همه چيز درباره ويتامين D ، كمبود و روشهاي درمان آن

 جامع ترين مقاله درباره ويتامين D

منابع ويتامين D:

1. اگر پوست بدن در تماس با نور خورشید قرار بگیرد، ویتامین D تولید می‌کند.

2. شیرغنی شده با ویتامین D که می‌توان از آن بستنی و پنیر غنی شده نیز تولید کرد.

3. ماهی تن نیز یکی از منابع مفید ویتامین D است و سطح ویتامین D‌ موجود در آن به مراتب بیشتر از ماهی ساردین است.

4. مکمل‌ها نیز می‌توانند دوز مورد نیاز روزانه این ویتامین را در اختیار بدن قرار دهند.

5. زرده تخم‌مرغ نیز غنی از ویتامین D است و به همین دلیل توصیه می‌شود زرده و سفیده تخم‌مرغ را حتما با هم مصرف کنید.

6. جگر گاو نیز منبع سرشار از ویتامین D به همراه بسیاری دیگر از مواد مغذی مانند ویتامین A، آهن و پروتئین است.

7. روغن کبد ماهی که با طعم‌دهنده‌هایی چون نعنا یا مرکبات و یا به شکل کپسول‌های مکمل ارائه می‌شود، منبع غنی از این ویتامین به شمار می‌آید.

8. آب پرتقال غنی شده با ویتامین D نیز برای دریافت دوز مورد نیاز روزانه این ویتامین گزینه مفیدی است.

9. غلات غنی شده با ویتامین D‌ نیز به همراه شیر یا آب پرتقال غنی شده منبع مفید این ویتامین هستند.

10. برخی قارچ‌ها نیز درست مانند انسان مقادیر زیادی ویتامین D در تماس با نور خورشید تولید می‌کنند. قارچ‌هایی که در تاریکی پرورش می‌یابند، عاری از این ویتامین هستند اما برخی از گونه‌های قارچ‌ها که در تماس با اشعه فرابنفش خورشیدی رشد می‌کنند، سرشار از ویتامین D هستند.

11. ماهی‌های چرب مانند ماهی آزاد از منابع اصلی و غنی ویتامین D به حساب می‌آیند.

12. چراغ‌ها و لامپ‌های فرابنفش نیز برای افرادی که در معرض خطر فقر شدید ویتامین D هستند، تجویز می‌شوند.

13. صدف و خاویار اگر چه غنی از ویتامین D هستند اما باید در مصرف آنها اعتدال را رعایت کرد چون زیاده روی در این مواد غذایی که کلسترل بالا دارند برای افرادی که مستعد حمله قلبی هستند خطرناک است.

نشانه هاي كمبود ويتامين D در كودكان:

• دیر راه افتادن بچه و کوتاه قدی وی میتواند از علائم کمبود ویتامین دی باشد
• بچه مبتلا به کمبود ویتامین دی دیر دندان درمیاورد
• تحریک پذیری بچه ها میتواند نشانه ای از کمبود ویتامین دی باشد
• کمبود ویتامین دی موجب افزایش استعداد بچه به عفونت میشود
• در کمبود شدید ویتامین دی بچه دچار کرامپ یا اسپاسم عضلانی، تشنج و مشکل تنفسی میشود. این علائم به علت کمبود کلسیم ایجاد میشود
• بندرت در کمبود شدید ویتامین دی ضعف عضله قلب (کاردیومیوپاتی) ایجاد میشود
• کج خلقی
• در راشیتسیم شدید، کلسیم خون بسیار پایین می‌آید که سبب اسپاسم ماهیچه‌ای و مشکلات تنفسی می شود. مشکلات تنفسی ممکن است به دلیل ضعف عضلات تنفسی و نرمی استخوان‌‌‌‌های قفسه سینه باشد.

علائم كمبود ويتامين D در بزرگسالان:

درد مبهم و ضعف کلی بدن:

درد مبهم و پراکنده در تمام بدن و ضعف كلي بدن به خصوص ضعف در ایستادن و بالا رفتن از پله و در مراحل پیشرفته تر لنگیدن

حوصله نداشتن:

سروتونین، هورمون مغزی که به میزان حوصله و خلق افراد بستگی دارد، در معرض نور روشن افزایش و در زمان نزول نور آفتاب کاهش می یابد.

 استخوان درد:

طبق گفته دکتر Holick بسیاری از افرادی که برای درد استخوان به خصوص در دنده، مفصل ران، کف پا و ران، به دکتر مراجعه می کنند، دچار فیبرومیالژیا یا سندرم خستگی مزمن هستند. بسیاری از اینها نشانه هایی از کمبود ویتامین D می باشد.

افراد در معرض خطر كمبود ويتامين D:

نوزادان:

نوزادانی که از شیر مادر استفاده می کنند و در معرض نور آفتاب قرار ندارند. مقدار ویتامین D در شیر مادر بستگی به میزان ویتامین D مادر دارد. هر چند معمولا شیر مادر مقدار کافی ویتامین D ندارد. برای اطمینان از جذب ویتامین D حتما کودک خود را 10 الی 20 دقیقه در معرض نور آفتاب قرار دهید.

افراد مسن و سالخورده:

هر چه پوست پیرتر می شود توانایی ساختن ویتامین D آن که به کمک نور آفتاب انجام می گیرد کمتر می شود. بنابراین کمبود ویتامین D این افراد باید به کمک غذا های سالمی که مقدار زیادی ویتامین D دارند و همچنین قرص ویتامین D تامین شود.

