آشنایی با مهم‌ترین علت‌های کمر درد

کمر درد همیشه یکی از شایع‌ترین مشکلات انسان بوده است.دردی آزاردهنده که می‌تواند انسان را از زندگی عادی باز دارد و به دیگر قسمت‌های بدن مثل پاها هم منتشر شود. سبک زندگی امروزی تاثیر زیادی بر بروز درد در کمر دارد، از شغل‌های کارمندی و پشت میزنشینی گرفته تا شغل‌های پرفشار که نیاز به جابجایی وسایل سنگین دارند، همه می‌توانند باعث بروز کمر درد شوند. در این مقاله قصد داریم مهم‌ترین علت های کمر درد را بررسی کنیم. اگر شما هم کم و بیش دچار درد در ناحیه ستون فقرات می‌شوید، این مقاله را از دست ندهید تا به سلامت خود کمک کنید.

نگاهی به ساختار کمر

برای آنکه بتوانید درک کاملی از علت بروز کمر درد بدست آورید، بیایید نگاهی به ساختار کمر بیندازیم. در عین حال که کمر ساختاری بسیار پیچیده دارد اما درک این ساختار و نحوه کار آن، چندان سخت نیست.

مهم‌ترین اجزای کمر انسان، ستون فقرات و نخاع است. ستون فقرات قسمت استخوانی کمر است و نخاع رشته‌ای از عصب ها است. بیابید هرکدام از این دو را دقیق‌تر بررسی کنیم.

ستون فقرات شامل رشته‌ای از استخوان‌ها است که به عنوان مهره شناخته می‌شوند. به همین دلیل به ستون فقرات، ستون مهره ها هم گفته می‌شود. ستون فقرات انسان دارای مهره‌هایی است که روی هم سوار شده اند. در فاصله بین هر دو مهره هم یک دیسک ژله‌ای قرار گرفته که به عنوان دیسک بین مهره‌ای شناخته می‌شود. این دیسک‌ها حالتی انعطاف‌پذیر دارند. وجود دیسک ها در بین مهره‌ها باعث می‌شوند مهره‌ها روی همدیگر نیفتند و اصطکاک پیدا نکنند. همچنین این مهره‌ها نمی‌توانند به همدیگر فشار و ضربه‌ای وارد کنند. ضمن اینکه دیسک‌های ژله‌ای باعث حرکت نرم و انعطاف‌پذیر مهره‌ها می‌شوند.

در نتیجه این ساختار ما انسان‌ها توانایی داریم که کمر خود را حرکت دهیم، حرکت‌های خم و راست کردن کمر، چرخاندن کمر و حتی ایستادن و نشستن ما به کمک ساختار مهره و دیسک‌های ستون فقرات امکان پذیر می‌شوند. ستون مهره ها از پایین به استخوان لگن و از بالا به استخوان جمجمه متصل شده است. درواقع آن را باید ستون بدن دانست.

اما نخاع رشته ای از عصب‌ها است که درست از میان ستون مهره‌ها عبور می‌کنند. این عصب‌ها بین مغز و اندام‌های بدن ارتباط برقرار کرده و کار انتقال پیام ها بین آنها را برعهده دارند. علاوه بر رشته اصلی نخاع، عصب‌های زیادی از نخاع منشعب شده، از لابلای مهره‌ها عبور می‌کنند و به اندام‌های مختلف کشیده می‌شوند. این عصب‌ها همان مسیرهای انتقال پیام هستند. عبور نخاع از بین ستون مهره‌ها باعث می‌شود مهره ها و دیسک ها از این عصب بزرگ و حساس محافظت کنند. اما در عین حال می‌توانند باعث آسیب رساندن به آن هم بشوند. این همان چیزی است که در موارد زیادی باعث دردهای شدید کمر می‌شود.

