در هنگام ابتلا به بیماری مزمن کلیه (CKD) یا در صورت نگهداری از بیماران کلیوی شما باید برنامه غذایی مناسب داشته باشید. دقت و وسواس به آنچه می خورید و می نوشید به شما کمک می کند سالم تر بمانید. اطلاعات موجود در این بخش برای افرادی است که بیماری کلیوی دارند اما دیالیزی نیستند.
این اطلاعات باید به عنوان یک راهنمای اصلی مورد استفاده قرار گیرد. همه افراد با هم متفاوت هستند و همه نیازهای غذایی متفاوتی دارند. با یک متخصص تغذیه کلیه صحبت کنید تا یک برنامه غذایی را پیدا کنید که برای شما مفید باشد. از پزشک خود بخواهید در یافتن یک متخصص تغذیه به شما کمک کند.
چرا یک برنامه غذایی برای مدیریت بیماری کلیوی مهم است؟
آنچه می خورید و می نوشید، بر سلامتی شما تأثیر می گذارد. ماندن در وزن سالم و خوردن یک رژیم غذایی متعادل که کم نمک و چربی باشد می تواند به شما در کنترل فشار خون کمک کند. اگر مبتلا به دیابت هستید، با انتخاب دقیق آنچه می خورید و می نوشید، می توانید به کنترل قند خون کمک کنید. کنترل فشار خون بالا و دیابت ممکن است به بدتر شدن بیماری کلیوی کمک کنند.
رژیم غذایی مناسب کلیه همچنین ممکن است به محافظت از کلیه های شما در برابر آسیب های بیشتر کمک کند. یک رژیم غذایی مناسب با کلیه، غذاهای خاصی را محدود می کند تا از ایجاد مواد معدنی موجود در آن مواد غذایی در بدن جلوگیری کند.
مبانی رژیم غذایی سالم
با تمام برنامه های غذایی، از جمله رژیم غذایی مناسب برای کلیه، باید مقدار مواد مغذی خاصی را که مصرف می کنید پیگیری کنید، مانند:
- کالری
- پروتئین
- چربی
- کربوهیدرات
برای اینکه مطمئن شوید مقادیر مناسبی از این مواد مغذی را دریافت می کنید، باید اندازه های مناسب آن را بخورید و بنوشید. تمام اطلاعاتی که برای پیگیری میزان مصرف خود نیاز دارید در برچسب ” تغذیه” روی محصول نوشته شده است.
از بخش حقایق تغذیه ای در برچسب های مواد غذایی استفاده کنید تا درباره آنچه در غذاهایی که می خورید بیشتر بدانید. اطلاعات تغذیه به شما می گوید که چه مقدار پروتئین، کربوهیدرات، چربی و سدیم در هر وعده غذایی تان وجود دارد. این می تواند به شما در انتخاب غذاهایی که سرشار از مواد مغذی مورد نیاز شما هستند و همچنین دارای کمبود مواد مغذی مورد نیازتان هستند، کمک کند.
وقتی به اطلاعات تغذیه نگاه می کنید، چند بخش کلیدی وجود دارد که اطلاعات مورد نیاز را به شما می دهند:
کالری
بدن شما از کالری هایی که می خورید و می نوشید، انرژی می گیرد. کالری حاصل از پروتئین، کربوهیدرات و چربی در رژیم غذایی شماست. مقدار کالری مورد نیاز شما به سن، جنسیت، وزن بدن و میزان فعالیت شما بستگی دارد.
همچنین ممکن است نیاز داشته باشید که بر اساس اهداف وزن خود، مقدار کالری خود را ارزیابی کنید. برخی از افراد باید کالری که می خورند را محدود کنند. ممکن است برخی دیگر نیاز به کالری بیشتری داشته باشند. پزشک یا متخصص تغذیه شما می تواند به شما کمک کند تا بفهمید چه مقدار کالری باید هر روز مصرف کنید. با پزشک متخصص تغذیه خود برای تهیه یک برنامه غذایی که به شما کمک می کند کالری مناسب دریافت کنید، کمک کنید و از پشتیبانی او استفاده کنید.
پروتئین
پروتئین یکی از ساختمان های اصلی بدن شماست. بدن شما به رشد، بهبودی و سالم ماندن به پروتئین نیاز دارد. داشتن پروتئین خیلی کم می تواند باعث ضعف پوست، مو و ناخن های شما شود اما داشتن پروتئین بیش از حد نیز می تواند یک مشکل جدی باشد. برای سالم ماندن و کمک به احساس بهتر، ممکن است لازم باشد مقدار پروتئین خود را تنظیم کنید.
