ویژگی‌های یک دکتر روانشناس خوب

چه ویژگی‌هایی، یک دکتر روانشناس خوب را تعریف می‌کند؟

اگر به دنبال کمک یک دکتر روانشناس هستید، مهم است فردی را انتخاب کنید که بتواند به شما برای ایجاد تغییرات اساسی کمک کند. انجمن روانشناسی آمریکا (APA) سندی را منتشر کرده است که حاوی خصوصیات برتر یک روانشناس موثر است. عوامل زیر، مواردی است که توسط APA برای موثر بودن روانشناسان مهم تلقی می‌شوند. مهم است که مراجعان برای انتخاب یک دکتر روانشناس خوب، این موارد را در نظر بگیرند. البته لازم است از تفاوت دکتر روانشناس با روانپزشک آگاه باشید. در این مورد، به سایت تخصصی روانشناسی دکتر سنایی و مقاله تفاوت دکتر روانشناس با روانپزشک مراجعه کنید.

۱- مهارت‌های ارتباطی بین فردی خوب

روانشناسان زمان زیادی را صرف بازتاب برداشت‌های خود و درک تجربیات مراجع می‌کنند و همچنین به آنها راهکارهای جدید و روش‌های تفکر درباره مشکلات را آموزش می‌دهند. آنها همچنین در مواردی با سایر همکاران خود در مورد پرونده‌ها مشورت می‌کنند. بنابراین، برای یک روانشناس بسیار مهم است که بتواند چه به صورت کلامی و چه به صورت کتبی، به روشی روشن و موثر با مراجع ارتباط برقرار کند.

۲- قابل اعتماد بودن

برای تاثیرگذار بودن، روانشناسان باید اطلاعات بسیار شخصی، دقیق و حساسی را از مراجع دریافت کنند. اگر آنها شناخت کاملی از تاریخچه زندگی، زمینه و الگوهای تفکر و رفتار مراجع نداشته باشند، تاثیرگذاری عملکردشان بسیار کم خواهد بود. بنابراین، مهم است که یک روانشناس احساسی از قابلیت اطمینان را ارایه دهد تا مراجع احساس راحتی کند و اطلاعات مهم در مورد خود را با روانشناس در میان بگذارد. به اصطلاح، روانشناس باید بتواند از دریچه‌ی دید مراجع به مسائل نگاه کند.

۳- تمایل به ایجاد اتحاد با مراجع

دکتر روانشناس خوب سعی می‌کند که خود را در سطح مراجع قرار دهد. اگرچه در چارچوب یک جلسه درمانی سطح آموزش آنها را در موقعیتی برتر قرار می‌دهد، اما تا زمانی که به عنوان متحد و ستون قابل اعتماد برای مراجع خود کار نکنند، نمی‌توانند موثر باشند. این امر شامل بررسی منظم مراجع با توجه به درک و نظر وی از یک مفهوم و یا برنامه‌ریزی استراتژی خاص و همچنین درخواست ایده‌ها برای آنچه در این لحظه برای مراجع مفید است، می‌باشد.

۴- طرح درمان دقیق و به روز

روانشناسان از طریق تهیه «طرح درمان»، که به طور خلاصه شامل موارد زیر می‌باشد، به تغییرات درمانجو کمک می‌کند.

شناسایی مشکل، برقراری ارتباط صحیح و استفاده از تکنیک‌های مناسب برای درمان، بررسی رویدادهایی که ممکن است مشکلات را تشدید کنند، رفتارها، عوامل محیطی و اعتقاداتی که ممکن است از بهبود مراجع جلوگیری کند و جنبه‌هایی از شخصیت و موقعیت مراجع که ممکن است به پیشرفت او کمک کند.

برای روانشناسان مهم است که برداشت‌های خود را با مراجع در میان بگذارند تا از طریق آگاهی از عوامل موثر در مشکلات، بازخوردی مناسب برای افزایش دقت و توانمندسازی مراجع به دست آورند.

۵- استفاده از تکنیک‌های صحیح و مناسب

هنگامی که طرح درمان تهیه شد، برای روانشناسان مهم است که سبک کار و برنامه‌ای را انتخاب کنند که هنگام کار با مراجعانی که نگرانی‌های مشابهی دارند، موثر باشد. یک برنامه درمانی شامل اهداف کلان و منطقی روشن در مورد روش‌هایی است که برای دستیابی به تغییر استفاده خواهد شد. روانشناسان مختلف رویکردهای مختلفی برای درمان یک مشکل دارند. بنابراین مهمترین عامل این است که یک دکتر روانشناس خوب، منطق روشنی در مورد رویکرد و تکنیک‌هایش داشته باشد.

