنی بدن هستند، باید به سرعت درمان شود و کاملا جدی گرفته شود. عدم درمان عفونت گوش خارجی در این افراد ممکن است حتی زندگی آنها را تهدید نماید.
ساکشن گوش چیست؟
این روش یکی از راه های تمیز کردن گوش خارجی به شمار می رود. در این روش ترشحات طبیعی (که به آن در زبان انگلیسی ear wax گفته می شود) و مواد غیرطبیعی از کانال گوش خارج می شوند. این کار با کمک مکش صورت می گیرد که در زبان انگلیسی به آن suction گفته می شود.
پیش از ساکشن گوش، پزشک با دستگاه اتوسکوپ (مخصوص معاینه و مشاهده کانال گوش و پرده صماخ) به معاینه گوش خارجی می پردازد.
سپس پزشک از یک دستگاه ساکشن یا مکش استفاده می کند. این دستگاه مانند جاروبرقی اما با ظرافتی به مراتب بیشتر عمل می کند. ساکشن گوش همه مواد طبیعی و غیرطبیعی که داخل کانال گوش قرار دارند را می مکد و از گوش خارج می سازد.
ساکشن گوش یک وسیله پزشکی نسبتا گران قیمت است و همه کلینیک های پزشکی مجهز به آن نیستند. به طور معمول، پزشکان متخصص گوش و حلق و بینی یا فوق تخصص جراحی گوش و حلق و بینی چنین تجهیزاتی را در کلینیک خود دارند. از این دستگاه برای تمیز کردن ترشحات طبیعی گوش یا همان واکس گوش هم استفاده می شود.
شاید شنیده باشیم که برخی پزشکان از شستشوی گوش برای خارج سازی ترشحات گوش استفاده می کنند. ساکشن گوش یک روش جایگزین برای شستشوی گوش به شمار می رود.
اگر پزشکی در کلینیک خود به دستگاه ساکشن گوش مجهز نباشد، ممکن است از شستشوی گوش به جای آن استفاده کند. شستشوی گوش در همه بیماران قابل استفاده نیست.
ساکشن گوش چگونه کار می کند؟
پیش از این که پزشک ساشکن گوش را به کار گیرد، از بیمار سوالاتی درباره علائم کنونی بیماری گوش و تاریخچه قبلی مشکلاتی که برای گوش فرد پیش آمده است، می پرسد. همچنین پزشک معالج درباره آلرژی ها و داروهای مصرفی سوال می کند.
ساکشن گوش برای بیشتر بیماران، روشی ایده آل برای خروج ترشحات طبیعی و غیرطبیعی محسوب می شود. ساکشن گوش یک کار سریع است و طی مدت کوتاهی در حد چند دقیقه، پایان می یابد.
در ساکشن گوش، پزشک معالج یک لوله ظریف که دارای قدرت مکش است را در کانال گوش قرار می دهد. هنگام انجام ساکشن گوش، فرد مکش را درون گوش خود احساس می کند و صداهای مربوط به آن را می شنود.
گاهی ممکن است قطعاتی که در گوش قرار دارند نسبت به سایز لوله ساکشن بزرگ تر باشند. در این حالت، پزشک این قطعات را با ساکشن گوش به جلوی کانال گوش می آورد و سپس با یک پنس آن را از کانال گوش خارج می سازد.
مزایای ساکشن گوش
ساکشن گوش یک روش کارآمد برای خارج ساختن ترشحات و مواد طبیعی و غیرطبیعی از گوش تلقی می شود. در بیش از نود درصد از بیماران با ساکشن گوش می توان به این هدف دست یافت و کانال گوش را پاکیزه ساخت.
ساکشن گوش مزایایی نسبت به شستشوی گوش دارد که عبارتند از:
- سرعت عمل در ساشکن گوش بیشتر از شستشوی گوش است
- این امکان وجود دارد که پزشک هنگام انجام ساکشن گوش داخل کانال شنوایی را ببیند. این امکان در شستشوی گوش وجود ندارد.
- ساکشن گوش باعث ایجاد رطوبت بیشتر در کانال گوش نمی شود. رطوبت محل خود می تواند به عنوان یک عامل خطرزا برای عفونت عمل کند.
شستشوی گوش در همه افراد قابل اجرا نیست و به عنوان نمونه، در افراد زیر به انجام نمی رسد. با وجود این، افراد زیر می توانند از مزایای ساکشن گوش برای پاکیزه شدن کانال شنوایی استفاده کنند.
- کسانی که دچار پارگی در پرده گوش هستند
- کسانی که در تاریخچه آنها، سابقه عمل جراحی گوش به چشم می خورد.
