شاتره، از جمله گیاهان دارویی بوده که خواص شفابخش و درمانی گسترده ای دارد. گیاه شاه تره با نام عامیانه شاتره (Fumaria officinalis) یک گیاه علفی یکساله بوده که دارای ساقه هایی به طول 10 تا 80 سانتی متر با برگهای باریک سبز رنگ گل های صورتی رنگ مایل به بنفش است که در بهار شکوفا و چیده می شود.
این گیاه بخاطر شکل و برگ‌هایی تقریبا سبز و غبار آلودی که دارد از دور همچون دود دیده می شود و به دود زمین Earth Smoke معروف است. اگر گیاه شاتره را با دست نرم کنید بوی دودی دارد که طعم ان نیز تلخ است.
در گذشته مردم معتقد بودند اگر شاتره را در اتش بسوزانند دود این گیاه آنها را در برابر جادو محافظت کرده و ارواح شیطانی را دور می کند و یا می تواند ارواح شیطانی را از بدن خارج کند. طبق یک افسانه باستانی، مردم درگذشته این گیاه را یک گیاه جادویی خطاب می کردند و بر این باور بودند که این گیاه بدون بذر بوده و همچون دود از زمین بیرون می آید.
محیط رشد شاتره
گیاه شاتره در مناطق مدیترانه‌ای، آفریقای شمالی، اروپا و سیبری رشد کرده و سپس وارد آمریکای جنوبی و آمریکای شمالی شده و در نهایت در چین، کانادا ، آفریقای جنوبی، ایالات متحده و استرالیا نیز بومی شده است. در ایران نیز این گیاه در دامنه‌های زاگرس مخصوصا در دشت‌های فارس، بیجار کردستان و کوه‌سرخ خراسان رضوی یافت می‌شود.
گیاه شاتره با نام‌هایی دیگری همچون بقلة‌الملک، شاه‌ترج و پیت پاپارا، به طور گسترده پراکنده است و می توان آن را در باغ ها، در دامنه ها و در زمین های بایر یافت. تقریبا 46 گونه مختلف شاتره از جمله Fumaria occidentalis، Fumaria parviflora ، Fumaria vaillantii و Fumaria reuteri وجود دارد که تشخیص آنها دشوار است.
خواص شاتره
- دفع سموم تجمع یافته در کبد و محافظت از کبد
- تقویت و پاکسازی کلیه
- رفع عفونت لثه، آفت، تبخال و زخم دهان_ غرغره جوشانده شاتره برای برطرف کردن آفت، زخم‌های دهانی و التهاب زبان مفید خواهد بود.
- اشتهاآور، شاتره به ترشح آنزیم های گوارشی و هضم غذا کمک کرده و به عنوان یک اشتهاآور خوب شناخته می شود.
- درمان ناراحتی‌های صفرا
- ضد پیری و جوان سازی پوست
- ضد اسپاسم کیسه صفرا
- کاهش فشار خون
- تنظیم ضربان قلب
- کاهش حالت تهوع
- ادرار آور، گیاه شاتره با داشتن خاصیت ادرار آور خود موجب دفع آب اضافی بدن و سموم و مواد زائد از بدن می‌شود.
- ضد باکتری
- کاهش سطح کلسترول بد خون
- ضدالتهاب
- درمان یرقان
- التیام بواسیر
- کاهش درد مرتبط با سندرم روده تحریک پذیر (IBS)
- درمان سوء هاضمه
- بهبود ورم و قولنج معده
- بهبود یبوست مزمن
- کاهش درد میگرن
- کاهش ریزش مو
- و…
شاه تره خواص درمانی و فواید بسیاری برای بدن دارد از جمله حاوی آنتی اکسیدان‌های بسیاری است که موجب پاکسازی کبد و خون می‌شوند. این گیاه سرشار از ویتامین C است که همین ویژگی آن را به درمان موثری برای بیماری های مربوط به پوست تبدیل می کند. یرقان از دیگر بیماری های قابل درمان با شاه تره است که از دم کرده آن برای دفع سموم کبد نیز استفاده می شود.
شاتره به بازسازی سلول های سالم کمک می کند، سرعت بهبودی نواحی آسیب دیده را افزایش می دهد و از عفونت سلول های دیگر که تحت تاثیر بیماری نیستند جلوگیری می کند. این گیاه دارای آلکالوئیدهای ایزوکینولین و اسید فوماریک است که در درمان پسوریازیس، اگزما، آکنه، کهیر و گال نیز مفید است. از گیاه شاه تره در بسیاری از مصارف دارویی، بهداشتی، ارایشی و … استفاده می شود.