میزان پروتئین مورد نیاز شما به اندازه بدن، سطح فعالیت و نگرانی های سلامتی شما بستگی دارد. برخی پزشکان توصیه می کنند که افراد مبتلا به بیماری کلیوی پروتئین را محدود کرده یا منبع پروتئین خود را تغییر دهند. این امر به این دلیل است که یک رژیم غذایی با پروتئین بسیار زیاد می تواند وضعیت کلیه ها را سخت تر کند و ممکن است باعث آسیب بیشتر شود. از پزشک یا متخصص تغذیه خود بپرسید که چه مقدار پروتئین باید داشته باشید و بهترین منابع پروتئین برای شما چیست؟
از جدول زیر استفاده کنید تا یاد بگیرید که چه غذاهایی کم پروتئین یا پر پروتئین هستند. به خاطر داشته باشید که فقط به دلیل اینکه یک غذا دارای پروتئین کم است، خوردن مقادیر نامحدود آن سالم نیست.
غذاهای دارای پروتئین پایین:
- نان
- میوه ها
- سبزیجات
- ماکارونی و برنج
غذاهای دارای پروتئین بالا:
- گوشت قرمز
- مرغ
- ماهی
- تخم مرغ
- کربوهیدرات
کربوهیدرات ها ساده ترین نوع انرژی برای استفاده بدن شما هستند. منابع سالم کربوهیدرات ها شامل میوه و سبزیجات هستند. منابع ناسالم کربوهیدرات ها شامل قند، عسل، آب نبات های سفت و سایر نوشیدنی های قندی را شامل می شود.
برخی کربوهیدرات ها از پتاسیم و فسفر سرشار هستند که بسته به مرحله بیماری کلیوی ممکن است نیاز به محدود کردن آن داشته باشید. کمی جلوتر در مورد این موضوع صحبت خواهیم کرد. در صورت ابتلا به دیابت، ممکن است نیاز به بررسی کربوهیدرات های خود نیز داشته باشید. متخصص تغذیه شما می تواند به شما در یادگیری بیشتر در مورد کربوهیدرات های برنامه غذایی و تاثیر آنها بر قند خون شما کمک کند.
چربی
برای سالم ماندن شما در برنامه غذایی خود به مقداری چربی احتیاج دارید. چربی به شما انرژی می دهد و به شما کمک می کند بعضی از ویتامین ها را در مواد غذایی خود قرار دهید اما چربی بیش از حد می تواند منجر به افزایش وزن و بیماری قلبی شود. سعی کنید چربی را در برنامه غذایی خود محدود کنید و چربی های سالم تر را در صورت امکان انتخاب کنید.
چربی سالم یا چربی “خوب” چربی اشباع نشده نامیده می شود. نمونه هایی از چربی اشباع نشده عبارتند از:
- روغن زیتون
- روغن بادام زمینی
- روغن ذرت
چربی غیر اشباع می تواند به کاهش کلسترول کمک کند. اگر نیاز به افزایش وزن دارید، سعی کنید چربی اشباع نشده بیشتری بخورید. در صورت نیاز به کاهش وزن، چربی اشباع نشده را در برنامه غذایی خود محدود کنید. مثل همیشه، اعتدال مهم است. چربی بیش از حد “خوب” نیز می تواند مشکلاتی را ایجاد کند.
چربی اشباع، همچنین به عنوان چربی “بد” شناخته می شود و می تواند سطح کلسترول شما را بالا ببرد و خطر ابتلا به بیماری های قلبی را افزایش دهد. نمونه هایی از چربی های اشباع شده عبارتند از:
- کره
- چربی خوک
- روغن قنادی
- گوشت ها
این موارد را در برنامه غذایی خود محدود کنید. به جای آن، چربی سالم تر و اشباع نشده را انتخاب کنید. از بین بردن چربی از گوشت و از بین بردن پوست از مرغ یا بوقلمون نیز می تواند به محدود کردن چربی اشباع کمک کند. همچنین باید از چربی ترانس پرهیز کنید. این نوع چربی ها باعث افزایش کلسترول “بد” (LDL) شما و کاهش کلسترول “خوب” شما (HDL) می شود. وقتی این اتفاق بیفتد، شما به احتمال زیاد به بیماری قلبی مبتلا می شوید که می تواند باعث آسیب به کلیه شود.
سدیم
سدیم (نمک) ماده معدنی است که تقریباً در تمام غذاها یافت می شود. سدیم بیش از حد می تواند شما را تشنه کند که می تواند منجر به تورم و افزایش فشار خون شود. این می تواند به کلیه های شما آسیب برساند و قلب شما را دچار مشکل کند.
