سفري به روستاي تاريخي و توريستي ابيانه + تصاوير

كیلومتری شمال غربی شهرستان نطنز، در دامنه كوه كركس، روستایی واقع شده است به نام ابیانه. ابیانه نقطه ‏ای خوش منظره و خوش آب و هوا و دارای موقعیت طبیعی مساعدی است.

ابیانه در واقع آب یانه بوده است و عده ای که قصد داشتند در محل فعلی ابیانه مسکن گزینند، از طرف غرب آمده اند و از پشت کوه ها افرادی را به آن طرف فرستادند تا ببینند آب هست یا نه؛ به همین دلیل این منطقه را ابیانه نامیده اند.در زبان محلی به ابیانه ” ویونا ” می گویند. ” وی ” به معنای بید و ” ویانه ” به معنای بیدستان است ( ابیانه در گذشته بیدستان بوده است ). به اظهار برخی ” ویانه ” در طول زمان به “اویانه ” و ” ابیانه ” تحریف شده است. ابیانه ای وقتی بخواهد بگوید “ابیانه ای هستم ” می گوید ” ویون جی ما : ما ویون جی هستیم “.

روستای ابیانه در دامنه شاخه هایی از کوه کرکس، از رشته کوه های مرکزی ایران قرار گرفته است. از نظر شکل و ساختمان، دره ابیانه منطقه ای چین خورده با رشته کوه های متعدد است، که عموماً از جنوب غرب به شمال غرب کشیده شده. ابیانه روستایی کوهستانی و ییلاقی است که چهار جهت آن را کو ه ها فرا گرفته اند.

اتاقهای ابیانه دارای پنجره‏های چوبی ارس مانندند و اغلب دارای ایوان ها چوبی پیش آمده، مشرف بر كوچه ‏هایی باریک هستند كه به صورت مناظر جالبی درآمده‏اند. نمای خارجی دیوارها در خانه‏ های ابیانه با خاك سرخ رنگی كه معدن آن در مجاورت روستا قرار دارد، پوشیده شده است.

 از آنجا كه در دامنه ‏های شیبدار ابیانه فضای كافی برای ساختن خانه‏ های موردنیاز وجود ندارد در این روستا چنین رسم شده كه هر خانواده، انبار غار مانندی در تپه‏های یك كیلومتری روستا، در كنار جاده و نرسیده به ابیانهایجاد نماید. این غارها كه در دل تپه‏ ها حفر شده‏اند و از بیرون تنها درهای كوتاه و محقر آن نمودار است برای نگهداری دامها و نیز آذوقهٔ زمستانی و اشیای غیرضروری مورد استفاده قرار می‏گیرد.

مردم ابیانه به كشاورزی و باغداری و دامداری مشغول هستند كه با روشهای سنتی اداره می‏شود. بیشتر زنان در امور اقتصادی با مردان همكاری دارند. ابیانه دارای هفت رشته قنات است كه برای آبیاری مزارع و باغات مورد استفاده قرار می‏گیرد. گندم، جو، سیب‏ زمینی و انواع میوه به خصوص سیب، آلو، گلابی، زردآلو، بادام و گردو در ابیانه به دست می‏آید.

زبان مردم ابیانه؛ فارسی با لهجه خاص ابیانه ‏ای است كه با لهجه‏ های متداول در مناطق دیگر تفاوت اساسی دارد. لباس سنتی آنها، هنوز هم میان آنها رواج دارد و در حفظ آن تاكید و تعصب از خود نشان می‏دهند. مردان شلوار گشاد و درازی از پارچه سیاه و زنها از پیراهن بلندی از پارچه‏ های گلدار و رنگارنگ استفاده می نمایند. علاوه بر این، زنهای ابیانه معمولا چارقدهای سفیدرنگی بر سر دارند.
قدیمی ‏ترین اثر تاریخی ابیانه؛ آتشكده‏ای است كه مانند دیگر بناهای ده در سراشیبی قرار گرفته است. آتشكده ابیانه را نمونه ‏ای از معابد زردشتی دانسته‏اند كه در جوامع كوهستانی ساخته می‏شد. مهم‏ترین بنا و اثر تاریخی این روستا یك باب مسجد جامع و قدیمی ترین اثر تاریخی این مسجد نیز منبر چوبی منبت‏كاری آن است كه در سال ۴۶۶ ه.ق. ساخته شده است. مسجد قدیمی دیگر ابیانه مسجد برزله است كه دارای فضای دلبازی است و روی لنگه در شرقی آن؛ سال ۷۰۱ ه.ق. نوشته شده كه مربوط به دورهٔ ایلخانان می باشد. مسجد تاریخی دیگر ابیانه مسجد حاجتگاه است كه كنار صخره‏ای در كوهستان بنا شده و بر در ورودی شبستان آن تاریخ ۹۵۲ ه.ق. مشاهده می‏شود.

روستای ابیانه دارای دو زیارتگاه است؛ یكی مرقد شاهزاده عیسی و شاهزاده یحیی در جنوب روستا كه به گفته اهالی، فرزندان امام موسی كاظم بوده‏اند و زیارتگاه دیگر ابیانه قدمگاه نامیده می‏شود. از جمله جاها و اماكن دیدنی دیگر ابیانه آنوبانینی می‏تواند از خانه غلام نادرشاه و خانه نایب حسین كاشی نام ببرد.
در ایام گلابگیری که معمولا اواخر اردیبهشت رخ می دهد؛ خیل عظیمی از مسافران و گردشگران به سمت این روستا روانه می شوند. ابیانه مسیری نسبتا طولانی دارد. علاوه بر این به علت قرار نداشتن بر روی هیچ کدام از راه های اصلی، ماشین خطی یا مینی بوسی در آن مسیر کار نمی کند. ابیانه در جنوب کاشان و در فاصله حدود 80 کیلومتری آن قرار دارد.
این روستا هم از طریق جاده کاشان-نطنز و هم از اتوبان کاشان-اصفهان قابل دسترسی است. از دو راهی مسر کاشان به نطنز تا ابیانه حدود 22 کیلومتر فاصله است که مسیری زیبا و سر سبز می باشد. مسیر کاملا کوهستانی و دره مانند است که جای جای آن را باغ های پر درخت پوشانده است.
البته ذکر این نکته لازم است که به نظر آنوبانینی؛ این روستا بیش از حد مشهور شده و به واقع دیدنی های آن کمتر از شهرت آن است. شاید یکی از مهمترین دلایل این شهرت، نزدیکی به شهرهایی همچون کاشان، قمصر، اصفهان و به طور کل در دسترس بودن آن است. از همه مهمتر اینکه تقریبا هیچکدام از دیدنی های شناخته شده آن همچون مسجد و منبر معروف، در معرض نمایش قرار ندارد و احتمالا تنها برای افراد خاص قابل رویت است. در آخرین بازدید آنوبانینی، روستا به نظر خالی از سکنه می رسید و تنها تعداد معدودی از ساکنان مسن در روستا حضور داشتند که اغلب مشغول فروش اجناس خود به گردشگران بودند. سخن آخر اینکه؛ در صورتی که در ورود به روستا از شما وجه نقد دریافت شد، اصلا تعجب نکنید!!!

گردآوري: گروه 7 گنج