فوبیا نوعی اختلال اضطرابی است که باعث ترس بیش از حد، مشخص و غیرمنطقی از یک شیء یا موقعیت خاص می شود. فردی که فوبیا دارد ممکن است از افراد، حیوانات، اشیاء، مکان ها، موقعیت ها یا فعالیت های خاصی بترسد.
علائم رایج فوبیا عبارتند از:
- تنگی نفس
- وحشت
- ضربان قلب سریع
- لرزش یا تشنج
- اصرار به فرار
هنگامی که افراد برای اجتناب از آنچه که آنها را می ترساند تا حد زیادی تلاش می کنند، عملکرد روزانه آنها در محل کار، مدرسه و روابط ممکن است آسیب ببیند.
این مقاله سه نوع اصلی فوبیا را پوشش می دهد. همچنین برخی از رایج ترین فوبیاها و موارد نادر را فهرست می کند.
فوبیاها چگونه طبقه بندی می شوند
بر اساس کتابچه راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی، انواع مختلفی از فوبیا وجود دارد.
هر سه نوع فوبیا در دسته وسیع تری از اختلالات اضطرابی قرار می گیرند. حدود 30 درصد از بزرگسالان ایالات متحده در مقطعی از زندگی خود اختلال اضطرابی را تجربه می کنند.
فوبیای خاص
فوبیاهای خاص به ترس شدید، مداوم و مشخص از یک شیء یا موقعیت خاص (مانند پرواز، پاها یا ارتفاعات) اشاره دارد. افراد مبتلا به فوبیای خاص ممکن است آگاه باشند که اضطراب آنها نامتناسب یا غیرضروری است اما در کنترل خود احساس ناتوانی می کنند.
در زیر چند دسته از فوبیاهای خاص آمده است:
- نوع حیوانی: نمونه های رایج عبارتند از ترس از سگ، مار یا عنکبوت.
- محیط طبیعی: این می تواند شامل ترس از ارتفاع، طوفان یا آب باشد.
- نوع آسیب تزریق خون: این فوبیا شامل ترس از دیدن خون، دریافت آزمایش خون، واکسن زدن یا حتی تماشای برنامه های تلویزیونی است که رویه های پزشکی را نشان می دهد.
- نوع موقعیتی: این فوبیاها می توانند به اندازه ترس از هواپیما تا ترس از سخنرانی در جمع متفاوت باشند. ترس از آسانسور، رانندگی و مکان های بسته را هم شامل می شود.
- انواع دیگر: این دسته شامل همه موارد دیگری می شود که تحت پوشش چهار نوع دیگر فوبیای خاص نیستند. به عنوان مثال می توان به ترس از بیماری، صداهای بلند و حتی دلقک ها (کولروفوبیا) اشاره کرد.
بین 3 تا 15 درصد افراد معیارهای تشخیصی یک فوبی خاص را دارند.
آگورافوبیا
آگورافوبیا نوعی اختلال اضطرابی است که در آن از موقعیت های خاصی اجتناب می کنید زیرا ترس شدیدی از به دام افتادن یا ناتوانی در فرار دارید. ممکن است در فضاهای باز یا محیط های دیگر دچار حملات پانیک شوید.
موقعیت هایی که می توانند باعث اضطراب شوند عبارتند از:
- حمل و نقل عمومی
- مراکز خرید
- تعداد زیادی پارکینگ
- پل ها
- ازدحام مردم
بدون درمان مناسب، آگورافوبیا می تواند به مرور زمان ناتوان کننده شود و باعث ترس برخی از افراد از ترک خانه یا یک اتاق خاص شود.
در ایالات متحده، حدود 1.3٪ از بزرگسالان حداقل یک بار آگورافوبیا را تجربه کرده اند.
فوبیای اجتماعی
همچنین به نام اختلال اضطراب اجتماعی، فوبی اجتماعی شامل ترس شدید و خودآگاهی در موقعیت های اجتماعی است. فوبی اجتماعی می تواند باعث شود افراد از صحبت در جمع، شرکت در رویدادها، ملاقات با افراد جدید یا حتی جستجوی شغل اجتناب کنند.