یکی از بهترین کارهایی که می توانید برای سالم ماندن انجام دهید محدود کردن میزان سدیم شما است. برای محدود کردن سدیم در برنامه غذایی خود موارد زیر را در نظر داشته باشید:
- هنگام پخت و پز یا خوردن غذا نمک به غذای خود اضافه نکنید. آشپزی را با گیاهان تازه، آب لیمو یا سایر ادویه جات بدون نمک امتحان کنید.
- به جای سبزیجات کنسرو شده، سبزیجات تازه یا یخ زده را انتخاب کنید. اگر از سبزیجات کنسرو شده استفاده می کنید، آنها را آبکش کرده و بشویید تا نمک اضافی قبل از پخت یا خوردن آنها از بین برود.
- از گوشت های فرآوری شده مانند ژامبون، بیکن، سوسیس و غیره خودداری کنید.
- به جای کراکر یا سایر میان وعده های شور، روی میوه و سبزیجات تازه تمرکز کنید.
- از سوپ های کنسرو شده و غذاهای یخ زده که سرشار از سدیم هستند خودداری کنید.
- از خیارشور و ترشی ها و زیتون و شورها هم خودداری کنید.
- چاشنی های حاوی سدیم بالا مانند سس سویا مثل سس BBQ و کچاپ را محدود کنید.
مهم! مراقب غذاهای جایگزین نمک و غذاهای کم سدیم باشید. بسیاری از جایگزین های نمک سرشار از پتاسیم هستند. در صورت ابتلا به بیماری کلیوی، پتاسیم زیاد می تواند خطرناک باشد. با متخصص تغذیه خود مشورت کنید تا مواد غذایی کم سدیم و کم پتاسیم را پیدا کنید.
وعده های غذایی:
انتخاب غذاهای سالم یک شروع عالی است اما خوردن بیش از حد از هر چیزی حتی غذاهای سالم، می تواند یک مشکل باشد. بخش دیگر یک رژیم غذایی سالم ، کنترل وعده ها یا بررسی میزان خوردن شما است.
برای کمک به کنترل وعده های غذایی خود موارد زیر را در نظر داشته باشید:
- برچسب تغذیه را بر روی یک ماده غذایی بررسی کنید تا میزان وعده غذایی و مقدار مواد مغذی در یک وعده را یاد بگیرید.
- بسیاری از بسته ها بیش از یک وعده را شامل می شوند. به عنوان مثال، یک بطری نوشابه نیم لیتری در واقع وعده دو و نیمی است. بسیاری از غذاهای تازه مانند میوه و سبزیجات دارای برچسب های حقایق غذایی نیستند. از متخصص تغذیه خود لیستی از حقایق تغذیه ای برای غذاهای تازه و راهنمایی های مربوط به نحوه اندازه گیری بخش های مناسب را بخواهید.
- آهسته بخورید و وقتی دیگر گرسنه نیستید، غذا خوردن را قطع کنید. حدود 20 دقیقه طول می کشد تا معده شما به مغز بگوید که سیر هستید. اگر خیلی سریع غذا بخورید، ممکن است بیشتر از آنچه لازم دارید بخورید.
- در هنگام انجام کار دیگری مانند تماشای تلویزیون یا رانندگی از خوردن غذا خودداری کنید. وقتی ذهنتان پرت می شود ممکن است متوجه نشوید که چقدر خورده اید.
- از بسته ای که مواد غذایی با آن وارد شده است به طور مستقیم نخورید. در عوض، یک وعده غذایی را برداشته و کیسه یا جعبه اش را کنار بگذارید.
کنترل خوب هر وعده مساله مهمی از هر برنامه غذایی است. در یک برنامه غذایی مناسب برای کلیه حتی از اهمیت بیشتری برخوردار است زیرا ممکن است شما نیاز به محدود کردن مقدار خاصی از چیزهای خاصی که می خورید و می نوشید داشته باشید.
رژیم غذایی مناسب کلیه چگونه است؟
هنگامی که کلیه های شما به خوبی کار نمی کنند، ضایعات و مایعات در بدن شما ایجاد می شود. با گذشت زمان، ضایعات و مایعات اضافی می توانند باعث ایجاد مشکلات قلبی، استخوانی و سایر مشکلات سلامتی شوند. یک برنامه غذایی مناسب برای کلیه، مقدار مواد معدنی و مایعات خاصی را که می خورید و می نوشید، محدود می کند. این می تواند به منظور جلوگیری از ساختن زباله و مایعات و ایجاد مشکلات باشد.
