قرص اورژانسی یا ضدبارداری چیست ؟ قرص ضد بارداری به دسته ای از داروها خوراکی گفته میشود که به صورت قرص تهیه میشوند و جهت پیشگیری از بارداری استفاده می شود. قرص های اورژانسی از پرکاربردترین داروها در روش های جلوگیری از بارداری در سرار دنیا بوده و نقش بسیار مهمی در کنترل افزایش جمعیت دارند.
این قرص ها همان طور که از نامشان مشخص است تنها در موارد اضطراری و اورژانسی همانند پاره شدن اتفاقی کاندوم یا عدم توانایی مرد در کنترل خود در بیرون کشیدن آلت هنگام انزال کاربرد دارد. توجه داشته باشید به هیچ عنوان نباید به عنوان روش پیشگیری در نزدیکی های عادی مورد استفاده قرار بگیرد.
این نوع قرص ها درصورتی که درعرض ۷۲ ساعت پس از مقاربت خورده شوند می توانند از بارداری جلوگیری کنند ، این قرص های اورژانسی به نام قرص صبح روز بعد Morning after pill معروف می باشند.
قرصهای اورژانسی بعلت داشتن مقادیر زیاد هورمون ، اثر ضد بارداری خود را نشان می دهند پس توجه داشته باشید با مصرف این قرص ها با دز بالا میزان هورمون بالایی وارد بدن میشود که ممکن است عوارض بسیار ناخوشایندی را به همراه داشته باشد که تنها در شرایط اضطراری که چاره دیگری ندارید می توانید استفاده کنید.
- توجه کنید که فقط سالی ۱-۲ بار مجاز به استفاده از روش اورژانسی هستید در غیر این صورت میتواند خطرناک باشد.
- قرصهای اورژانسی هیچ پیشگیری در مقابل بیماری های مقاربتی ارائه نمی دهد.
اسم بعضی از قرص های اورژانسی
در اینجا اسم انواع قرص های جلوگیری از بارداری موجود در بازار فهرست کرده ایم، در ادامه نحوه و زمان مصرف و عوارض هر کدام از این قرص هارا بصورت جداگانه براتون شرح میدهیم.
- قرص تنسی ( قرص لوونورژسترول Levonorgestrel )
- قرص ال دی (Contraceptive LD)
- قرص اچ دی
- قرص لونژین لوونورژسترول
قرص اورژانسی ضد بارداری تنسی (Tansy)
قرص تنسی یک قرص اورژانسی جلوگیری از بارداری است که امروزه در دسته ی بهترین قرص اورژانسی موجود در کشور محسوب می شود.
قرص تنسی در مقایسه با دیگر روش های اورژانسی عوارض جانبی کمتری دارد پس درصد موفقیت به مراتب بالاتری نیز دارد. قرص تنسی در دو فرم ۰٫۷۵ میلی گرم (هر بسته حاوی دو قرص) و ۱٫۵ میلی گرم (هر بسته حاوی یک قرص) موجود می باشد.
طریقه مصرف قرص اورژانسی و زمان مصرف
قرص های جلوگیری از بارداری اورژانسی همانطور که گفته شد به نام قرص صبح روز بعد مشهور شده اند. البته برای قرص تنسی نیازی به صبر کردن تا صبح روز بعد نیست و بهتر است در اولین فرصت بعد از نزدیکی بدون محافظت، از قرص تنسی استفاده شود.
قرص لوونورژسترول Levonorgestrel با نام تجاری تنسی، حاوی پروژستین است و در واقع باعث مهار تخمک گذاری می شود و همچنین باعث ضخیم شدن دیواره رحم و افزایش چسبندگی مخاط دهانه رحم شده و بدین ترتیب از بارداری و لانه گزینی اسپرم جلوگیری می کند .
