ترس از زایمان و راه های غلبه بر ان

ترس از زایمان با نام علمی توکوفوبیا، نوعی اختلال ذهنی است که زنان باردار مبتلا به آن بنا به ترسشان، بارداری خود را به تاخیر می‌اندازند یا ترجیح می‌دهند نوع زایمان‌شان به روش سزارین و یا بلعکس تغییر دهند. این اختلال و ترس ها در افراد می تواند نسبت به دلایل مختلف و شرایط فرد متفاوت باشد.

*حدودا 10 درصد زنان باردار به توکوفوبیا دچار میشوند.

برخی از عواملی که می‌تواند در شدت یافتن این ترس تاثیرگذار باشد استرس‌های ناشناخته، از دست دادن کنترل، ترس از درد، نداشتن حمایت اجتماعی، ترس شدید از زایمان ناموفق، مرگ کودک یا خود مادر، نداشتن اطمینان درباره بارداری و نوع زایمان، اعتماد نداشتن به پزشکان، گرفتن اطلاعات ناقص از فضای مجازی و … است.

انواع ترس در دوران زایمان

• ترس از مرگ در موقع زایمان

خانم ها باید بدانند امروزه علم پزشکی بسیار پیشرفت کرده است. پزشکان زنان و زایمان نیز به دلیل انجام زایمان‌های فراوان دارای تجربه بالایی هستند و از طرفی امروزه زایمان در محیط‌هایی کاملا بهداشتی با تجهیزاتی پیشرفته و جدید صورت می‌گیرد. شما میتوانید مدام با خودتان این قضیه را تکرار کنید که زایمان برای هر فردی یک فرآیند کاملا طبیعی است و آن چه که غیر طبیعی است ترس از زایمان می‌باشد، البته این یک ترس تاریخی است و ریشه ی ان به گذشته بر میگردد این ترس در ناخودآگاه ما وجود دارد و به مرگ و میرهای زیاد ناشی از زایمان در گذشته‌های دور بازمی‌گردد که زنان در محیط خانه و یا در مکان های که کمبود دکتر متخصص و وسایل مناسب داشته اند بر میگردد.

اما با این حال نیز زنانی که در گذشته در خانه زایمان می‌کردند اکثر بچه های خود را سالم به دنیا می اوردند و مشکلی برای خود و فرزندشان به وجود نمی امد. امروز علم پزشکی و سیستم بهداشتی به اندازه‌ای پیشرفت کرده است که آمار مرگ موقع زایمان بسیار پایین آمده است، پس این افکار و ترس ها را را فراموش کنید و با مصرف قرص آهن و انواع ویتامین‌ها زیر نظر پزشکتان خود را برای زایمانی بی خطر تقویت و اماده کنید.

*مادران باید مطمئن باشند اگر پزشک نسبت به احتمال خطر بارداری برای سلامت مادر مشکوک شود اقدامات و آزمایشات لازم را انجام خواهد داد و مشکل را برطرف می کند.

• ترس از درد زایمان

زایمان طبیعی با درد همراه است و ما این را کتمان نمی کنیم اما این درد بسیار بیشتر خواهد بود اگر مادر خود را برای ان اماده نکرده باشد. ترس در هنگام زایمان باعث انقباض ماهیچه ها میشود و درد را بیشتر خواهد کرد اما باز هم نگران نباشید امروزه علم پزشکی بسیار نسبت به قبل پیشرفت کرده است. شما می‌توانید از پزشک خود بخواهید از راهکارهایی چون بی‌حسی اپیدورال برای شما بهره ببرد.

البته دکتر باید این بی حسی را برای شما مناسب بداند اگر در صورتی که این راه‌ها برایتان مناسب نبود می توانید از تمرین تنفس و سایر تکنیک‌های آرامش بخش استفاده کنید تا به شما در مقابله با درد کمک کند. در این رابطه با پزشک خود از قبل مشورت کنید تا راه حل درست را در اختیار شما قرار دهد. فراموش نکنید درد کشیدن شما برای نتیجه ای مثبت و شیرین است افکار مثبت را هیچگاه فراموش نکنید.

• ترس از دست دادن کنترل خود در هنگام زایمان

زایمان یک شرایط خارج از کنترل است هیچ کسی در ان لحظه مانند شما نخواهد بود پس از جیغ و داد زدن ناشی از درد نباید شرمنده باشید. شما در هنگام زایمان در مکانی خواهید بود که در بدترین حالت ممکن نیز تنها شاهدان شما کادر پزشکی و شاید همسر شما باشند که مطمئنا همه آنها شما و شرایط را درک خواهند کرد.

گروه پزشکی نیز به دیدن زنانی در موقعیت شما عادت دارد چون این شغل ان هاست و مادران زیادی را قبل شما با این شرایط دیده اند. پس این ترس را کنار بگذارید و از هیچ چیزی شرمنده نباشید، نه فریاد زدن و نه حتی تخلیه روده و مثانه در هنگام زایمان کسی شما در مورد شما قضاوت نخواهند کرد پس سعی نکنید چیزی را کنترل کنید که درد شما چند برابر میکند ازاد باشید.