افراد با پوست تیره تر:

در پوست این افراد مقدار بیشتری ملانین وجود دارد که همان رنگدانه است. این رنگدانه ها توانایی بدن در ساخت ویتامین D در مقابل نور آفتاب را کاهش می دهند.

افرادی که در جذب چربی مشکل دارند یا رژیمی گرفته اند که بسیار کم چرب است:

 ویتامین D از ویتامین های محلول در چربی است. این سخن بدان معناست که ویتامین D در چربی ها یافت می شود. و بدن شما برای اینکه بتواند ویتامین D جذب کند ابتدا باید بتواند چربی ها را هضم کند.

افراد چاق که مقدار زیادی چربی در بدن خود دارند:

ویتامین D مانند هورمون ویتامین، محلول در چربی است.یعنی چربی بدن افراد مانند یک مخزن جمع کننده این ویتامین عمل می کند، لذا افراد چاق نسبت به افراد لاغرتر نیاز به ویتامین D بیشتری دارند.

افرادی که عمل بای پس شکمی انجام داده اند:

کسانی که عمل جراحی Bypass را انجام داده اند قسمتی از نسوجی را که ویتامین D را جذب می کرده است از دست داده اند و بدن آنها در جذب ویتامین D دچار اختلال می شوند.

روش تشخيص كمبود ويتامين D:

تشخیص کمبود ویتامین دی معمولا با بررسی سطح این هورمون در خون صورت میگیرد.

درمان کمبود ویتامین دی

درمان کمبود این هورمون مصرف آن است. ویتامین دی را میتوان بصورت خوراکی و یا تزریقی مصرف کرد. ویتامین دی در بدن ذخیره میشود. تزریق یک آمپول آن میتواند نیاز بدن را تقریبا تا شش ماه تامین کند.

در مصرف ویتامین دی توجه به موارد زیر ضروری است:

مقدار مجاز مصرف روزانه ويتامين D:

دراکثر منابع پزشکی مقدار مورد نیاز روزانه ویتامین دی برای حفظ کارکرد صحیح بدن 400 واحد ذکر شده است. مطالعات اخیر نشان داده است که 400 واحد ویتامین دی حداقل ویتامین مورد نیاز است ( یعنی مقداری است که دچار راشیتیسم نشویم) و افراد بالای 5 سال برای داشتن استخوان ها و عضلات سالم و قوی به حدود 1000 واحد ویتامین دی در روز نیاز دارند.

سوالات رايج:

چه کنیم تا بدن ما روزانه 1000 واحد ویتامین دی دریافت کند؟

برای تامین ویتامین دی بدن انجام هر کدام از کارهای زیر کافی است:

• هر روز بین ساعات 10 صبح تا 2 عصر بمدت حدود 15 دقیقه در هوای آفتابی و با پیراهن آستین کوتاه و شلوارک قرار گیرید.
• هر روز ماهی بخورید. ماهی هایی که حاوی چربی زیاد هستند مانند ساردین و تن و زرده تخم مرغ بیش از دیگر غذاها ویتامین دی دارند.
• از مکمل های دارویی ویتامین دی استفاده کنید.
• روزی ده لیوان شیر تقویت شده با ویتامین دی بنوشید ( منظور شیری است که به آن ویتامین دی اضافه کرده اند)

به نظر میرسد تنها راه عملی برای اکثر ما راه آخر باشد. مولتی ویتامین ها اکثرا حاوی فقط 400 واحد ویتامین دی هستند و مصرف روزانه بیش از یک عدد قرص مولتی ویتامین درست نیست چون ویتامین های دیگر( مثل ویتامین آ) را در مقادیری بیش از مقدار مورد نیاز وارد بدن ما میکند که ممکن است برای استخوان ما خوب نباشند.

چطور میشود فهمید بدن ما به اندازه کافی ویتامین دی دارد؟

با اندازه گیری سطح ویتامین دی در خون میتوان فهمید آیا به بدن ما به اندازه کافی ویتامین دی رسیده است یا خیر. مقدار کمتر از 20 موجب بروز راشیتیسم میشود. مقادیر بین 100-40 مناسب است.

آیا ممکن است ویتامین دی بدن ما بیش از حد باشد

آیا ویتامین دی فقط برای حفظ سلامتی استخوان مفید است؟

خیر، این ویتامین برای سلامت و حفظ قدرت عضلات هم مورد نیاز است. کسانی که دچار کمبود این ویتامین میشوند بیش از افراد دیگر دچار گرفتگی عضلات و درد استخوان و مفصل میشوند. افراد مسنی که مکمل های ویتامین دی مصرف میکنند کمتر زمین میخورند که احتمالاً به علت کارکرد بهتر عضلات آنها است.

هشدار مهم:

مصرف مقدار بالای ویتامین D چه از طریق مواد غذایی و چه از طریق دارو ها می تواند منجر به بی اشتهایی، کاهش وزن ، افزایش ادرار ، طپش قلب ، سنگ کلیه و افزایش خطر حمله قلبی شود. البته این وضعیت بیشتر بوسیله دارو ها بوجود می آید تا مصرف خوراکی هایی که حاوی مقدار زیادی ویتامین D هستند و همچنین در اثر قرار گرفتن زیاد در معرض نور خورشید امکان ندارد که سطح ویتامین D شما به حد خطرناک برسد و عوارضی را که گفته شد در پی داشته باشد.

گردآوری و تنظيم: گروه ۷ گنج – اختصاصي 7 گنج

www.7ganj.ir

 *** كپي برداري بدون لينك فعال به 7 گنج مجاز نيست.