- در صورت وجود جسم خارجی در گوش، ساکشن گوش راهی مطمئن به شمار می رود.
- وجود عفونت خفیف گوش خارجی
عوارض و خطرات احتمالی ساکشن گوش
ساکشن گوش هم مانند هر کار پزشکی دیگری در درصد کمی از افراد با عوارضی ممکن است همراه باشد. خوشبختانه بیشتر عوارض ساکشن گوش، موقت و خفیف هستند و به خودی خود بهبود می یابند و در مجموع شستشوی گوش با دستگاه ساکشن خطرات شستشوی گوش خارجی را به شدت کاهش می دهد.
شایع ترین عوارض ساکشن گوش عبارتند از:
- منگی و گیجی
- احساس ناراحتی به سبب بلندی صدای دستگاه هنگام انجام ساکشن گوش
- کاهش موقت و گذرای قدرت شنوایی
چنین به نظر می رسد که در برخی از موارد، به کارگیری قطره گوش پیش از ساکشن از بروز درد و منگی پس از ساکشن گوش می کاهد.
البته این احتمال بسیار ضعیف هم وجود دارد که ساکشن گوش با عوارض جدی تری همراه باشد:
- عفونت
- کاهش شنوایی دائمی
- آسیب به پرده گوش
- وخیم شدن وزوز گوش که از قبل وجود داشته است
اما همیشه این پرسش در ذهن بیمار وجود دارد که آیا ساکشن گوش دردناک است. اگر ساکشن گوش به درستی و با ظرافت به انجام برسد، دردناک نیست. بیشتر افراد یک احساسی شبیه قلقلک و لرزش را تجربه می کنند. اگر در هنگام انجام ساکشن گوش بیمار دچار هر گونه درد یا ناراحتی شود باید فوری آن را به پزشک اطلاع دهد.
ساکشن گوش در درمان عفونت گوش چه نقشی دارد؟
ترشحات گوش و مواد به جا مانده از عفونت گوش می توانند باعث انسداد کانال شنوایی شوند. چنین حالتی به پزشک اجازه نمی دهد معاینه گوش را کامل کند و به خصوص ببیند که آیا گوش میانی هم درگیر عفونت شده است یا خیر. همچنین این انسداد کانال گوش را مرطوب نگه می دارد و از سوی دیگر، اجازه نمی دهد مواد دارویی موضعی به ناحیه ای از گوش که پشت این انسداد قرار دارد، برسد.
در نظر داشته باشیم که عفونت گوش خارجی پوست ناحیه گوش خارجی را به شدت ملتهب کرده است. در این حالت هر ضربه به پوست گوش ممکن است التهاب و آسیب را بیشتر نماید. بنابراین، بهتر است از هر گونه وسیله دیگر مانند قاشقک های ظریف برای خارج ساختن ترشحات گوش اجتناب کرد.
بهترین روش برای پاکیزه نمودن کانال گوش استفاده از ساکشن گوش زیر دید مستقیم است. بهتر است در ابتدا از قدرت کم ساکشن گوش استفاده شود و در صورت نیاز، ساکشن با قدرت بالا به کار گرفته شود.
برخی از قطعات جامد و بزرگ ممکن است جذب ساکشن بشوند اما امکان عبور آنها از لوله ساکشن وجود نداشته باشد. در این حالت می توان با ساکشن قطعات بزرگ را تا حد ممکن بیرون کشید و با استفاده از سایر وسایل طریف مانند پنس، آنها را خارج ساخت.
اگر ترشحات گوش از همان ابتدا سخت یا چسبیده به جداره باشند، ممکن است لازم باشد قبل از ساکشن، قطره آنتی بیوتیک گوش یا مقدار کمی پراکسید هیدروژن در گوش چکانده شود. این کار ترشحات را نرم می کند و چسبندگی را به حداقل ممکن می رساند.
اگر کانال گوش به هر دلیلی به خوبی پاکیزه نگردد، احتمال باقی ماندن کانون های عفونی و مزمن شدن عفونت گوش خارجی وجود دارد. بنابراین، اگر پاکیزه نمودن کانال گوش با ساکشن به درستی انجام نشده باشد، پزشک ممکن است درخواست نماید تا ساکشن گوش دوباره اندکی بعد تکرار شود.
دکتر علی کوهی دانش آموخته رشته فوق تخصصی جراحی گوش و حلق و بینی از دانشگاه استنفورد آمریکا آماده پذیرش بیماران مبتلا به عفونت گوش خارجی و انجام ساکشن گوش در صورت لزوم است. کلینیک دکتر علی کوهی در تهران واقع شده است.
منابع:
Derald E. Brackmann, MD | The House Institute
اضافه کردن دیدگاه
اضافه کردن دیدگاه