اینکه برنامه غذایی شما چقدر باید دقیق باشد بستگی به مرحله بیماری کلیوی شما دارد. در مراحل اولیه بیماری کلیوی، ممکن است محدودیت های کمی یا ناچیزی در مورد آنچه می خورید و می نوشید، داشته باشید. هرچه بیماری کلیه بدتر شود، پزشک ممکن است توصیه کند که شما موارد زیر را محدود کنید:
- پتاسیم
- فسفر
- مایعات
پتاسیم
پتاسیم ماده ای معدنی است که تقریباً در تمام غذاها یافت می شود. بدن شما به مقداری پتاسیم نیاز دارد تا ماهیچه های شما کار کنند اما پتاسیم بیش از حد می تواند خطرناک باشد. هنگامی که کلیه های شما به خوبی کار نمی کنند، ممکن است سطح پتاسیم شما خیلی زیاد یا خیلی پایین باشد. داشتن پتاسیم بیش از حد یا خیلی کم می تواند باعث گرفتگی عضلات، مشکل در نحوه ضربان قلب شما و ضعف عضلات شود.
اگر بیماری کلیوی دارید، ممکن است لازم باشد مقدار معینی پتاسیم مصرف کنید.
برای یادگیری اینکه غذاهای کم پتاسیم و یا پر پتاسیم کدامیک هستند از لیست زیر استفاده کنید. متخصص تغذیه همچنین به شما کمک می کند یاد بگیرید که چگونه با خیال راحت مقادیر کمی از غذاهای مورد علاقه خود را که دارای پتاسیم زیاد هستند، بخورید.
این غذاها را بخورید … (غذاهای کم پتاسیم)
- سیب ، کرنبری، انگور، آناناس و توت فرنگی
- گل کلم، پیاز، فلفل، تربچه، کدو حلوایی، کاهو
- نان پیتا، تورتیلا و نان های سفید
- گوشت گاو و مرغ، برنج سفید
اینها را جایگزین کنید … (غذاهایی با پتاسیم بالاتر)
- آووکادو، موز، خربزه، پرتقال، آلو و کشمش
- کنگر فرنگی، کدو تنبل، اسفناج، سیب زمینی و گوجه فرنگی
- محصولات سبوس و گرانول
- لوبیا (قرمز، سیاه، چیتی و غیره)، برنج قهوه ای
همچنین ممکن است پزشکتان به شما بگوید که داروی مخصوصی به نام potassium binder مصرف کنید تا بدن شما در خلاص شدن از پتاسیم اضافی کمک کند.
فسفر
فسفر ماده ای معدنی است که تقریباً در تمام غذاها یافت می شود. برای حفظ سلامتی استخوان ها با کلسیم و ویتامین D کار می کند. کلیه های سالم مقدار مناسب فسفر را در بدن شما حفظ می کنند. هنگامی که کلیه های شما به خوبی کار نمی کنند، فسفر می تواند در خون شما ایجاد شود. فسفر بیش از حد در خون شما می تواند منجر به استخوان های ضعیفی شود که به راحتی می شکنند.
بسیاری از مبتلایان به بیماری کلیوی باید مصرف فسفر را محدود کنند. در صورت نیاز به محدود کردن فسفر، با متخصص تغذیه خود مشورت کنید.
بسته به مرحله بیماری کلیوی، پزشک ممکن است دارویی به نام phosphate binder نیز تجویز کند. این به شما کمک می کند تا فسفر خون شما حفظ شود. این دارو می تواند مفید باشد اما شما هنوز هم نیاز دارید بررسی کنید که چه مقدار فسفر می خورید. از پزشک خود بپرسید که آیا phosphate binder برای شما مناسب است یا خیر.
در صورت نیاز به محدود کردن فسفر، از لیست زیر استفاده کنید تا ایده هایی در مورد چگونگی انتخاب سالم داشته باشید.
این غذاها را بخورید … (غذاهای کم فسفر)
- نان ایتالیایی، فرانسوی یا نان خمیر ترش
- غلات ذرت یا برنج و خامه گندم
- پاپ کورن غیر نمکی
- برخی از سوداهای سبک و لیموناد
این ها را جایگزین کنید … (غذاهای دارای فسفر بالاتر)
- نان سبوس دار
- غلات سبوس دار و جو دوسر
- آجیل و تخمه آفتابگردان
- نوشابه های به رنگ تیره
مایعات
شما برای زندگی به آب احتیاج دارید اما وقتی مبتلا به بیماری کلیوی هستید، ممکن است به اندازه قبل احتیاج نداشته باشید. دلیل این امر این است که کلیه های آسیب دیده آنطور که باید از مایعات اضافی خلاص نمی شوند. مایعات بیش از حد در بدن شما می تواند خطرناک باشد. این می تواند باعث فشار خون بالا، تورم و نارسایی قلبی شود. مایعات اضافی همچنین می تواند در اطراف ریه های شما ایجاد شود و تنفس را سخت کند.