۶- به روش درمانی که استفاده می‌کند، اعتقاد داشته باشد

همانطور که در بالا ذکر شد، هر یک از روانشناسان رویکردهای مختلفی برای درمان یک مشکل دارند. انتخاب هر یک از این رویکردها بستگی به آموزش‌هایی که به آنها داده شده، رویدادها و کارگاه‌های پیشرفت حرفه‌ای که شرکت کرده‌اند و ترجیحات شخصی آنها دارد. البته که این بدان معنا نیست که یک روش خاص، بهتر از روش دیگر خواهد بود. آنچه اهمیت دارد این است که اعتماد به نفس روانشناس در استفاده از یک سبک درمانی چقدر است و چقدر با اعتقادات و دنیای فکری خودش سازگار است. روانشناسی که با تردید یا اکراه در حال انجام درمان است، تاثیرگذاری بسیار کمتری خواهد داشت.

۷- مرتباً پیشرفت مراجع را بررسی می‌کند

برای روانشناسان مهم است که به طور منظم با مراجع در رابطه با عملکرد روزانه و وضعیت عاطفی‌اش هماهنگ باشند. این کار می‌تواند از طریق برخی تست‌ها، جمع‌آوری اطلاعات و بررسی عملکرد و گزارش‌هایی که مراجع از روند حرکت خود می‌دهد، به دست بیاید.

۸- بتواند خود را با مراجع سازگار کند

روانشناسان باید متناسب با باورها، توانایی‌ها، زمینه و مشکلاتی که هر مراجع با آن روبرو است، درمان را تطبیق دهند.

۹- امید و خوش‌بینی را در مراجع ایجاد کند.

برای اینکه تغییر ایجاد شود، مراجع باید باور کند که توانایی انجام آن را دارد. غالباً مراجعین با انتظارات اندک در مورد توانایی تغییر خود به درمان مراجعه می‌کنند یا قصد دارند کاملا به درمانگر اعتماد کنند تا آنها را اصلاح کند. برای روانشناسان مهم است که خصوصیات مراجع را برجسته کند و در نهایت به آنها امکان دهند در طول درمان و بعد از آن، تغییرات مثبت ایجاد کنند. به هر حال وظیفه‌ی اصلی تغییر به دوش مراجع است و روانشناس نقش راهنمای او را دارد.

۱۰- حساسیت به زمینه‌های مختلف فرهنگی

هر روانشناس از لحاظ ارزش‌ها و انتظارات در جنبه‌های مختلف زندگی تحت تاثیر تربیت فرهنگی خود قرار خواهد گرفت. بعلاوه، بسیاری از پروتکل‌های درمانی تحت تاثیر ارزش‌ها و روش‌هایی مورد استدلال قرار گرفته‌اند که در فرهنگی که در آن گسترش یافته‌اند، بیشترین شیوع را دارند. مهم است که روانشناسان به این واقعیت‌ها توجه داشته باشند تا درمان مبتنی بر احترام به تفکرات و سلیقه‌ی مراجع، پیش رود و مراجع دچار چندگانگی نشود.

یک دکتر روانشناس در سوئد اگر با زمینه‌های فرهنگی یک فرد ایرانی آشنا نباشد، مسلماً نمی‌تواند به نحو احسن با مراجع ارتباط برقرار کند.

۱۱. خودآگاهی

شبیه حساسیت فرهنگی، برای مشاور مهم است که از حساسیت‌های مراجع آگاه باشد و با ارزیابی مرتب گفته‌ها و حرکات خود، باعث تشدید مشکلات مراجع نشود.

روانشناسان نباید در مورد مسایل شخصی خود با مراجعان گفتگو کنند. آنها نمی‌توانند تحت تاثیر تجربیات خود در هنگام معالجه با مراجعه‌کنندگان قرار گیرند و در درمان اختلال ایجاد کنند. خودآگاهی مهارت بسیار مفیدی است که باید برای دستیابی به عینیت و عملکرد مراجع، توسط روانشناسان اجرا گردد.