بهترین سن برای آموزش زبان دوم به كودك چه سنی است؟

173,488 بازدید

7 دقیقه مطالعه

در خيلي از مهماني‌ها بچه‌هايي را مي‌ بينيم که به اصرار والدين براي عمو يا خاله‌شان غلط يا درست از يک تا 10 را به انگليسي مي‌شمرند يا اپل مي‌گويند و اورنج را نشان مي‌دهند اما واقعا از چه سالي بايد آموزش زبان به کودکان را شروع کرد؟

از چه سني بايد به کودک زبان دوم را ياد داد؟

بسياري از کار‌شناسان بر اين باورند هرچه زبان دوم در سنين پايين‌تري به کودک آموزش داده شود احتمال اين‌که کودک در سال‌هاي بعد در يادگيري اين زبان موفق‌تر باشد، بيشتر است.

تحقيقات نشان داده بچه‌هايي که زبان دوم ياد مي‌گيرند، هوش اجتماعي بالاتري دارند.

در سال ۱۹۹۶ يک مقاله در روزنامه نيوزويک منتشر شد که نتايج يک تحقيق را بررسي مي‌کرد. بر اساس اين تحقيق، کودکي که بعد از 10 سالگي شروع به آموختن زبان دوم کند با احتمال کمتري ممکن است بتواند بعدها اين زبان را مانند کساني که آن زبان، زبان مادري‌شان است، صحبت کند. نتايج اين تحقيق توسط زبان‌شناسان زيادي تاييد شده است و به دنبال اين تحقيق، تحقيقات بسيار ديگري هم انجام شد که بر همين موضوع تاکيد داشت.

بررسي‌هاي بيشتر در مورد يادگيري زبان در سنين پايين نشان داد کودک نه تنها با يادگيري زبان، برخورد اجتماعي‌اش تقويت مي‌شود و در ارتباط با ديگر بچه‌ها موفق‌تر عمل مي‌کند، بلکه اين مسئله مي‌تواند باعث پيشرفت عملکرد کلي کودک در بقيه دروس در مدرسه نيز بشود

کار‌شناسان آموزش کودک و زبان‌شناسان معتقدند کودکاني که قبل از دوره نوجواني به يادگيري زبان دوم بپردازند بهتر مي‌توانند در زمينه تلفظ کلمات به طور صحيح و نزديک به صاحبان اصلي زبان عمل کنند. زبان‌شناسان اين موضوع را به تغييرات فيزيولوژيکي مربوط مي‌دانند که در مغز کودکان در سنين نوجواني رخ مي‌دهد.

تفاوت هجا‌ها و آوا‌ها در زبان‌هاي مختلف که باعث تفاوت لهجه‌ها مي‌شود در کودکاني که زبان را قبل از شکل‌گيري بخش‌هاي مربوطه در مغز ياد گرفته‌اند کمتر به چشم مي‌آيد.

به همين دليل بهترين سن آموزش زبان به کودک، قبل از 10 سالگي و زماني است که کودک هنوز در زبان مادري خود هم پيشرفت چنداني نداشته است. البته اين مسئله به هيچ وجه كودك را از يادگيري زبان مادري باز نمي‌دارد بلکه به پيشرفت آن هم کمک خواهد کرد.

بعضي از والدين نگران اين نکته هستند که ياد دادن زبان دوم در سنين کم ممکن است باعث شود کودک زبان مادري خود را فراموش کند يا اين‌که در يادگيري زبان مادري و ادبيات آن دچار مشکل شود. در حالي‌که زبان‌شناسان خلاف اين باور را دارند. آن‌ها معتقدند يادگيري زبان دوم به دليل به کارگيري ذهن کودک در استفاده از ترجمه‌ها و معاني کلمات و ساختار جملات مي‌تواند باعث شود زبان مادري خود را هم بار ديگر بياموزد و آن را در کنار زبان دوم ياد بگيرد. توجه کودک به يک زبان جديد مي‌تواند باعث توجه او به ساختارهاي زبان و جمله‌بندي‌ها شود. چيزي که ممکن بود تا آن زمان به آن چندان توجهي نشان داده نشود

بعضی ها هم ،ادعا می کنند که هر چه آموزش زبان دوم در کودکان زودتر شروع شود بهتر است.

اما از طرف دیگربرخی از متخصصان دیگر به شدت معتقدند که کودک پیش از پنج سالگی نباید برای یادگیری زبان دوم تحت فشار قرار بگیرند زیرا یادگیریزبان دوم قبل از پنج سالگی باعث عقب افتادگی مرحله تکلم در کودک می شود. تفاوتهای دستوری در دو زبان، به اختلال و بی نظمی فکری کودک نیز منجر می شودچرا که کودک معمولا در هنگام گفتار، دو زبان را با یکدیگر مخلوط کرده و تا مدتها نمی تواند آنها را از یکدیگر جدا کنند.