بسته به مرحله بیماری کلیوی و درمان شما، پزشک ممکن است به شما بگوید که مصرف مایعات را محدود کنید. اگر پزشک این موضوع را به شما بگوید، باید میزان مصرف نوشیدنی را کم کنید. همچنین ممکن است نیاز به کاهش برخی از غذاهایی که حاوی آب زیادی هستند، داشته باشید. سوپ ها یا غذاهایی که ذوب می شوند مانند یخ، بستنی و ژلاتین آب زیادی دارند. بسیاری از میوه ها و سبزیجات نیز آب زیادی دارند.
در صورت نیاز به محدود کردن مایعات از پزشک یا متخصص تغذیه خود سوال کنید.
اگر شما نیاز به محدود کردن مایعات دارید، مایعات مصرفی خود را اندازه بگیرید و از لیوان های کوچک نوشیدنی بنوشید تا به شما در ا میزان ندازه گیری مصرف نوشیدنی کمک کند. مصرف سدیم را برای کاهش عطش تان کم کنید. بعضی اوقات، هنوز هم ممکن است احساس تشنگی کنید. برای کمک به رفع عطش، می توانید راهکارهای زیر را دنبال کنید:
- آدامس جویدن
- شستن دهان
- مکیدن یک تکه یخ، قرص نعناع یا آب نبات سفت (به یاد داشته باشید اگر دیابت دارید آب نبات بدون شکر را انتخاب کنید.)
نگرانی های مربوط به رژیم غذایی بیماران کلیوی
ویتامین ها
رعایت یک برنامه غذایی مناسب برای کلیه، ممکن است دریافت همه ویتامین ها و مواد معدنی مورد نیاز شما را برای شما سخت کند. برای کمک به شما در دریافت مقادیر مناسب ویتامین ها و مواد معدنی، پزشک متخصص تغذیه شما ممکن است مکمل ویژه ای را برای مبتلایان به بیماری کلیوی تجویز کند.
پزشک یا متخصص تغذیه شما ممکن است نوعی ویتامین D، اسید فولیک یا قرص آهن را نیز توصیه کند تا از برخی از عوارض جانبی بیماری کلیوی مانند بیماری استخوان و کم خونی جلوگیری کند. اگر مبتلا به بیماری کلیوی هستید، ممکن است چندین ویتامین به طور منظم برای شما سالم نباشد. پزشک یا متخصص تغذیه شما می تواند به شما در یافتن ویتامین هایی که مناسب شما هستند کمک کند.
مهم! در مورد هر نوع ویتامین، مکمل یا داروهای بدون نسخه که مصرف می کنید، به پزشک و متخصص تغذیه خود بگویید. برخی از آنها می توانند صدمات بیشتری به کلیه های شما وارد کنند یا سایر مشکلات سلامتی را ایجاد کنند.
دستورهای غذایی مناسب کلیه در آشپزخانه شما
در آشپزخانه شما می توانید عمیقاً جستجو کنید تا آنچه را که هر ماده مغذی برای افراد مبتلا به بیماری کلیوی معنی دارد پیدا کنید.
غذاهای متداول حاوی غذاهای دریایی و غذاهای معمول است. بیاموزید که غذا خوردن سالم برای افراد در هر مرحله از بیماری های کلیوی، از جمله موارد دیالیز یا زندگی با پیوند کلیه به چه معنی است.
سالاد پاستا و تن ماهی
مواد لازم:
- ماکارونی فرمی 90 گرم
- 1 قوطی کنسرو تن ماهی یا 200 گرم در آب جوشانده شده
- 2 عدد پیازچه خرد شده
- 2 قاشق غذاخوری سس مایونز کم چربی
- 2 قاشق غذاخوری کنسرو ذرت شیرین آبکش شده
- 1 گوجه فرنگی متوسط خرد شده
- یک مشت جعفری یا گشنیز خرد شده
- فلفل سیاه یا سفید
طرز تهیه:
- ماکارونی را طبق دستورالعمل ها بپزید بعد آب آن را تخلیه کرده و داخل یک کاسه بزرگ بریزید.
- روغن ماهی تن را تخلیه کرده و به ماکارونی اضافه کنید.
- پیازچه، جعفری و ذرت شیرین هم اضافه کنید.
- سس مایونز را اضافه کرده و هم بزنید.
- فلفل را هم اضافه کنید.
- با گوجه فرنگی و مقداری جعفری سرو کنید.
مرغ تیکا
این یک دستور العمل سریع و معطر است و با باقیمانده آن هم می توانید یک ساندویچ عالی تهیه کنید فقط مقدار کمی ماست استفاده کنید. این دستور العمل برای یک رژیم کلیوی ایده آل است.