فهرست فوبیای رایج
بسیاری از فوبیاها شامل موقعیت هایی می شوند که در آنها احساس از دست دادن کنترل می کنید. در اینجا لیستی از فوبیاهای خاص رایج است که افراد به دنبال درمان برای آنها هستند:
- آکروفوبیا: ترس از ارتفاع
- ایروفوبیا: ترس از پرواز
- آمکسوفوبیا: ترس از رانندگی
- آکوافوبیا: ترس از آب
- آراکنوفوبیا: ترس از عنکبوت
- آسترافوبیا: ترس از طوفان
- کلاستروفوبیا: ترس از فضاهای بسته یا تنگ
- دنتوفوبیا: ترس از دندانپزشک
- گلوسوفوبیا: ترس از سخنرانی در جمع
- هموفوبیا: ترس از خون
- مونوفوبیا: ترس از تنهایی
- میسوفوبیا: ترس از میکروب
- نوسوکوم فوبیا: ترس از بیمارستان
- نیکتوفوبیا: ترس از تاریکی
- اورنیتوفوبیا: ترس از پرندگان
- فاسموفوبیا: ترس از ارواح
- زوفوبیا: ترس از حیوانات
فوبیای غیر معمول
در حالی که احتمالاً در مورد آگورافوبیا، کلاستروفوبیا یا فوبیای حیوانات شنیده اید، فوبیای بسیار دیگری نیز وجود دارد. برخی از موارد کمتر شناخته شده عبارتند از:
فوبیای پزشکی
از پزشکان گرفته تا هر وضعیت مرتبط با پزشکی، این موارد می تواند شامل موارد زیر باشد:
- لوکیفوبیا: ترس از زایمان
- نوسوکوم فوبیا: ترس از بیمارستان
- نوسوفوبیا: ترس از بیمار شدن
- تریپانوفوبیا: ترس از تزریق
فوبیای جنسی و بدنی
اینها می توانند بر درک شما از خود یا روابط شما با دیگران تأثیر بگذارند. چند نمونه عبارتند از:
- اروتوفوبیا: ترس از صمیمیت جنسی
- اومفالوفوبیا: ترس از ناف
- فیلماتوفوبیا: ترس از بوسیدن
- پودوفوبیا: ترس از پا
- تریکوفوبیا: ترس از مو
فوبیای محیطی
اینها به مکان ها مختلف مربوط می شوند:
- باتوموفوبیا: ترس از پله
- اسکولیونوفوبیا: ترس از مدرسه
- تالاسوفوبیا: ترس از اقیانوس
- زایلوفوبیا: ترس از اشیاء چوبی و یا جنگل
فوبیای موقعیتی
این فوبیا می تواند بر فعالیت های ساده روزانه تاثیر بگذارد:
- آمکسوفوبیا: ترس از رانندگی
- آتاکسوفوبیا: ترس از بی نظمی
- اِرگوفوبیا: ترس از کار
- هودوفوبیا: ترس از سفر
ترس از اشیاء خاص
این ترس ها نیز به چیزهای روزمره یا اشیاء غیرعادی مربوط می شوند مانند:
- اتوماتونوفوبیا: ترس از عروسک یا چهره های انسان نما
- کرنومنتروفوبیا: ترس از ساعت
- سیبوفوبیا: ترس از غذا خوردن
- پاپیروفوبیا: ترس از کاغذ
مهم نیست که فوبیای شما چقدر عجیب یا غیرمنتظره به نظر می رسد، در هر صورت کمک در دسترس است. از تماس گرفتن با پزشک خود برای کمک به علائم اضطراب خود نترسید.
فوبیاهای دیگر
این لیست از فوبیا به معنای جامع بودن آنها نیست. تقریباً هر چیزی که انسان در زندگی روزمره خود تجربه می کند می تواند به منبع ترس یا اضطراب تبدیل شود.
درمان فوبیا
هیچ دلیل شناخته شده ای برای فوبیا وجود ندارد. در برخی موارد، یک رویداد آسیب زا می تواند باعث ایجاد یک ترس مداوم و شدید شود. در موارد دیگر، فوبیا ممکن است در خانواده ها وجود داشته باشد.