طرز تهیه دمنوش شاتره
برای تهیه دمنوش شاتره شما می توانید دو قاشق چایخوری شاتره را به مدت 5 الی 15 دقیقه به یک فنجان آب جوش اضافه کنید و منتظر بمانید تا زمانی که این گیاه کاملا رنگ پس بدهد و بعد میل بفرمایید.
شما در روز می توانید سه فنجان دمنوش شاتره میل نمایید. توصیه می‌شود که برای بهره‌مندی بیشتر از خواص شاتره از دم کرده آن بیشتر از عرق آن استفاده شود زیرا عرق شاتره در مقایسه با دَم کرده آن خواص درمانی کمتری دارد. استفاده از دمنوش یا جوشانده ی شاتره می‌تواند برای درمان و از بین بردن انگل‌های روده نیز مفید و موثر باشد.
*اگر دچار بیماری خاصی هستید پیشنهاد می شود قبل از استفاده از این گیاه حتما با پزشک مربوط مشورت نمایید.
عوارض شاتره
گیاه دارویی شاتره در کنار تمام خواص درمانی و فوایدی که برای سلامت بدن دارد، در صورت افراط و زیاده‌روی در مصرف آن می‌تواند خطرناک باشد و موجب بروز اختلالات و مشکلاتی مانند تنگی نفس، بی حسی در بدن، لرزش، تشنج، اسهال شدید و گرفتگی عضلات شود. توصیه می‌شود که خانم‌های باردار و مادران شیرده از گیاه شاتره استفاده نکنند.
چون شاتره طبعی سرد دارد افراد با مزاج سرد به دلیل عوارض احتمالی، بهتر است که از این گیاه دارویی استفاده نکنند. برای استفاده از این داروی گیاهی به عنوان یک روش درمانی حتما در مورد دوز مصرفی آن با پزشک متخصص و یا یک متخصص طب سنتی مشورت کنید.
خواص عرق شاتره
- درمان مشکلات هضم و معده
- درمان کبد چرب
- کمک به افزایش وزن در افراد لاغر (اشتها آور است)
- رفع غلظت خون
- کمک به سلامت و شادابی پوست
- درمان خارش بدن
- پاکسازی و رقیق کردن خون ،در صورت داشتن غلظت خون عرق شاه تره گزینه مفیدی محسوب می شود.
- تقویت بینایی
- روشن کننده پوست
- نشاط آور
- کاهش درجه حرارت بدن
- ضد اسپاسم
- ضد عفونت
- تب بر
- هضم بهتر غذا، عرق شاتره به ترشح آنزیم های گوارشی کمک می کند و موجب می شود تا غذا به راحتی هضم شود.
- اشتهاآور
- و …
توجه: استفاده مقدار زیاد جوشانده یا عرق دوآتیشه شاتره به علت آلکالوییدهای زیاد سبب لرز، تشنج و بی حسی بدن شده و براي سرد مزاجان زیان آور است.
مضرات عرق شاتره ( موردهای احتیاطی و منع استفاده):
- عرق این گیاه در دوز های زیاد، می تواند خطرناک باشد و سبب بیماری اسهال شدید، گرفتگی عضلات و تنگی نفس شود. مصرف مقادیر بسیار زیاد به دلیل وجود آلکالوئیدهای ذکر شده ممکن است باعث لرز، تشنج و مرگ شود.
- مصرف عرق شاتره در بارداری و شیردهی بدون اجازه ی پزشک ممنوع است.
- کسانی که مزاج سرد دارند و یا به صرع مبتلا هستند از مصرف عرق شاتره خوداری کنند.
- از مصرف هم زمان داروها با گیاه یا عرق شاتره خودداری کنید.
- بهتر است به اندازه مساوی عرق یا گیاه شاتره را به همراه عرق کاسنی برای افزایش تأثیر و کم کردن عوارض شاتره استفاده کرد.
- درصورتی که می خواهید از عرق این گیاه بعنوان درمان استفاده کنید حتما برای نحوه و ميزان مصرف آن با متخصص طب سنتی یا پزشک مشورت کنید.
اضافه کردن دیدگاه
اضافه کردن دیدگاه