مشکل تنگی نفس یا دیس پنه یک اصطلاح پزشکی برای نفس تنگی است که یک احساس ناراحت کننده است. تنگی نفس می تواند از خفیف و موقت تا جدی و طولانی مدت متغیر باشد. گاهی اوقات تشخیص و درمان تنگی نفس مشکل است زیرا دلایل مختلفی می تواند وجود داشته باشد.
این یک مشکل شایع است. طبق گزارش مرکز آموزش مداوم کلینیک کلیولند، از هر 4 نفری که به پزشک مراجعه می کنند، 1 نفر دچار تنگی نفس می شود.
علائم
مشکلات تنفسی می تواند ناشی از فعالیت بیش از حد در افراد سالم باشد.
مشکل تنگی نفس می تواند در نتیجه فعالیت بیش از حد، گذراندن زمان در ارتفاع زیاد یا به عنوان علامتی از طیف وسیعی از بیماری ها رخ دهد.
نشانه هایی که نشان می دهد فرد دچار تنگی نفس شده است عبارتند از:
- تنگی نفس پس از تمرین یا به دلیل بیماری
- احساس خفگی در نتیجه مشکلات تنفسی
- تنفس سخت
- سفتی در قفسه سینه
- تنفس سریع و سطحی
- تپش قلب
- خس خس کردن
- سرفه کردن
اگر تنگی نفس به طور ناگهانی رخ دهد یا علائم آن شدید باشد، ممکن است نشانه یک بیماری جدی پزشکی باشد.
علل
یک دوره تنگی نفس همیشه به طور مستقیم با سلامت فرد مرتبط نیست. فرد می تواند بعد از ورزش شدید، هنگام سفر به ارتفاع زیاد یا تغییرات عمده دمایی احساس تنگی نفس کند.
با این حال، تنگی نفس معمولاً به مشکلات سلامتی مربوط می شود. گاهی اوقات، فقط یک مورد موقت است و ورزش می تواند علائم را بهبود بخشد. اما تنگی نفس می تواند نشانه یک مشکل جدی سلامتی باشد.
به گفته دکتر استیون والز، شایع ترین علل تنگی نفس عبارتند از آسم، نارسایی قلبی، بیماری انسدادی مزمن ریوی (COPD)، بیماری بینابینی ریه، ذات الریه و مشکلات روانی که معمولاً با اضطراب ارتباط دارند.
اگر تنگی نفس به طور ناگهانی شروع شود، به آن حالت حاد تنگی نفس می گویند.
تنگی نفس حاد می تواند به دلایل زیر باشد:
- آسم
- اضطراب
- پنومونی یا ذات الریه
- خفگی یا استنشاق چیزی که مجاری تنفسی را مسدود می کند.
- عکس العمل های آلرژیتیک
- کم خونی
- از دست دادن جدی خون و در نتیجه کم خونی
- قرار گرفتن در معرض سطوح خطرناک مونوکسید کربن
- نارسایی قلبی
- افت فشار خون
- آمبولی ریه که لخته شدن خون در شریان ریه است.
- روی هم افتادگی ریه
- فتق هیاتال
تنگی نفس نیز در میان افرادی که اختلال سلامتی دارند شایع است.
اگر فردی بیش از یک ماه دچار تنگی نفس شود، به این بیماری تنگی نفس مزمن گفته می شود.
تنگی نفس مزمن می تواند به دلایل زیر باشد:
- آسم
- COPD
- مشکلات قلبی
- چاقی
- فیبروز ریوی بینابینی، بیماری که باعث ایجاد زخم در بافت ریه می شود.
برخی از بیماری های ریوی اضافی نیز ممکن است باعث تنگی نفس شوند.
نمونه ها عبارتند از:
- کروپ
- آسیب تروماتیک ریه
- سرطان ریه
- بیماری سل
- پلوریت، التهاب در بافت های اطراف ریه
- اِدِمِ ریوی ، هنگامی که مایع بیش از حد در ریه ها جمع می شود.
- فشار خون ریوی، هنگامی که فشار خون در عروق ریه ها افزایش می یابد.
- سارکوئیدوز، هنگامی که خوشه ای از سلول های التهابی در ریه ها رشد می کند.
تنگی نفس همچنین با مشکلات قلبی زیر ارتباط دارد:
- کاردیومیوپاتی، طیف وسیعی از بیماری ها که بر عضله قلب تأثیر می گذارد.
- مشکلات ریتم قلب
- نارسایی قلبی
- پریکاردیت، زمانی که بافت اطراف قلب ملتهب می شود.
مشکل تنگی نفس باعث چه می شود؟
آلودگی های محیطی مانند مواد شیمیایی، بخار، گرد و غبار و دود می تواند تنفس را برای افراد مبتلا به تنگی نفس دشوارتر کند.
افراد مبتلا به آسم ممکن است متوجه شوند که قرار گرفتن در معرض مواد حساسیت زا مانند گرده یا کپک ممکن است باعث بروز تنگی نفس شود.
برخی از آلاینده ها، مانند سیگار کشیدن، خود قابل مدیریت و قابل پیشگیری هستند.
COPD به بیماری های مختلف انسدادی ریه اشاره دارد. این موارد شامل آمفیزم و برونشیت مزمن است.
همه این شرایط تنفس را بسیار دشوارتر می کند.
