این بیماری می تواند سبب درد لگن و مشکلات باروری شود. آندومتر به وضعیتی گفته می شود که در آن بافتی مشابه داخل رحم فضای خارجی رحم را تغییر می دهد. این بیماری معمولا در قسمت هایی مانند تخمدان ها، لوله های فالوپ، روده و و دیواره های خارجی رحم ایجاد می شود. برخی از زنان مبتلا به آندومتریوز هیچ نشانه و علائم خاصی را تجربه نمی کنند درحالی که برخی دیگر دچار دردهای لگنی و مشکلات باروری می شوند.
باید گفت که متاسفانه هیچ درمانی برای این بیماری وجود ندارد اما راه هایی هست که به کمک آن می توان درد ناشی از این بیماری را کاهش داد. به علاوه راه هایی هست که کمک کند شانس بیمار برای بچه دار شدن بیشتر شود.
شیوع آندومتریوز
مشکلی که وجود دارد این است که ما هنوز نمی توانیم از تعداد دقیق بیماران مبتلا به آندومتریوز باخبر باشیم. چرا که برخی از از زنان هیچ علائمی برای این بیماری ندارند. کالج زنان و زایمان آمریکا تخمین می زند که این بیماری از هر 10 زن در سن باروری یکی را به خود مبتلا می کند. آندومتریوز در سنین سی تا چهل سالگی اتفاق می افتد اما در دیگر سنین نیز این بیماری می تواند بروز کند.
دلیل بروز آندومتریوز
دانشمندان از علت اصلی این بیماری باخبر نیستند و حدس می زنند که شاید ترکیبی از برخی دلایل سبب این بیماری باشد. در ادامه چند تا از این عوامل را شرح می دهیم.
ژنتیک: اگر خواهر یا مادر فردی مبتلا به این بیماری باشد شانس ابتلا برای فرد تا شش برابر افزایش می یابد.
هورمون: به نظر می رسد که هورمون استروژن برای ترویج و گسترش این بیماری موثر است.
مشکلات قاعدگی: بعضی از زنان در جریان رتروگراد قاعدگی و با جریان دوره رو به عقب که در آن برخی از بافت ها جدا می شوند این تغییرات را در لوله های فالوپ و لگن تجربه می کنند.
محیط زیست: مواد شیمیایی صنعتی خاص و آفت کش ها نشان می دهد که یک روند هورمونی در بدن ایجاد می کند که می تواند به بیماری آندومترویز منجر شود. به عبارتی می توان گفت قرار گرفتن در معرض این مواد می تواند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهد.
عوامل دیگری که ممکن است خطر ابتلا به آندومتریوز را افزایش دهد عبارتند از:
- شروع دوره قاعدگی پیش از موعد (قبل از 11 سالگی)
- چرخه قاعدگی کوتاه ماهانه (کمتر از 27 روز)
- دوره های قاعدگی سنگین و طولانی برای بیش از هفت روز
- نولیپار
- اندومتریوز و بارداری
این بیماری می تواند باردار شدن و بچه دار شدن را با مشکلاتی مواجه کند. تقریبا 40 درصد از زنان با مسائل بارداری آندومتریوز درگیر هستند. التهاب ناشی از آندومتریوز می تواند تخمدان را متورم کرده و ارتباط بین تخمدان و اسپرم را با مشکل مواجه کند. در برخی از زنان نیز بافت اسکار از آندومتریوز می تواند لوله های فالوپ یا همان اوله های اتصال دهنده تخمدان و رحم را مسدود کند. با این حال با وجود این بیماری هنوز هم باردار شدن ممکن است. با درمان هورمونی یا جراحی می توان برخی از بافت های ایجاد شده ناشی از آندومترویزو را حذف کرد.
دیگر عوارض آندومتریوز
برخی از زنان با ابتلا به این بیماری درد شدید لگن را تجربه می کنند که ممکن است انجام کارهای روزانه را با خلل مواجه کند. چند درمان برای کاهش درد لگن ناشی از این بیماری وجود دارد. تعدادی از بیماری ها نیز به نظر می رسد که در زنان مبتلا به آندومتریوز شایع تر است. اما محققان هنوز مطمئن نیستند که آندومتریوز و این بیماری ها چه ارتباطی با هم دارند. این بیماری ها عبارتند از:
- آلرژی و آسم
- بیماری های خود ایمنی مانند ام اس، لوپوس و برخی بیماری های ناشی از کم کاری تیروئید
- سندروم خستگی مزمن و فیبرومیالژی
- برخی از سرطان ها مانند سرطان تخمدان، سرطان سینه و لنفوم غیر هوچکین (نوعی سرطان خون)
علائم این بیماری و تشخیص آن
درد لگن شایع ترین نشانه ی این بیماری است. اما بسیاری از زنان در تمام طول بیماری هیچ گاه این درد را تجربه نمی کنند. آندومتریوز یک بیمار یاست که در آن بافت داخلی رحم به طور طبیعی در خارج از رحم رشد می کند. این بیماری بیشتر گریبان گیر زنان 30 تا 40 سال است.