نحوه ی مصرف قرص جلوگیری از بارداری تنسی پس از نزدیکی محافظت نشده
- اگر از نزدیکی محافظت نشده کمتر از ۱۲ ساعت گذشته باشد بلافاصله یک قرص ۰٫۷۵ میلی گرمی تنسی را مصرف نموده و ۱۲ ساعت بعد قرص دوم ۰٫۷۵ میلی گرمی تنسی را مصرف کنید.
- اگر از نزدیکی محافظت نشده بیشتر از ۱۲ ساعت گذشته باشد بلافاصله یک قرص ۱٫۵ میلی گرمی تنسی یا دو قرص ۰٫۷۵ میلی گرمی تنسی را به صورت همزمان مصرف نمایید.
نحوه اثر گذاری قرص اورژانسی تنسی
استروژن و پروژسترون موجود در این قرص اثر اصلی خود را با تأثیر مهاری بر عملکرد گوناتروپین‌های هیپوتالاموس بروز می‌دهند. این شامل سرکوب ترشح ال اچ و اف اس اچ در خون و جلوگیری از صعود میان چرخه‌ای ال. اچ. است.
همچنین این ترکیب روی ترشحات مخاط گردن رحم، اندرومتر رحم و حرکت و ترشحات لوله هل ی رحمی اثر می‌گذارد و باعث کاهش احتمال شدید بارداری میشود .
مزایای قرص ضد بارداری تنسی
در صورتی که شما باردار باشید و از بارداری خود مطلع نباشید مصرف قرص تنسی مشکلی برای جنین ایجاد نمی کند .
اگر شما نگران هستید که با استفاده از قرص تنسی ممکن است بر بارداری اینده ی خود تاثیر منفی بگذارید باید بگویم که مصرف تنسی مشکلی در بارداری های آینده ایجاد نمی کند و شما میتوانید بدون نگرانی از این قرص استفاده کنید .
نکات مهم در هنگام مصرف قرص اورژانسی تنسی
۱- هیچ قرصی نباید با معده ی خالی خورده شد پس بهتر است که قرص تنسی با شکم خالی خورده نشود.
۲- در صورت استفراغ کردن تا دو ساعت پس از استفاده ، میتوانید مجددا قرص تنسی را مصرف کنید .
۳- حداکثر دفعات مجاز استفاده از این روش در هر سیکل قاعدگی یک بار است.
۴- با توجه به اینکه این روش برای جنین خطرناک نیست، در صورت وقوع حاملگی، نیازی به سقط جنین نخواهد بود.
۵- استفراغ و اسهال شدید در جذب شکل خوراکی این دارو اختلال ایجاد می‌کنند و اثربخشی آن را کاهش می‌دهند.
پس به همین دلیل طی استفراغ و اسهال شدید با پزشک یا داروساز خود در مورد نحوه صحیح و اثربخش قرص جلوگیری از بارداری اورژانسی تنسی مشورت نمایید.
قرص ال دی
قرص ال دی Contraceptive LD یکی دیگر از انواع قرصهای ضدبارداری است. این دارو برای زنان جوان زیر ۲۰ سال و یا کسانی که می‌خواهند پیش از نخستین بارداری، مدتی طولانی دارو مصرف کنند توصیه میشود .
البته افرادی که به دلایلی قصد به تاخیر انداختن دوران قاعدگی خود را نیز دارند میتوانند از این کاربرد قرص ال دی استفاده کنند.
مزایای مصرف قرص ضد بارداری ال دی
- از بیماری‌های التهابی لگن می‌کاهد.
- کاهش میزان کیست خوش خیم و سرطان تخمدان را به همراه دارد.
- از میزان و مقدار غدد خوش خیم پستان می‌کاهد.
- خونریزی‌های قاعدگی کمتر و در نتیجه جلوگیری از کم‌خونی و رفع قاعدگی دردناک را در پی دارد.
- همچنین از حاملگی خارج از رحم نیز جلوگیری می‌کند.