همه افراد مبتلا به تنگی نفس مبتلا به COPD نیستند اما به گفته بنیاد COPD نود درصد از افراد مبتلا به COP در یک مدت زمان سیگاری بودند.
عوارض
تنگی نفس می تواند با هیپوکسی یا هیپوکسمی که سطح اکسیژن خون پایین است، همراه باشد. این می تواند منجر به کاهش سطح هوشیاری و سایر علائم شدید شود.
اگر تنگی نفس شدید باشد و برای مدتی ادامه پیدا کند، خطر اختلال شناختی موقت یا دائمی وجود دارد.
همچنین می تواند نشانه شروع یا بدتر شدن سایر مشکلات پزشکی باشد.
زمان مراجعه به پزشک
گاهی اوقات، تنگی نفس می تواند نشانه یک وضعیت تهدید کننده زندگی باشد.
در صورتی که فردی علائم زیر را داشته باشد، به درمان فوری نیاز است:
- شروع ناگهانی تنگی نفس شدید
- از دست دادن توانایی عملکرد به دلیل تنگی نفس
- درد قفسه سینه
- حالت تهوع
همه موارد تنگی نفس نیاز به درمان فوری پزشکی ندارند اما تنگی نفس می تواند مشکلات جدی پزشکی را نشان دهد.
در صورتی که فرد موارد زیر را تجربه کند:
- تغییر در تنفس آنها
- افزایش محدودیت ها و فعالیت های همیشگی به دلیل مشکلات تنفسی
- مشکل در تنفس هنگام دراز کشیدن
- تورم در پا و مچ پا
- تب، لرز و سرفه
- خس خس کردن
تشخیص
به گفته دکتر والس، پزشک معمولاً می تواند بر اساس معاینه کامل فیزیکی فرد، همراه با شرح کامل تجربیات وی، تنگی نفس را تشخیص دهد.
فرد باید توضیح دهد که چگونه و چه موقع حملات تنگی نفس رخ می دهد، چه مدت طول می کشد، چند بار رخ می دهد و چقدر شدید است.
پزشکان ممکن است از اشعه ایکس قفسه سینه و تصاویر توموگرافی کامپیوتری (CT) برای تشخیص دقیق تر تنگی نفس و ارزیابی سلامت قلب، ریه ها و سیستم های مربوطه استفاده کنند.
نوار قلب (ECG) ممکن است به نشان دادن علائم حمله قلبی یا سایر مشکلات الکتریکی در قلب کمک کند.
آزمایش های اسپیرومتری برای اندازه گیری جریان هوا و ظرفیت ریه بیمار انجام می شود. این می تواند به تشخیص نوع و میزان مشکلات تنفسی افراد کمک کند. آزمایش های اضافی می تواند سطح اکسیژن خون بیمار و ظرفیت خون برای حمل اکسیژن را بررسی کند.
درمان
درمان بستگی به علت مشکل دارد.
فردی که به دلیل فعالیت بیش از حد دچار تنگی نفس می شود، احتمالاً با توقف و استراحت، نفس خود را باز خواهد گرفت.
در موارد شدیدتر، اکسیژن مکمل مورد نیاز است. افراد مبتلا به آسم یا COPD ممکن است از یک برونکودیلاتور نجات دهنده استنشاقی استفاده کنند تا در صورت لزوم استفاده شود.
برای کسانی که بیماری مزمن دارند مانند COPD، یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی با فرد کار می کند تا به آنها کمک کند راحت تر نفس بکشند.
این شامل ایجاد یک برنامه درمانی است که به جلوگیری از دوره های حاد و کند کردن پیشرفت بیماری کلی کمک می کند.
اگر تنگی نفس با آسم ارتباط داشته باشد، معمولاً به داروهایی مانند برونکودیلاتورها و استروئیدها به خوبی پاسخ می دهد.
هنگامی که به دلیل عفونت مانند ذات الریه باکتریایی باشد، آنتی بیوتیک ها می توانند تسکین دهنده باشند.
داروهای دیگر مانند مخدرها، داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) و داروهای ضد اضطراب نیز می توانند موثر باشند.
مشکلات تنفسی ناشی از COPD می تواند با تکنیک های مخصوص تنفس مانند تنفس با لب های غنچه ای و تمرینات تقویت عضلات تنفسی بهبود یابد.
مردم می توانند نحوه انجام این کارها را در برنامه های توانبخشی ریوی بیاموزند.
آزمایشگاه تنگی نفس، یک مرکز تحقیقاتی متخصص در تنگی نفس، گزارش می دهد که مردم این برنامه ها را مفید می دانند، حتی اگر دلایل اصلی مشکل همچنان باقی بماند.
اگر آزمایشات میزان اکسیژن پایین را در خون نشان دهد، ممکن است اکسیژن مکمل ارائه شود. با این حال، همه افرادی که تنگی نفس دارند سطح اکسیژن خون پایینی ندارند.
با توجه به آزمایشگاه تنگی نفس، بسیاری از افراد مبتلا به تنگی نفس متوجه می شوند که جریان ملایم هوای خنک در اطراف سر و صورت به بهبود علائم آنها کمک می کند.
منبع:
medicalnewstoday
اضافه کردن دیدگاه
اضافه کردن دیدگاه