با این حال، فوبیاها معمولا قابل درمان هستند. درمان فوبیا ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- مواجهه درمانی: این یک نوع رفتار درمانی است که شامل مواجهه تدریجی با منبع اضطراب شما به منظور شکستن چرخه اجتناب است.
- روان درمانی: رویکردهای روان درمانی خاص مانند درمان شناختی رفتاری (CBT) در یک محیط گروهی یا فردی ممکن است برای درمان فوبیا مفید باشد.
- داروهای تجویز شده: این داروها شامل داروهای ضد افسردگی، بتا بلوکرها و داروهای ضد اضطراب (مانند بنزودیازپین ها) می شود.
- تکنیک های تمدد اعصاب: به عنوان مثال می توان به تکنیک های تنفس و تمرینات تمرکز حواس اشاره کرد.
برخی از افراد مبتلا به فوبیا از کمک گرفتن شرم دارند. برخی دیگر هم نمی دانند که گزینه های درمان فوبیا در دسترس است اما با وجود یک درمانگر واجد شرایط، بیشتر درمان فوبیا موثر است.
آیا می توانید فوبیا را از بین ببرید؟
بسیاری از فوبیاهای رایج مانند تریپانوفوبیا (ترس از تزریق و سوزن) از دوران کودکی شروع می شود. حدود 25 درصد از کودکان و نوجوانان در مقطعی دچار اختلال اضطراب می شوند. در برخی موارد، فوبیای دوران کودکی ممکن است تا بزرگسالی ادامه یابد. با این حال، با درمان مؤثر، بسیاری از کودکان با افزایش سن، فوبیای خود را پشت سر می گذارند.
خلاصه
فوبیا نوعی اختلال اضطرابی است که باعث ترس مداوم، شدید و اغلب غیرمنطقی در مورد موقعیت یا چیز خاصی می شود.
فوبیاهای خاص آنهایی هستند که شامل ترس شدید از یک شیء یا موقعیت خاص، از جمله ترس های رایج مانند کلاستروفوبیا هستند. سایر فوبیاهای رایج عبارتند از: فوبیای اجتماعی و آگورافوبیا.
درمان برای اکثر افراد مبتلا به فوبیا موثر است. گزینه های درمان فوبیا شامل مواجهه درمانی، داروهای تجویز شده، درمان شناختی رفتاری (CBT) و تکنیک های ذهن آگاهی است.
کلام آخر
بسیاری از افراد مبتلا به فوبیا از صحبت در مورد ترس و اضطراب خود خجالت می کشند اما کمک در دسترس است و معمولا موثر است. اگر اضطراب شما با زندگی روزمره شما تداخل دارد از صحبت با پزشک خود نترسید.
سوالات متداول
فوبیاهای نادر کدامند؟
تقریباً هر شیء، موقعیت، محیط، شخص یا حیوان می تواند منبع ترس یا اضطراب شدید باشد. برخی از فوبیاهای نادر عبارتند از پلوتوفوبیا (ترس از پول)، آبلوتوفوبیا (ترس از حمام کردن)، کاتوفوبیا (ترس از مو) و ایزوتروفوبیا (ترس از آینه).
آیا می توان از فوبیا خلاص شد؟
فوبیا را می توان به طور ایمن و موثر درمان کرد. درمان های رایج فوبیا شامل روان درمانی و داروهای ضد اضطراب است. مواجهه درمانی که شامل مواجهه با منبع ترس شما با حمایت یک درمانگر واجد شرایط است نیز ممکن است موثر باشد.
چرا فوبیا وجود دارد؟
علت دقیق فوبیا در حال حاضر ناشناخته است. برخی از فوبیاها در اثر حوادث آسیب زا به خصوص در دوران کودکی ایجاد می شوند. در برخی موارد، فوبیاهای خاصی در خانواده ها وجود دارد.
منبع:
verywellhealth
اضافه کردن دیدگاه
اضافه کردن دیدگاه