آیا صافی کف پا مادرزادی است؟ (بهترین درمان صاف بودن کف پاها)

صافی کف پا به دلیل عوامل مختلفی مانند ژنتیک، سن و وزن ایجاد می‌شود. صافی کف پا می‌تواند منجر به بروز مشکلات بسیار دردناکی شود. چنین مشکلاتی انجام ورزش‌ها یا فعالیت‌های روزانه ساده‌ای را که دوست دارید برای شما دشوار می‌کند.

اگر دچار صافی کف پا هستید متخصص فیزیوتراپی می‌تواند تغییرات ساده‌ای در سبک زندگی مانند حرکات کششی هدفمند و تمرینات ویژه‌ای را برای افزایش و تقویت عضلات جهت رفع این مشکل پیشنهاد کند. متخصصین همچنین می‌توانند در خصوص انواع خاصی از کفش و کفی داخلی راهنمایی‌هایی را به شما ارائه دهند. کفش‌ها، ارتزها و کفی‌های خاص می‌توانند صافی کف پا را بهبود دهند و قوس ایجاد کنند، وضعیت قرارگیری بدن را بهبود دهند و عضلات قسمت مرکزی بدن را تقویت کنند.

درک این نکته که صافی کف پا موجب بروز چه مشکلاتی در بدن می‌شود مهم است. اگرچه ممکن است این مشکلات در ابتدا جزئی به نظر برسند اما صافی کف پا مسئله‌ای نیست که بتوانید آن را نادیده بگیرید زیرا با بالا رفتن سن مشکلات نیز پیشرفت خواهند کرد.

انواع صافی کف پا

صافی کف پا به دو صورت است:

• صافی کف پای انعطاف‌پذیر. در صافی کف پای انعطاف‌پذیر پا هنوز قادر به حرکت است و قوس معمولاً هنگامی ظاهر می‌شود که وزنی روی پا وارد نمی‌شود. صافی کف پای انعطاف‌پذیر در کودکان شایع است.
• صافی کف پای غیر قابل انعطاف. در صافی کف پای غیر قابل انعطاف یک پا به صورت غیر قابل انعطاف و در حالت صاف ثابت شده است حتی زمانی که وزنی به آن وارد نمی‌شود.

عوامل ایجادکننده‌ی صافی کف پا

صافی کف پا وضعیتی نسبتاً شایع است که می‌تواند تا 30 درصد از جمعیت را تحت تأثیر قرار دهد. صافی کف پا در 1 نفر از 10 نفر افراد این جمعیت منجر به بروز علائم می‌شود. معمولاً هر دو پا تحت تأثیر قرار می‌گیرند اما ممکن است صافی کف پا تنها در یکی از پاها نیز مشاهده شود.

عوامل متعددی می‌توانند خطر ابتلا به صافی کف پا را افزایش دهند. این عوامل عبارتند از:

• سن: احتمال وقوع صافی کف پای غیر قابل انعطاف با افزایش سن بیشتر می‌شود.
• آسیب‌های پا و مچ پا: وارد شدنِ صدمات قابل توجه یا مکرر به پا یا ساق پا که به تاندون‌ها یا رباط‌ها مانند تاندون تیبیای خلفی یا مفصل‌های لیسفرانک آسیب می‌رساند منجر به تغییر شکل و صافی کف پا می‌شوند.
• مشکلات جسمی: مشکلات جسمی خاص از جمله چسبیده بودن استخوان‌های مچ پا و چاقی موجب بروز صافی کف پا می‌شوند.
• سابقه خانوادگی: سابقه خانوادگی ابتلا به صافی کف پا احتمال وقوع ساختار غیرطبیعی پا را در افراد افزایش می‌دهد.
• آسیب عصبی: بیماری‌هایی مانند دیابت یا صدماتی که باعث بروز آسیب عصبی در پا می‌شوند، فرد را در معرض خطر ابتلا به صافی کف پا قرار خواهند داد.
• بیماری‌های التهابی: بیماری‌های التهابی خاص مانند آرتریت روماتوئید خطر ابتلا به صافی کف پا را افزایش می‌دهند.
• پوشیدن کفش‌هایی که به نحو مناسبی از قوس کف پا حمایت نمی‌کنند.
• پوشیدن کفش‌های پاشنه بلند که باعث وارد شدن فشار زیاد روی پا می‌شوند.
• کشیدگی بیش از حد یا پارگی تاندون‌ها
• بارداری
• مسائل مربوط به افزایش وزن

علائم صافی کف پا

درد از شایع‌ترین علامت صافی کف پا است. درد ممکن است ناشی از کشیدگی عضلات و رباط‌های متصل به آن‌ها باشد. دررفتگی‌های غیر طبیعی زانو و لگن نیز ممکن است باعث بروز درد در مفاصل شوند. اگر مچ پا به سمت داخل بچرخد این دررفتگی‌ها ممکن است رخ دهند.

درد بیشتر قسمت‌های بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد. بخش‌هایی از بدن که تحت تأثیر درد قرار می‌گیرند عبارتند از:

• داخل مچ پا (تورم نیز احتمالاً مشاهده خواهد شد)
• عضله ساق پا
• زانودرد
• لگن
• قوس کف پا
• قسمت تحتانی کمر
• قسمت تحتانی پا
• سفتی نیز ممکن است در یک یا هر دو پا احساس شود

همچنین صافی کف پا می‌تواند منجر به توزیع غیر یکنواخت وزن بدن شود. این روند منجر به فرسودگی نامتناسب کفش یا فرسودگی آن به گونه‌ای سریع‌تر از حد معمول می‌گردد. فرسودگی کفش به ویژه در یک طرف می‌تواند منجر به بروز آسیب بیشتر شود.