• ترس از به دنیا آمدن نوزاد مرده یا ناقص

به خودتان یادآوری کنید که اگرچه بعضی از نوزادان در حین زایمان دچار مشکل می‌شوند، اما اکثریت آن‌ها بدون هیچ مشکلی به دنیا می‌آیند. به خاطر داشته باشید که به وجود آمدن نقص در نوزاد هنگام تولد بسیار نادر است و بیش از ۹۷ درصد نوزادان سالم متولد می‌شوند. اگر یک کودک در معرض خطر باشد، یک دکتر باتجربه می‌تواند به سرعت اقدامات لازم را انجام دهد.
با توجه به پیشرفت‌های پزشکی احتمال بدنیا آوردن نوزادی مرده نیز بسیار پایین است.

مادران باردار برای اطمینان و آرامش‌ خود، می‌توانند تعداد دفعات حرکت جنین در رحم‌شان را یادداشت کرده و اگر تغییرات ناگهانی احساس کردند با پزشک‌ خود تماس بگیرند.

• ترس از زایمان زودرس

تولد نوزادان زودتر از موعد یکی از مهم ترین دغدغه ها و نگرانی های زوج ها به ویژه مادران جوانی است که در انتظار تولد اولین فرزندشان به سر می برند و این تولد زودهنگام نوزاد و تکامل نیافتن اندام های او از جمله مهم ترین عوامل بروز این نگرانی است زیرا مقاومت و ایمنی بدن نوزاد را در برابر بیماری ها و عفونت های احتمالی به حداقل می رساند و در شرایطی خاص خطر مرگ را نیز برای نوزاد به همراه دارد.

این روزها دلیل حساس بودن بسیاری از مادران، آمار زایمان های زودرس افزایش پیدا کرده است. باید بدانید که ۷۰ درصد نوزادان زودرس بین هفته‌های ۳۴ تا ۳۸ بارداری به دنیا می‌آیند و این مدت بارداری آن قدر کم نیست که جنین دچار نقص جدی شود. پس کنار گذاشتن ترس، چکاپ‌های منظم، استفاده از غذاهای سالم و مکمل‌ها می‌تواند از زایمان زودرس جلوگیری کند.

• ترس از پاره شدن واژن یا اپیزیوتومی

می توان گفت تقریباً نصف زنان هنگام زایمان دچار پارگی خفیفی می‌شوند و این طبیعی است، این نوع پارگی خفیف باعث خونریزی نشده و نیازی به درمان نیز ندارد. اگر در این مورد نگران هستید، می‌توانید از چند هفته قبل از زایمان با شروع ماساژ پرینه، خاصیت ارتجاعی بافت ماهیچه‌ای پرینه را افزایش و احتمال وقوع پارگی یا نیاز به اپیزیوتومی (عملی که طی آن برشی در بافت بین واژن و مقعد که پرینه نام دارد، توسط پزشک ایجاد می‌شود تا فضای بیشتری برای تولد نوزاد وجود داشته باشد) را هنگام زایمان کاهش دهید.

روش های کاهش ترس و درد در دوران بارداری

روش‌های مختلفی وجود دارد که ترس و نگرانی شما در مورد زایمان را کاهش می‌دهد. این روش ها به شما کمک میکنند تا در طول بارداری و زایمان آرامش بیشتری داشته باشین.

1- به خود ارامش بدهید و مکانی آرام بخش را تصور کنید.

به محلی ارام بروید و بدنتان را در حالتی راحت و ارام قرار دهید، چشمانتان را ببندید و نفس عمیق و پایداری بکشید. افکار منفی را دور بریزید و تصور کنید که در محل زیبایی قرار دارید هر انچه که شما از قبل دیده اید و یا می خواهید به انجا بروید یک مکان را که قبلاً هم دیده‌اید و از تصوراتتان سرچشمه می‌گیرد. بر زنده‌ کردن تمامی عناصر این منظره تمرکز کنید: از رنگ‌هایی که می‌بینید تا صداهایی که می‌شنوید. سعی کنید مدتی را در آن منظره بمانید و تمام افکار منفی را فراموش کنید. هر روز چند دقیقه این کار را تکرار کنید و سپس در هنگام زایمان دوباره آن مکان را تجسم کنید. این یکی از روشهایست که شما را برای زایمان بهتر اماده میکند.

2- به بهترین حالت ممکن فکر کنید و به حرف‌های دیگران توجه نکنید!

از گوش دادن به حرفای منفی دیگران و تجربه های زایمان زنان دیگر که باعث نگرانی و استرس بیشتر در شما میشود خوداری کنید. تا میتوانید به بهترین حالت ممکن فکر کنید و اگر دوستان‌تان شروع به تعریف داستان‌ در مورد مشقت‌های زایمان‌ کردند، بخواهید تا موضوع صحبت را تغییر دهند.

