عوامل بسياري بر افزايش قد كودك تاثير دارد. با ما همراه شويد تا با اين عوامل بيشتر آشنا شويد...
عوامل بسياري بر افزايش قد كودك تاثير دارد. با ما همراه شويد تا با اين عوامل بيشتر آشنا شويد…
با نگاهی گذرا به سایت‌های اینترنتی، مجلات، روزنامه‌ها، و تلویزیون‌های ماهواره‌ای می‌توان با تبلیغات گسترده در زمینه افزایش قد مواجه شد اما این تبلیغات چقدر با واقعیت مطابقت دارد؟
اگر بپذیریم كه افزایش قد جزئی از فرآیند رشد است ناگزیریم به عواملی كه بر رشد مطلوب قد تاثیر می‌گذارد اشاره كنیم. این عوامل از ژنتیك گرفته تا هورمون‌ها و تغذیه مناسب هر كدام اثرات بارزی بر این فرآیند دارند.
آیا شروع رشد با تولد آغاز می‌شود؟
در واقع چنین نیست و شروع رشد از دوران جنینی آغاز می‌شود. پس باید برای رسیدن به قد بلندتر، از دوران بارداری مراقبت از رشد كودك را آغاز كنیم.
در دوران بارداری تغذیه مادر تاثیر زیادی بر قد كودك متولد شده دارد. به طوری كه مشخص شده است مصرف ناكافی ریزمغذی‌ها در كنار نوشیدن مشروبات الكلی و استعمال دخانیات در دوران بارداری به رشد ناكافی و كم‌وزنی كودك درهنگام تولد منجر می‌شود.
مصرف غذاها در حد متعادل و مناسب از تمام گروه‌های غذایی برای دست‌یابی به رشد قدی مناسب از اهمیت به سزایی برخودار است؛ اما سئوال اساسی این است كه آیا با تغذیه مناسب می‌توان به وراثت ژنتیك كه از عوامل اساسی تعیین كننده طول قد است غلبه كرد؟
پیش از پاسخ به این سئوال باید مشخص كرد كه میزان مورد انتظار برای قد هر فرد چیست؟
قد متوسط برای پسران شامل میانگین قد پدر و مادر به علاوه 5/6 و برای دختران میانگین قد پدر و مادر منهای 5/6 است. آیا می‌توان با توجه به تغذیه این قد را افزایش داد؟ پاسخ به این سئوال را باید از متخصصان ژنتیك پرسید. اما به طور مختصر می‌توان گفت برای رشد هر فرد یك دامنه یا محدوده وجود دارد به عبارتی مرزهای بالایی و پایینی برای قد هر فرد وجود دارد كه از پیش برای هر فرد تعیین شده است.
ما با تغذیه مناسب می‌توانیم از مرز حداقل فاصله گرفته و خود را به حداكثر نزدیك كنیم اما نمی‌توانیم از مرز بالایی تجاوز كنیم. بگذارید با مثالی مساله را ساده‌تر كنیم. فرض كنید شما قصد ساختن بنایی را دارید اولین اقدام شما گرفتن مجوز ساخت است. این مجوز به شما اجازه خواهد داد كه چند طبقه و تا كجا بسازید. این مجوز ساخت مشابه آن چه است كه نقشه ژنی شما برای اینكه قد ما تا كجا پیش برود دراختیارتان قرار می‌دهد. اقدام بعدی پس از گرفتن مجوز تهیه مصالح و گذاشتن مناسب آنها كنار هم است تا هم از استحكام لازم برخوردار باشد و هم زمینه ادامه كار را فراهم كند. فرض كنید شما ساختمانی 5 طبقه قرار است بسازید، پس فوندانسیون این ساختمان را برای 5 طبقه آماده می‌كنید. حالا ممكن است در هر طبقه سقف‌ها را 50/2 تا 80/2 در نظر گیرید.
این تفاوت به طور معمول تفاوتی است كه در نگاه معمول بین دو ساختمان 5 طبقه قابل مشاهده است. این همان اتفاقی است كه در محدوده رشد قد ممكن است رخ دهد. یعنی یك فرد به مرز پایینی و فرد دیگر به مرز بالایی دست یابد.