نقش قوس پا چیست؟

قوس مناسب پا نقش مهمی در سلامت بدن ایفاء می‌کند. قوس پا قابلیت ارتجاعی و انعطاف‌پذیری را افزایش می‌دهد و باعث می‌شود بخش میانی پا در حین حرکت باز و جمع شود. همچنین قوس کف پا جاذب ضربه است و کلید قدرت و تعادل بدن محسوب می‌شود. قوس کف پا به توزیع وزن به گونه‌ای یکنواخت در سراسر پا کمک می‌کند. در صورت ابتلا به صافی کف پا سایر قسمت‌های بدن باید فقدان عملکرد این بخش از پا را جبران کنند. در این صورت فشار اضافی بر پاها، زانوها و کمر وارد خواهد شد. چنین روندی در نهایت باعث ایجاد التهاب و درد می‌شود.

برخی از افراد دچار صافی کف پا هیچ گونه دردی را تجربه نمی‌کنند، بنابراین نیازی به مراجعه به پزشک یا متخصص فیزیوتراپی احساس نمی‌کنند. با این حال، اگر درد در پا، مچ پا یا سایر بخش‌های تحتانی وجود داشته باشد، صافی کف پا می‌تواند یکی از دلایل آن باشد. اگر اخیراً متوجه صافی کف پای خود و درد در اندام تحتانی شده‌اید یا اگر کفش‌های مخصوص یا کفش‌های ارتوپدی به رفع ناراحتی شما کمک نکرده‌اند باید به پزشک مراجعه کنید.

در صورت نادیده گرفتن درد ناشی از صافی کف پا چه اتفاقی می افتد؟

درد پاهای خود را نادیده نگیرید، به خصوص اگر ناشی از صافی کف پا باشد. این وضعیت مطمئناً با گذشت زمان بدتر می‌شود و به تدریج راه رفتن و انجام سایر فعالیت‌ها نیز برای شما دشوارتر خواهد شد. تعادل بدن تحت تأثیر قرار می‌گیرد و درد در سایر نواحی از جمله عضلات، مفاصل و تاندون‌ها را احساس خواهید کرد.

همچنین سایر مشکلات دردناکی از قبیل بونیون، کالوس، فاسیای کف پا و تاول ممکن است به تدریج در فرد ظاهر شوند. ورزشکاران دچار گرفتگی، درد و شکستگی در ناحیه ساق پا می‌شوند. مجموع این عوامل کیفیت کلی زندگی فرد را تحت تأثیر قرار خواهند داد.

درمان صافی کف پا

در صورت فقدان درد ممکن است درمانی لازم نباشد. با این حال، اگر علائم روی فعالیت‌های روزانه شما تأثیر گذاشتند پزشک انواعی از گزینه‌های درمانی را پیشنهاد خواهد داد.

اگر در اثر صافی کف پا دچار درد هستید پزشک ممکن است موارد زیر را توصیه کند:

• حمایت از قوس کف پا (ارتز). استفاده از ارتزهای بدون نسخه ممکن است به تسکین درد ناشی از صافی کف پا کمک کند. پزشک در مواردی استفاده از ارتزهای مخصوص را تجویز می‌کند که متناسب با ظاهر پای بیمار طراحی شده‌اند. وسایل حمایت‌کننده از قوس موجب درمان صافی کف پا نمی‌شوند اما به کاهش علائم کمک خواهند کرد.
• تمرینات کششی. برخی از افراد مبتلا به صافی کف پا دچار کوتاهی تاندون آشیل نیز هستند. تمرینات کششی ممکن است به تسکین علائم کمک کنند.
• کفش حمایتی. یک جفت کفش حمایتی ممکن است راحت‌تر از صندل یا کفش با حداقل میزان حمایت از ساختار پای فرد باشد.
• فیزیوتراپی. در برخی از دوندگان صافی کف پا ممکن است باعث وارد شدن صدمات بیش از حد شود. دکتر جعفر پورقاسمیان متخصص طب فیزیکی می‌تواند ویدیویی از نحوه‌ی دویدن را تجزیه و تحلیل کرده و به شما در بهبود فرم و تکنیک دویدن کمک کند.

عمل جراحی

عمل جراحی نه تنها برای اصلاح صافی کف پا بلکه برای درمان سایر مشکلات مانند پارگی تاندون‌ها نیز انجام می‌شود. قبل از عمل ابتدا با پزشک خود مشورت کنید.

بازیابی و بهبود پس از عمل جراحی

پس از انجام عمل جراحی صافی کف پا دوره‌ی بهبودی بسته به نوع عمل جراحی چند هفته یا چند ماه طول خواهد کشید. پس از انجام هر نوع عمل جراحی برای درمان این مشکل باید از گچ جهت بی‌حرکت کردن پا استفاده شود تا رباط‌ها و استخوان‌ها بهبود یابند.

پس از انجام هر نوع درمان جراحی یا غیر جراحی، پزشک نکاتی را جهت جلوگیری از بازگشت علائم به شما توصیه می‌کند. این نکات باید به مدت طولانی رعایت شوند و شامل مواردی از قبیل اصلاح کفش و استفاده از ارتز خواهند بود.