3-با یک مشاور خوب صحبت کنید و ترس های خود را با او در میان بگذارید.

اگر ترس شما بیش از اندازه باشد و تمام مدت به این فکر کنید که مشکلی برای شما یا جنینتان پیش می آید با یک مشاور و روانشناس صحبت کنید، چرا که این ترس و اضطراب دائمی شما بدون شک روی جنین نیز تاثیر می گذارد و شاید موجب به ارث رسیدن آن در فرزندتان نیز شود.

پس با پزشک خود صحبت کنید و از او بخواهید شما را به مشاور مناسبی معرفی نماید. تحقیقات انجام شده نشان داده است زنانی که در مورد ترسها و نگرانی های شدید خود نسبت به زایمان با مشاور یا روانشناس صحبت می‌کنند، درد زایمانشان کوتاه‌تر بوده و کمتر مجبور به عمل سزارین اورژانسی شده‌اند.

4-به هیچ عنوان فیلم زایمان نگاه نکنید!

زایمان در افراد بسیار متفاوت است پس دیدن فیلم‌ها و اتفاقات لحظه ی زایمان افراد دیگر بسیار کار اشتباهی میباشد . شما باید به دکتر خود اعتماد کنید چون این موضوع به پزشک شما مربوط است. باید بدانید تماشای عکس و فیلم عمل سزارین، ترس از زایمان را در خانم‌های باردار افزایش می‌دهد پس لطفا از دیدن هرگونه فیلم زایمان خوداری کنید این عمل نه تنها به شما کمک نخواهد کرد بله ترس را در شما دو چندان میکند.

5-خودتان را قبل زایمان آماده کنید

بهترین کار و ایده این است که خودتان را قبل از تولد آماده کنید. لوازم مربوط به خود و کودک را برای روز بیمارستان آماده کنید تا در ان هنگام دچار مشکل نشوید اماده بودن در هر کاری به انسان ارامش خاطر میدهد بنابراین این اقدامات و آمادگی های قبل از تولد فرزندتان باعث می شود که در روز زایمان ذهنتان آرام تر و نگرانی هایتان کمتر باشد.

6-اطلاعات خود را بیشتر کنید و بیاموزید.

کتاب بخوانید و مطالعه کنید، خودتان را در مورد هرکاری که باید برای یک نوزاد تازه متولد شده انجام دهید، آماده کنید. به خودتان آموزش دهید. در مورد بچه داری، مقاله های معتبر و درست بخوانید هنگامی که ذهنتان آماده باشد، ترس شما کمتر خواهد شد. بخش عظیمی از نگرانی های ما به دلیل آگاهی نداشتن است. ریشه ی ترس های ما ندانستن است.

7- بیرون بروید و پیاده روی کنید.

بهترین روش برای کمتر شدن استرس این است که از منزل بیرون بروید و در هوای تازه نفس بکشید. با کسانی که از انها ارامش دریافت میکند و دوستشان دارید همانند همسر، خواهر، مادر و … بیرون بروید و اوقات خوش و دور از افکار منفی را برای خودتان فراهم کنید. ذهنتان را به چیزهای خوب اطراف مشغول کنید تا کمتر افکار ترس آلود به سمت شما بیایند پیاده روی روزانه نه تنها باعث کاهش استرس میشود بلکه باعث میشود تا بدنی سالمتر و زایمان راحت تری داشته باشین . همچنین در کنار پیاده روی می توانین از ورزشهای ارامی همچون ورزشهای تنفسی و یوگا انجام دهید . یوگا موجب کاهش ترس و افزایش کنترل ذهن در هر زمینه فکری می شود.

8- ریلکس باشید و موسیقی گوش دهید.

موسیقی هایی گوش دهید که به شما انرژی مثبت می دهد و باعث پراکنده شدن افکار منفی در ذهنتان می شود. هر نوع موسیقی که شما را آرام می کند و باعث می شود که ترس هایتان فروکش کند را گوش دهید زیرا موسیقی قدرت صحبت کردن با فرد را دارد اما به شرطی که موضوع و متن آن مثبت باشد از گوش دادن به اهنگهای غمگین خوداری کنید. امروزه اهنگ های زیادی برای مادران باردار تهیه شده است که می توانید لیستی از موسیقی های مخصوص این دوران را تهیه کنید.

9-نفس عمیق بکشید و روی تنفس خود تمرکز کنید.

وقتی احساس ترس به سراغتان می‌آید لحظه‌ای صبر کنید پنجره را باز کنید تا هوای تازه به درون شش های خود بکشید، خود را اماده کنید و روی تنفس‌ خود متمرکز شوید به آرامی هوا را به درون ریه بکشید و وقتی آن را بیرون می‌فرستید تصور کنید که تمامی اضطراب‌ها و نگرانی‌های خود را از بدن و دهنتان خارج می‌کنید. این روش برای دور کردن افکار منفی بسیار مناسب بوده و در هنگام زایمان برای مقابله با درد به شما کمک فراوانی میکند.