علت کمر درد چیست؟

حالا که با ساختار کلی کمر و اجزای آن آشنا شدید، بهتر می‌توانید علت بروز کمردرد را درک کنید. در یک کلام می‌توان گفت علت اصلی کمر درد واردشدن فشار به نخاع یا عصب‌های منشعب آن است. (البته این تنها علت کمر درد نیست). از آنجا که عصب‌ها در کمر از بین ستون فقرات عبور می‌کنند، هرگونه تغییر در حالت طبیعی مهره‌ها و دیسک‌ها باعث فشار به آنها می شود. فشار به عصب ها هم نتیجه ای جز  انتقال پیام درد به مغز ندارد. عامل دیگر درد در کمر، تخریب غضروف مفاصل و ساییدگی استخوان‌ها روی همدیگر است. آسیبی که به عنوان بیماری آرتروز شناخته می‌شود.

اما  بیایید مهم ترین عواملی را که باعث فشار به عصب ها در ستون فقرات و همچنین ساییدگی مفاصل کمر می‌شوند، بررسی کنیم:

فتق دیسک کمر

بیرون زدگی یا فتق دیسک کمر مهم ترین و شایع ترین علت کمر درد است. همانطور که گفتیم دیسک‌ها در ساختاری منظم بین مهره‌های ستون فقرات قرار گرفته و از آن ها در برابر ضربه و ساییدگی محافظت می‌کنند. اما اگر فشار بیش از حدی به دیسک‌ها وارد شود، ممکن است آنها دچار بیرون زدگی یا پارگی شوند. دیسک‌ها درون خود ماده ای ژله ای مانند دارند که توسط یک پوسته سخت محافظت می‌شود. با واردشدن فشار زیاد به دیسک، ماده ژله ای آن به پوسته فشار می‌آورد و آن را دچار بیرون زدگی می‌کند. حتی ممکن است باعث پارگی دیسک شده و به بیرون آن سرازیر شود.

در نتیجه بیرون زدگی یا پارگی دیسک ها، ممکن است عصب‌ها تحت فشار قرار گیرند. این اتفاق همیشگی نیست، احتمال دارد دیسک کمر شما دچار بیرون زدگی شود اما تا آخر عمر دردی احساس نکنید. در چنین حالتی دیسک بیرون زده، به هیچ کدام از عصب‌ها فشار نیاورده است. با این حال در موارد زیادی، دیسک به عصب ها فشار آورده و باعث کمر درد می‌شود.

اغلب افراد تصور می‌کنند برای درمان بیماری فتق دیسک کمر باید عمل جراحی انجام دهند. اما جالب است بدانید اکثر موارد بیرون زدگی دیسک بدون جراحی هم قابل درمان است. اساسا به دلیل عوارض جراحی و ریسکی که دارد، بهتر است ابتدا روش‌های دیگر را امتحان کنید. این روشها شامل درمان های خانگی، ورزش و فیزیوتراپی است. فیزیوتراپی اگر با صبر و حوصله و همراهی بیمار انجام شود، به طرز موثری می‌تواند کمردرد ناشی از فتق دیسک کمر را بهبود دهد. درمورد بیماری فتق دیسک کمر زیاد می‌توان صحبت کرد. حتی درد عصب سیاتیک هم با فتق دیسک در ارتباط است. ورزش‌ها و راه‌های درمان متنوعی برای این بیماری وجود دارد.

آرتروز ستون فقرات

علاوه بر مشکلات ناشی از فشار دیسک‌ها به عصب‌ها در ناحیه کمر، باید از بیماری آرتروز هم به عنوان یکی از شایع ترین عوامل کمر درد یاد کنیم. ماهیت این نوع کمر درد از بیماری‌هایی مثل دیسک کمر، درد سیاتیک یا تنگی کانال نخاعی متفاوت است و به دلیل ساییدگی مفاصل ستون فقرات اتفاق می‌افتد.