عوارض قرص ضد بارداری ال دی در طولانی مدت
استروژن موجود در قرص ال دی احتمال بروز عفونت واژن را افزایش می‌دهد و اختلال در دوره‌های خونریزی قاعدگی را به دنبال دارد. مصرف قرص ال دی بر روی سیستم انعقاد خون تاثیر گذاشته و موجب افزایش فاکتور‌های انعقادی میشود؛ بنابراین احتمال خطر ابتلا به سکته‌های مغزی در افرادی که از این نوع قرص استفاده می‌کنند، بالا می‌رود. با تاثیر هورمون استروژن بر روی سیستم عصبی فرد، احتمال وقوع سردرد در افراد بیشتر شده و تعداد حملات میگرن نیز افزایش می‌یابد. افزایش فشارخون نیز از دیگر عوارض قرص LD است که به نوعی هم زمینه ساز شروع پرفشاری خون است و هم در افرادی که فشار خون دارند موجب افزایش آن میشود.
البته استفاده از این قرص علاوه بر جلوگیری از بارداری دارای مزایایی همچون:
- کمتر شدن خونریزی‌های قاعدگی و در نتیجه جلوگیری از کم‌خونی و رفع قاعدگی دردناک است.
- همچنین از حاملگی خارج از رحم نیز جلوگیری می‌کند.
قرص اچ دی
بسیاری از خانم ها در استفاده از دو قرص ال دی و اچ دی دچار اشتباه میشوند وتفاوت این دو قرص را نمی دانند در واقع ترکیبات این دو قرص تفاوت چندانی ندارد و مانند یکدیگر هستند . هر دو این قرص دارای ترکیب استروژن و پروژسترون می‌باشد با این تفاوت که میزان دوز قرص اچ دی تقریبا دو برابر ال دی است. نوشته ی High Dose که بر روی پاکت این قرص درج شده است نیز به همین معناست. در سال‌های گذشته و قبل از ارائه ال دی به بازار مصرف اچ دی آمار بالایی را به خود اختصاص می‌داد هر چند این قرص به دلیل داشتن دوز بالاتر ، عوارض به نسبت بیشتری نسبت به ال دی خواهد داشت .
نحوه ی مصرف قرص ضد بارداری اچ دی
قرص اچ دی نیز بایستی در ۳ روز طلایی پس از مقاربت مصرف گردد.
- ۲ قرص پس از رابطه کنترل نشده و ۲ قرص دیگر پس از ۱۲ ساعت از خوردن قرصهای اولیه (جمعا ۴ قرص)
مصرف قرصهای ال دی و اچ دی در بیشتر افراد باعث ایجاد حالت تهوع و استفراغ می‌گردد؛ بنابراین می‌توان قبل از خوردن اینگونه قرص‌ها از قرص تهوع استفاده کرد. قرص اچ دی به خانم های با وزن زیاد و سنگین پیشنهاد میشود .
قرص لونژین لوونورژسترول
قرص لونژین یا همان لوونورژسترول یک هورمون مصنوعی می باشد که به هورمون جنسی زنان پروژسترون شباهت دارد که یکی از ترکیبات اصلی قرص های جلوگیری از بارداری است. این دارو با جلوگیری از ترشح گونادوتروپین ها از هیپوفیز قدامی، تخمک گذاری و بلوغ فولیکولی را مهار می کند به این صورت که مخاط دهانه رحم را ضخیم تر می کند بطوری که اسپرم به دشواری می تواند به داخل رحم نفوذ کند و بدین ترتیب جلوی بارداری گرفته می شود.