مواد لازم:
- 3 قاشق غذاخوری ماست کم چربی طبیعی
- 1 قاشق غذاخوری خمیر یا پودر کاری
- 1 قاشق چایخوری آب لیمو
- 2 عدد سینه مرغ بدون پوست
طرز تهیه:
- خمیر کاری را درون ماست ریخته و هم بزنید.
- مرغ را در یک ظرف کم عمق قرار داده و آب لیمو و ماست را اضافه کنید به مدت 1 ساعت یا از یک شب قبل در یخچال نگه دارید اگر وقت دارید. این کار اجازه می دهد تا مرغ ها طعم خوبی بگیرند.
- مرغ را در گریل از قبل گرم شده حدود 20 دقیقه یا تا زمانی که آب مرغ کشیده شود کباب کنید.
- هنگامی که با چاقو آن را سوراخ می کنید گوشت داخلش باید کاملا پخته باشد.
- آن را با کمی سالاد در کنارش سرو کنید.
مرغ با پرتقال و زنجبیل
این یک شام سریع و آسان است که می توان از قبل تهیه و در یخچال قرار داد تا زمانی که شما آماده طبخ باشید.
مواد لازم:
- 4 عدد سینه مرغ یا ران مرغ بدون پوست
- 1 قاشق غذاخوری خردل
- 1 قاشق غذاخوری عسل
- 3 قاشق غذاخوری آب پرتقال
- پوست رنده شده 1 پرتقال
- 2 قاشق چایخوری پودر زنجبیل
طرز تهیه:
- فر را از قبل تا 190 درجه سانتیگراد یا 375 درجه فارنهایت گرم کنید.
- در هر مرغ 3 برش ایجاد کنید و آن را در ظرف نسوز بگذارید.
- خردل، عسل، آب پرتقال، پوست پرتقال و زنجبیل را با هم مخلوط کنید و روی مرغ ها بریزید و خوب با دست آنها را ماساژ دهید.
- در فر از قبل گرم شده 25 تا 30 دقیقه یا تا زمانی که کاملاً پخته شود بپزید.
- با سیب زمینی آب پز تازه، برنج یا نان و سبزی به انتخاب خود سرو کنید.
مرغ و بادام زمینی
این غذای سنتی غرب آفریقا است. از دستورالعمل اصلی اقتباس شده تا برای رژیم غذایی بیماران کلیوی مناسب باشد.
مواد لازم:
- 2 فنجان یا 200 گرم بامیه تازه خرد شده
- 1 مرغ کامل خرد شده بدون پوست
- 3 سانتی متر زنجبیل پوست کنده شده و خرد شده
- نصف یک پیاز
- 1 قاشق غذاخوری روغن نباتی
- 1 پیاز متوسط ریز خرد شده
- 2 گوجه فرنگی متوسط خرد شده (160 گرم)
- 2 قاشق غذاخوری کره بادام زمینی
- 2 عدد فلفل قرمز ریز خرد شده یا 1 قاشق چایخوری فلفل کاین
- 1 بادمجان با اندازه متوسط پوست کنده و به صورت مکعب خرد شده
طرز تهیه:
- به مدت 1 تا 2 ساعت بامیه و بادمجان را خیس کنید.
- قطعات مرغ را با زنجبیل و نصف پیاز در 2 فنجان آب بپزید.
- در یک قابلمه بزرگ جداگانه روغن را گرم کنید و با حرارت کم پیاز خرد شده را تا زمانی که سرخ شود سرخ کنید.
- گوجه فرنگی را پوره کنید.
- مرغ پخته را از روی حرارت بردارید و همراه با آب مرغ داخل قابلمه بزرگ بریزید.
- کره بادام زمینی، نمک، فلفل را به مدت 5 دقیقه طبخ کنید.
- آب بادمجان و بامیه ها را تخلیه کرده و آنها را به مرغ اضافه کنید.
- اگر نیاز بود آب اضافه کیند تا سبزیجات نرم شوند و به قوام برسند.
- با نان یا برنج سرو کنید.
گوشت و ریحان
این یک دستور العمل سریع و آسان است و برای طعم دادن به سیر و گیاهان دارویی متکی است. به جای گوشت گاو می توانید از بوقلمون و سویا هم استفاده کنید. می توانید به جای ریحان از جعفری هم استفاده کنید.
مواد لازم:
- 500 گرم گوشت گاو چرخ شده (کم چربی)
- 1 حبه سیر خرد شده
- فلفل چیلی ریز خرد شده (اختیاری)
- 1 پیاز متوسط خرد شده
- 10 گرم یا یک مشت ریحان تازه خرد شده
- 1 قاشق غذاخوری سس سویای کم نمک
- 1 قاشق غذاخوری روغن نباتی
طرز تهیه:
- روغن را به آرامی گرم کنید و سیر و فلفل را سرخ کنید.