همانطور که گفتیم ستون فقرات شامل تعدادی مهره است که به چهار قسمت گردنی، سینه ای، کمری و خاجی تقسیم بندی شده‌اند. بین این قسمت ها مفاصل ستون فقرات قرار دارند که باعث حرکات کمر می‌شوند. در مواردی ممکن است غضروف بین مفاصل تخریب شده و از بین برود، درنتیجه استخوان‌های مفصل دچار ساییدگی شده و درد شدیدی را برای فرد ایجاد می‌کنند. آرتروز ستون فقرات که به آرتروز کمر هم معروف است، از مهم‌ترین عوامل شایع کمر درد به شمار می‌رود.

جالب است بدانید با بالارفتن سن احتمال بروز آرتروز هم زیاد می‌شود، زیرا سرعت ترمیم غضروف ها کم می‌شود. علاوه بر این ژنتیک و بیماری های زمینه ای هم در بروز آرتروز کمر نقش دارند. در این مورد هم می‌توان با کمک درمان‌های خانگی، ورزش‌های مخصوص و فیزیوتراپی تا حد زیادی درد را تسکین داد. با این حال در برخی موارد هم ممکن است بیمار واقعا نیاز به عمل جراحی داشته باشد. زیرا شدت تخریب و سایش استخوانها به حدی می‌رسد که امکان کنترل درد وجود ندارد و باید با کمک عمل جراحی مفصل را ترمیم یا تعویض کرد.

از آنجا که بروز آرتروز ستون فقرات زمینه ژنتیکی دارد، افرادی که در خانواده خود سابقه ابتلا به آرتروز را مشاهده می‌کنند باید بسیار مراقب باشند. این افراد می‌توانند با ورزش‌های سبک و کم‌فشار به تقویت عضلات ناحیه کمر بپردازند تا عضلات به خوبی از مفاصل حمایت کنند. اگر نیاز به حرکات ورزشی مفید برای آرتروز کمر هستید، پیشنهاد می‌کنیم از این صفحه دیدن کرده و ورزش های موجود در آن را مرتب انجام دهید.

علاوه بر این نگه داشتن ستون فقرات در حالت طبیعی آن به کاهش فشار و جلوگیری از درد کمک زیادی می‌کند. اگر بتوانید فشار های غیرطبیعی را از روی کمر خود بردارید، نیمی از راه پیشگیری از درد کمر را طی کرده‌اید. برای این کار بهتر است حالت‌های صحیح نشستن، خوابیدن و ایستادن را یاد گرفته و همواره رعایت کنید. همچنین از بلندکردن و جابجایی وسایل سنگین خودداری کنید، در صورتی که نیاز به جابجایی وسایل دارید، به هیچ وجه کمر را خم نکنید. بلکه با خم کردن زانو و استفاده از قدرت پاها وسایل را بلند کرده یا جابجا کنید.

فراموش نکنید کمر درد، آسیب ساده ای نیست. شاید امروزه خیلی درگیر آن نباشید اما نتیجه فشارهای وارده به کمر را در آینده نه چندان دور خواهید دید. در آن زمان شاید امکان زیادی برای درمان بیماری یا تسکین درد نداشته باشید. به همین دلیل به شدت توصیه می‌کنیم از همین امروز با ورزش و رعایت حالت صحیح بدن به فکر پیشیگری از کمر درد و هر درد اسکلتی عضلانی دیگری باشید.

درمان کمر درد

درمان کمردرد در قدم اول نیاز به تشخیص صحیح بیماری و شدت آن دارد. زیرا در برخی موارد حاد ممکن است درمان کمردرد نیاز به جراحی داشته باشد. با این حال بسیاری از موارد کمر درد با روش های غیرجراحی قابل درمان است. قدم اول درمان، استراحت است اما باید مراقب باشید استراحت زیاد باعث ضعف عضلات کمر نشود. در این مورد باید از پزشک کمک بگیرید. علاوه بر این استفاده از کمپرس سرد و گرم هم به کاهش درد کمر کمک می کنند.

در کنار این درمان های خانگی لازم است به فیزیوتراپی هم مراجعه کنید. فیزیوتراپی به شما کمک می کند در قدم اول، درد خود را تسکین دهید و در قدم بعدی علت بیماری را برطرف کنید.