نحوه ی مصرف قرص جلوگیری از بارداری لونژیل
- مصرف قرص اول در۴۸ ساعت اول پس از نزدیکی و ترجیحا بلافاصله پس از نزدیکی مشکوک و قرص بعدی ۱۲ ساعت بعد
- مصرف ۲ عدد یک جا در اولین فرصت در۴۸ ساعت اول پس از نزدیکی مشکوک
توجه کنید که هرچه زودتر این داروها مصرف شوند موثرتر خواهند بود و گرچه در بعضی از منابع بر اثر بخشی آنها تا ۱۲۰ ساعت ـ ۵ روز ـ پس از یک نزدیکی مشکوک تاکید شده ، بهترین زمان مصرف آنها تا ۴۸ ساعت اول ۲ روز پس از نزدیکی مشکوک است.
علائم و عوارض قرص های ضد بارداری و اورژانسی
- حالت تهوع و استفراغ
- سردرد
- احساس خستگی
- احساس سرگیجه
- درد در قسمت پایین شکم
- خونریزی واژینالی
- حساس شدن سینه ها
بیشتر این علائم دو تا سه روز پس از مصرف قرص از بین می روند.
آیا قرص اورژانسی باعث خونریزی میشود ؟
استفاده از قرص های ضدبارداری اورژانسی اکثرا باعث خونریزی خفیفی می شود اما در حالتی که فرد خونریزی شدیدی داشته باشد مسئله جدی خواهد بود پس در صورت خونریزی ، احساس سرگیجه و شکم درد حتما با پزشک تماس بگیرید. اگر خون ریزی شما تا 3 روز قطع نشد باید هرچه زودتر برای درمان و معالجه به پزشک مراجعه کنید چون علائم شما نشانه های شرایط جدی هستند .
تاثیر قرص اورژانسی بر پریود
همانطور که گفته شد قرص ضدبارداری اورژانسی بر عادت ماهانه شما تاثیر می گذارد و عادت ماهانه بعدی شما ممکن است یک هفته زودتر یا یک هفته دیرتر اتفاق بیفتد. اگر عادت ماهانه شما بیش از یک هفته به تعویق افتاد حتما آزمایش بارداری انجام دهید.
دانستنی های در مورد قرص اورژانسی ضد بارداری
- قرص ضدبارداری از باردار شدن شما جلوگیری می کند اما اگر باردار باشید باعث توقف آن نمی شود.
- تاثیر قرص ضدبارداری اورژانسی صد درصد موثر نیست.
- هر چقدر زودتر قرص را مصرف کنید تاثیر آن بیشتر است.
- اگر قرص اورژانسی را تا سه روز بعد از نزدیکی مصرف کنید بیشترین تاثیر را دارد اما تا ۵ روز می تواند از بارداری جلوگیری کند.
- مطابق بررسی های دپارتمان سلامت امریکا، از هر ۱۰۰ نفر خانمی که در سه روز اول بعد از نزدیکی قرص ضدبارداری مصرف می کنند، ۱۵ نفر باردار می شوند . همچنین از هر ۱۰۰ نفر خانمی که در ۵ روز اول از دستگاه IUD استفاده کنند، یک نفر باردار می شود.
بعد از خوردن قرص اورژانسی کی پریود میشم ؟
- هر چه فاصله زمانی مصرف قرص ضد بارداری با رابطه بر قرار شده کمتر باشه احتمال موفقیت قرص بیشتر خواهد بود. زمان پریود شدن به فاصله زمانی مصرف قرص ضد بارداری و همچنین نوع قرص مصرفی بستگی دارد.
- در صورتی که شما قرص اووسیز را بصورت درست مصرف کنید احتمال بارداری شما بسیار بسیار کم میشود، اما در کل ۲ هفته بعد از مصرف این قرص معمولا شما باید پریود شوید و در صورتی که اینطور نبود بهتر از تست های بارداری استفاده کنید.
- اگر قرص ضدبارداری اورژانسی مصرف کردید و عادت ماهانه شما بیش از یک هفته به تعویق افتاد آزمایش بارداری ( علائم بارداری قبل از پریود شدن) انجام دهید.
اضافه کردن دیدگاه
اضافه کردن دیدگاه