تاثیر منفی دو زبانی بودن در سازگاری عاطفی و اجتماعی کودک نیز افزایش می یابد. به دلیل بیاننامناسب مطالب، این گونه کودکان مورد تمسخر قرار گرفته و پیامد این وضع احساس خشم و افسردگی در این کودکان است

همچنین برخی دیگر از پژوهشها نشان داده که آسیبهای آموزش دوزبانی در دوران مهد کودک و خردسالی به خصوص در شروع گفتار، شاید در ابتدا کاملا هویدا نباشد اما با گذشت زمان ، پیوسته آشکار می گردد. این دسته از کودکان در نتیجه دوزبانی بودن هنگام ورود به مدرسه از نظر گفتاری عقب مانده و منجر به عدم آمادگی وی در درک دروس می شود. وقتی کودک آمادگی رفتن به مدرسه را نداشته باشد، سازگاری وی با عوامل و شرایط محیطی مدرسه، نسبت به کودکان تک زبانی بهمراتب دشوار تر خواهد بود. نا توانی در بیان مناسب مطالب موجب احساس نگرانی بیش از حد در کودکان می گردد. به همین دلیل کودکان دوزبانی با موانع سختی در سازگاری تحصیلی روبه رو گردیده و به زحمت می توانند به موفقیت تحصیلی دست یابند.

همچنین این متخصصان معتقدند تاثیر منفی دو زبانی بودن در سازگاری عاطفی و اجتماعی کودک نیز افزایش می یابد. به دلیل بیان نامناسب مطالب، این گونه کودکان مورد تمسخر قرار گرفته و پیامد این وضع احساس خشم و افسردگی در این کودکان است. لذا متخصصانی که چنین نظری در مورد یادگیری زبان دوم در ابتدای خردسالی دارند معتقدند که اوایل نوجوانی یعنی حدود 11-13 سالگی بهترین زمان برای یادگیری زبان دوم است زیرا در این سنین نوجوان بر زبان مادری خود تسلط کامل را یافته و حال آمادگی لازم برای یادگیری زبان دوم را داراست و از طرف دیگر انگیزه بیشتری برای یادگیری زبان دوم خواهند داشت. این در حالیست که دسته ای دیگر از متخصصان معتقدند که بهترین سن برای آغاز آموزش زبان دوم 7سالگی است چرا که در این سن بچه ها در حال رشد بوده و بهتر می توانند زبان دوم را درک کنند و به همین دلیل است که آموزش زبان دوم در برخی از مدارس از دوران ابتدایی آغاز می شود.

همانطور که مشاهده کردید در مورد زمان دقیق آغاز آموزش زبان دوم تقریبا توافق نظری وجود ندارد و در مورد این موضوع، هر دسته از محققان به نتایج مطالعات خود تکیه می کنند اما به طور کلی احتمالا شما والدین عزیز نیز با توجه به مطالب عنوان شده به این نتیجه رسیده اید که بهتر است کودکان برای یادگیری زبان دوم تحت فشار قرار نداده و تا قبل از اینکه در زبان اول ، پیشرفت لازم را نکرده باشند به یادگیری زبان دوم نپردازند و حداقل برای آموزش زبان دوم، تا 7 سالگی آنها صبر کرده و این آموزش را از دوران کودکستان آغاز نکنیم.

نظر دکتر رویا خویی، مدرس دانشکده زبان های خارجی در اين مورد :

▪ به نظر شما بهترین سن برای آموزش زبان دوم به بچه ها چه سنی است؟

اگر از نظر زمانی و مالی امکان اینکه بچه بتواند ۳ روز در هفته به کلاس برود وجود داشته باشد، بهتر است از زمانی که خواندن و نوشتن را به زبان مادری یاد می گیرد، یادگیری زبان دوم را هم شروع کند؛ یعنی از ۶ یا ۷ سالگی که بچه قدرت کنترل مداد در دست و نوشتن را دارد، اما اگر قرار است بچه هایی در این سن، فقط یک روز به کلاس بروند، حتما در این مدت کوتاه چیز مفیدی یاد نخواهند گرفت، بنابراین بهتر است والدین آنها آموزش زبان را به ۱۲ سالگی موکول کنند؛ یعنی سنی که شناخت بچه کامل تر شده و حتی اگر داده و برخورد کمتری با زبان داشته باشد، بتواند از طریق تفکر خلاقانه براساس آن داده کمتر، فرضیات زبانی بسازد و زبان را بهتر یاد بگیرد.

۳ تا ۴ سالگی برای فرستادن بچه ها به کلاس زبان خیلی زود است. ممکن است آنها در این سن کمی زبان دوم هم یاد بگیرند، اما آن مقدار از زبان دومی که بچه ها از ۳ تا ۶ سالگی یاد می گیرند، می توانند ظرف مدت ۶ ماه و حتی کمتر، از ۶ سالگی به بعد بیاموزند، پس می توان این کار را نوعی صرف هزینه بیهوده دانست؛ مگر اینکه تماس کودک با زبان دوم خیلی زیاد باشد.