- ریحان را اضافه کرده و روی حرارت زیاد سرخ کنید.
- بقیه مواد را اضافه کنید و بپزید.
- به آرامی به مدت 15 تا 20 دقیقه یا تا زمانی که رنگ گوشت ها قهوه ای شود.
- با برنج یا ماکارونی و سالاد یا سبزیجات آب پز مورد نظرتان سرو کنید.
برگر گوشت
تهیه همبرگر دست ساز بسیار ارزان و آسان است همچنین این بدان معنی است که شما می توانید مقدار نمک و چربی را به میزان حداقل و بابا میل خودتان نگه دارید و البته قابل گریل کردن است.
مواد لازم:
- 500 گرم گوشت گاو (کم چربی)
- 1 پیاز متوسط رنده شده یا ریز خرد شده
- سبزیجات خشک دلخواه
- فلفل سیاه
طرز تهیه:
- کباب پز یا تابه گریل را گرم کنید تا داغ شود.
- تمام مواد را در یک کاسه بزرگ قرار دهید و با یک چنگال مخلوط کنید.
- با دست های مرطوب تمیز، مواد را مخلوط کرده و به 8 قسمت کوچک یا 4 قسمت بزرگ را تقسیم کنید.
- گوشت را با عمق و دور یکسان در دست تان گرد کنید تا اطمینان حاصل شود همه قسمت های همبرگر به یک اندازه پخته می شوند.
- 5 تا 10 دقیقه هر طرف همبرگرها باید پخته شود و وسط و روی آنها خوب قهوه ای رنگ شود.
- در نان سفید یا نان پیتا سرو کنید.
- 1 قاشق چایخوری سس گوجه فرنگی، خردل یا سس مایونز و کاهوی خرد شده هم اضافه کنید.
- می توانید برگرهای آماده شده را برای بعد فریز کنید و هر موقع که دوست داشتید فوری آنها را سرخ کنید.
سوپ ماهی
این دستور العمل سنتی خوشمزه از ساحل عاج آمده است. اندکی اصلاح شده است تا اطمینان حاصل شود که برای رژیم غذایی بیماری کلیوی مناسب است.
مواد لازم:
- 2 عدد فیله ماهی تازه به عنوان مثل ماهی کاد، تیلاپیا، هالیبوت و اسنپر
- 2 عدد بادمجان کوچک یا متوسط
- 1 پیاز کوچک ریز خرد شده
- 5 حبه سیر خرد شده
- 1 قاشق غذاخوری پوره گوجه فرنگی
- 1 فلفل قرمز چیلی تند
- کمی نمک
طرز تهیه:
- بادمجان های تکه شده را درون یک قابلمه بزرگ قرار دهید.
- آب سرد را به جوش بیاورید و آنها را بپزید.
- 10 دقیقه بعد آب را تخلیه کنید.
- همه مواد را در قابلمه قرار دهید و با آب به مدت 45 دقیقه بجوشانید.
- نمک را اضافه کنید و حرارت را تا زمانی که آب آن کم شود و سوپ تان غلیظ شود روشن نگه دارید.
- درست است که نام این غذا سوپ است اما می توانید آن را با برنج کته میل کنید.
ماهی لیمویی
این یک پخت سالم برای ماهی است. از روغن کمی استفاده کنید و به جای نمک با لیمو به آن طعم و مزه دهید.
مواد لازم:
- 400 گرم فیله ماهی (می توانید از ماهی هادوک، کولی، سیر یا هر ماهی که دوست دارید استفاده کنید.)
- آب یک لیمو 2 قاشق غذاخوری
- پوست یک لیموی رنده شده (اختیاری)
- 1 قاشق غذاخوری کره کم نمک یا مارگارین
- 1 عدد رزماری خشک یا شوید
- فلفل سیاه
طرز تهیه:
- فر را از قبل با دمای 180 درجه سانتیگراد یا 350 درجه فارنهایت گرم کنید.
- ماهی ها را به صورت تک لایه در یک ظرف کم عمق مخصوص فر قرار دهید.
- کره یا مارگارین را ذوب کنید و با آب لیمو، پوست لیموی رنده شده، رزماری و فلفل مخلوط کرده و روی فیله ماهی بچینید.
- با فویل روی آن را بپوشانید و به مدت 25 دقیقه بپزید.
- پخت ماهی ها را با چنگال آزمایش کنید.
- با سیب زمینی آب پز یا پوره سیب زمینی سرو کنید یا برنج و سبزیجات آب پز مورد نطرتان را در کنار ماهی قرار دهید و میل کنید.