عوامل تغذیه‌ای به ما كمك می‌كند كه به مرز بالایی برسیم. اما باید توجه داشت كه برای حركت از مرز پایینی به مرز بالایی
محدودیت زمانی وجود دارد كه
نقطه شروع آن از ابتدای بارداری است كه نتیجه آن قد و وزن مطلوب در
هنگام تولد خواهد بود و نقطه پایانی آن همزمان با بسته شدن صفحات رشد خواهد بود. در مرحله بلوغ با جهش قدی مواجه هستیم
و پس از بلوغ به طور معمول افزایش رشد قدی در حدود 6 تا 7 سانتی متر خواهد بود.
عوامل تغذیه‌ای رشد از تامین درشت مغذی‌ها مانند مواد قندی، چربی‌ها و پروتئین‌ها كه انرژی لازم برای سوخت و ساز بدن را تامین می‌كنند تا عوامل ساختمانی و ریزمغذی‌ها مانند انواع ویتامین‌ها و مواد معدنی مانند كلسیم، رویو منیزیم همگی عوامل تعیین كننده بر میزان قد است. آنچه كه امروزه تبلیغات روی آن متمركز است قرص‌های افزایش قد است كه چیزی جز مجموعه‌ای از ویتامین‌ها و مواد معدنی نیست كه به قیمت‌های چند برابر فروخته می‌شود. در صورتی كه اگر واقعا به آنها نیاز باشد سال‌هاست كه با قیمت بسیار ارزان در داروخانه‌ها تحت عنوان قرص‌های مولتی ویتامین مینرال موجود است و نیازی به خرید آنان از طریق تلفن در مكان‌های نامشخص نیست. بسیاری از این مواد از طریق مصرف متعادل و مناسب مواد غذایی قابل دسترس است.
مهم تشخیص كمبودها و رفع آن از طریق مصرف مواد غذایی یا مكمل‌های غذایی است. مشابه آنچه كه در ژاپن اتفاق افتاد و افزایش قد جوانان ژاپنی از سال 1950 تا 1970 با افزایش مقدار كلسیم دریافتی رخ داد و یا آنچه كه در بعضی نقاط كشورمان در مطالعات اخیر دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت مشخص شد و آن كمبود روی بود.
اگر چه غلات تامین كننده انرژی، قسمتی از پروتئین‌ها و برخی ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری است اما مشخص شده مصرف نان‌هایی كه آرد آنها به خوبی تخمیر نشده، به دلیل داشتن ماده‌ای به نام فیتات در پوسته غلاتمانع از جذب مواد معدنی به خصوص روی و كوتاهی قد می‌شود.
سبزی‌ها و میوه‌ها، انواع ویتامین‌ها و مواد معدنی به خصوص پیش‌سازهای ویتامین A را در رژیم غذایی تامین می‌كنند.
كمبود متوسط تا شدید ویتامین A مانع رشد مطلوب كودكان می‌شود. منابع سرشار از ویتامین A عبارت اند از اسفناج، زردآلو، طالبیو… دریافت كافی كلسیم به ویژه در دوره رشد طولی استخوان‌ها بسیار حایز اهمیت است.
بنابراین تغذیه با
شیر، ماست، پنیر و انواع كلم را باید به
نوجوانان پیش از رسیدن به سن بلوغ توصیه كرد. همینطور استفاده از نور خورشید و دریافت
ویتامین D از منابع غذایی مانند تخم مرغ، خامه، شیر و كره مدنظر قرار گیرد.
باید توجه داشت كه برای داشتن وضعیت مناسب هورمونی یكی از عوامل مهم وزن مناسب است زیرا وزن اضافی، بلوغ زودرس را به دنبال خواهد داشت و رشد قدی را محدود خواهد كرد. برای رسیدن به قد مطلوب، باید وزن كودكان را در محدوده طبیعی حفظ كرد.
از طرفی ترشح هورمون رشد كه تاثیر مهمی در رشد مطلوب دارد، كاملا تحت تاثیر تغذیه فرد است و با مصرف زیاد مواد قندی و گلوكز كاهشو با مصرف غذای غنی از پروتئین افزایش می‌یابد.
در انتها لازم است متذكر شد كه برای رشد قدی بهتر است با متخصص مشورت صورت گیرد و گول تبلیغات رانخورد و حواسمان باشد كه تغذیه صحیح، خواب مناسب، فعالیت فیزیكی، وحفظ وزن مناسب در محدوده طبیعی در رسیدن به حداكثر رشد قدی بسیار موثر است.
منبع: هفته نامه سلامت
اضافه کردن دیدگاه
اضافه کردن دیدگاه