به علاوه در برخی دیگر از بیماران مشکلات بچه دار شدن شایع است. موسسه ملی بهداشت آمریکا تخمین می زند که حدود 75 درصد از زنان مبتلا به آندومتریوز درد لگن را تجربه می کنند و بیش از نیمی از آن ها با مشکلات بچه دار شدن دست به گریبان هستند.
دیگر علائم این بیماری
- دوره های دردناک قاعدگی (درد ممکن است خفیف و یا ناتوان کننده باشد)
- درد در طول رابطه ی جنسی و یا بعد از آن
- درد روده و پایین شکم
- حرکات دردناک روده و یا ادرار دردناک (به خصوص در طی قاعدگی)
- دوره های سنگین قاعدگی
- لکه بینی و یا خونریزی بین دوره های قاعدگی
- خستگی شدید یا خستگی مداوم
بهتر است اگر در طولانی مدت هر یک از این علائم را مشاهده کردید به پزشک مراجعه کنید. به علاوه لازم به ذکر است که برخی از علائم آندومتریوز تا بعد از یائسگی نیز در زنان نمود پیدا می کندد.
تشخیص آندومتریوز
تنها راه حتمی تشخیص این بیماری عمل جراحی است. دکتر شما یک برش کوچک در شکم تان ایجاد کرده و بافت غیر طبیعی را مشاهده می کند. اما بدون عمل جراحی نیز با مشاهده ی یک مجموعه از علائم و رد کردن امکان ابتلا به بیماری های دیگر می تواند در مطمئن شدن در خصوص ابتلا به این بیماری موثر باشد. برای این نوع تشخیص باید مراحل خاصی طی شود. این مراحل عبارتند از:
معاینه لگنی: دکتر شما کیست های بزرگ اطراف لگن و یا توده بافت های اسکار اطراف لگن را چک می کند.
آزمایشات تصویر برداری: دکتر شما با یک سونوگرافی امکان ابتلا به کیست تخمدان و یا رشد غیر طبیعی بافت را بررسی می کند. برای سونوگرافی پزشک شما ممکن است یک کاوشگر را به داخل واژن بیمار بفرستند و یا یک اسکنر را در سراسر شکم بفرستند.
تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) یکی دیگر از روش های تصویربرداری مشترک است که دکتر شما ممکن است برای تشخیص از آن استفاده کند.
داروها: پزشک شما ممکن است داروهای هورمونی خاصی را برای تاثیرات مختلف مانند کاهش دوره های دردناک برای شما تجویز کند. همچنین داروهای دیگری مانند هورومون GnRH یا آگونیست آزاد کننده گنادوتروپینمی تواند در کاهش درد لگن و مسدود کردن چرخه قاعدگی و کاهش میزان استروژن در بدن موثر باشد.
جراحی: جراحی شایع ترین راه تشخیص آندومتریوز است که نام آن لاپاروسکوپی می باشد. در این روش دکتر شما چند برش کوچک در شکم و لگن بیمار ایجاد کرده و پس از وارد کردن دستگاه به بدن او امکان ابتلا به بیماری را چک می کند. در این روش دستگاهی به نام لاپاروسکوپ وارد بدن بیمار می شود که شامل یک چراغ کوچک و یک دوربین است.
لاپاروسکوپ اجازه می دهد تا دکتر برای دیدن سطح روده ها و دستگاه تناسلی و چک کردن بافت های غیر معمول دستش باز باشد.
در برخی موارد نیز پزشک پس از تشخیص اقدام به یک نمونه گیری برای تایید تشخیص بیماری می کند. در این مرحله یک نمونه از بافت غیر طبیعی برداشته شده و زیر میکروسکوپ چک می شود.
اضافه کردن دیدگاه
اضافه کردن دیدگاه