کاری نخود
مواد لازم:
- 2 قاشق چایخوری روغن
- 2 حبه سیر خرد شده
- 3 سانتی متر زنجبیل تازه پوست گرفته شده و خرد شده یا 1 قاشق چایخوری پودر زنجبیل
- 1 قاشق غذاخوری سس یا پودر کاری
- 1 قوطی گوجه فرنگی خرد شده آب آن را دور بریزید
- 100 میلی لیتر (حدود 6 قاشق غذاخوری) آب
- 1 عدد پیاز پوست کنده و خرد شده
- 1 قوطی 400 گرمی کنسرو نخود که آب آن را تخلیه کرده اید
- تعداد انگشت شماری از برگ های تازه گشنیز خرد شده (اختیاری)
طرز تهیه:
- به آرامی سیر، زنجبیل، پیاز و خمیر کاری را به مدت 2 تا 3 دقیقه در روغن تفت دهید.
- گوجه و آب را اضافه کرده و برای یک دقیقه دیگر بپزید.
- نخود را به آنها اضافه کنید.
- مقداری از گشنیز را در صورت تمایل در این مرحله اضافه کنید.
- به مدت 10 دقیقه به آرامی بپزید تا آب آن کم شود.
- باقی مانده گشنیز را روی غذا بپاشید.
- با نان یا برنج سرو کنید.
سیب زمینی سرخ کرده رژیمی
به جای سیب زمینی های سرخ کرده مضر می توانید از این نوع سیب زمینی در طول دوره بیماری کلیوی لذت ببرید.
مواد لازم:
- 4 عدد سیب زمینی متوسط (800 گرم)
- 1/2 قاشق چایخوری پودر فلفل قرمز (اختیاری)
- 1 قاشق چایخوری اورگانو یا پونه کوهی خشک
- 2 قاشق چایخوری پاپریکا
- 1 قاشق غذاخوری روغن نباتی
- فلفل سیاه
طرز تهیه:
- فر را از قبل با دمای 220 درجه سانتیگراد یا 425 درجه فارنهایت گرم کنید.
- سیب زمینی ها را پوست بگیرید و به تکه های نازک برش دهید.
- آنها را در یک قابلمه بزرگ آب سرد قرار دهید و به جوش آورد.
- به مدت 15 دقیقه بجوشانید و آب را تخلیه کنید.
- کف یک ظرف مخصوص پخت با برس روغن بزنید.
- در یک کاسه بزرگ پاپریکا و پونه کوهی را مخلوط کنید و پودر فلفل قرمز (در صورت استفاده) را هم اضافه کنید.
- مواد را روی سیب زمینی پخش کنید.
- سیب زمینی ها را در یک لایه در ظرف پخش کنید.
- به مدت 20 تا 30 دقیقه یا تا زمانی که کمی قهوه ای شود بپزید.
پوره سیب زمینی ایرلندی
این نسخه سنتی ایرلندی از پوره سیب زمینی است. طعم سیب زمینی با پیازچه بیشتر به پیاز تکیه می کند. همچنین می توانید میزان کمی هم نمک اضافه کنید یا صرفاً برای طعم دادن از همان پیازچه و جعفری بهره ببرید.
مواد لازم:
- 600 گرم سیب زمینی پوست کنده را به تکه های کوچک برش بزنید.
- فلفل سیاه تازه آسیاب شده
- 1 تا 2 قاشق غذاخوری شیر
- 2 پیازچه ریز خرد شده
طرز تهیه:
- سیب زمینی ها را در یک قابلمه بزرگ آب بجوشانید تا نرم شوند.
- سیب زمینی ها را له کرده و با شیر مخلوط کنید و فلفل سیاه و پیازچه را هم اضافه کنید.
سیب پخته شده ادویه ای
این دستور یک دسر سالم و سریع به شما می دهد و یک روش خوب برای استفاده از سیب های قدیمی است. برای بیماری کلیوی می توانید در رژیم غذایی تان جای دهید.
مواد لازم:
- 1 عدد سیب
- 1 قاشق چایخوری شکر یا شیرین کننده
- 1/2 قاشق چایخوری دارچین
طرز تهیه:
- مرکز سیب را سوراخ کرده و هسته را خارج کنید.
- سیب را روی صفحه مایکروویو قرار دهید.
- شکر را با دارچین مخلوط کنید و با قاشق به مرکز سیب بریزید.
- در مایکروویو با نصف قدرت بپزید.
- 2 تا 3 دقیقه یا تا زمانی که نرم شود پخت را ادامه دهید.
- با یک قاشق خامه کم چرب سرو کنید.
منبع:
kidneyfund
guysandstthomas
اضافه کردن دیدگاه
اضافه کردن دیدگاه