چه غذا هایی باید در زمستان بخوریم ؟

چه غذا هایی باید در زمستان بخوریم ؟

متخصصان طب سنتی به شما می گویند بهترین رژیم غذایی برای روزهای زمستان کدام است ؟

غذا خوردن از قدیم برای خودش اصولی داشته؛ اصولی که کم کم جزئی از فرهنگ ما شده و انگار از یک نسخه نانوشته پیروی می کند. مثلاهمیشه سر سفره مادر بزرگ ها ماست را با نعناع میخوردند و دوغ با پونه ، جان و بوی خاصی می گرفت. زمستان که می شد بساط انار دان شده و گلپر راه می افتاد و بوی دارچین و حلیم در خانه می پیچید. پای کرسی گردو وکشمش می خوردند و آش و سوپ هایی که عطر و بویش تا چند خانه آن طرف تر می پیچید. اگر دلتان می خواهد زمستان را مثل مادر بزرگها و پدربزرگهای قدیمی سالم و شاد بگذرانید و برای سوال هایی که از قبل داشته اید جواب علمی و درستی پیدا کنید،این مطلب را بخوانید. دکتر نسرین بعیری،متخصص طب سنتی ،توصیه های جالبی دارد تا زمستان با اصول تغذیه ای و سبک زندگی درست مختص این فصل آشنا شوید .

مزاج فصل زمستان چیست ؟

هر فصلی مزاج خاص خودش را دارد، مزاج فصل زمستان سرد و تر است؛بنابراین غذایی که در این فصل استفاده می کنیم باید میزان سردی و تری شان با سردی و تری فصل زمستان تداخل پیدا نکند، چرا که باعث می شود میزان سردی در بدن افزایش پیدا کند. به همین دلیل پزشکان طب سنتی توصیه می کنند غذا های گرم مزاج بیشتر مصرف میکنیم .غذاهایی مثل کره،شیر گوسفند و …در لبنیات، بالنگ،خرما،انگور و…در میوه ها،نعناع،کلم و…در گروه سبزیجات ، گردو ، بادام زمینی ، فندق و…در آجیل ها ، بوقلمون ، گوسفند و… جز خوراکی هایی هستند که طبع گرمی دارند و مصرفشان درفصل سرد مفید است .

چه گوشتی بخورید ؟

در فصل زمستان بدن به حرارت بالاتری نیاز دارد تا با سرما مقابله کند،برای همین باز هم نیاز است که از غذاهای گرم مزاج بیشتر استفاده شود.همچنین نیاز فرد به غذا در این فصل افزایش پیدا می کند. بهتر است غذاهایی که با گوشت تهیه می شوند در فصل زمستان نسبت به فصل های دیگر بیشتر مورد استقبال قرار گیرند اما چه نوع گوشتی از دیدگاه طب سنتی مورد تائید است؟!
به طور کلی در طب سنتی ،گوشت قرمز گوسفندی مصرفش بیشتر از گوشتهای دیگر تاکید می شود . اولین گوشتی که توصیه میکنند گوشت گوسفند است چرا که گوشت های گاو و گوساله به دلیل سودازا هستند، مصرفشان توصیه نمیگردد و بهتر است کمتر مورد استفاده قرار گیرند . اما گوشت سفید بعد از مصرف گوشت گوسفند توصیه می شود . البته در طب سنتی در مورد مصرف گوشت مرغ سوالاتی وجود دارد برخی بر این عقیده هستند که استفاده نشود و برخی معتقدند که مرغ های محلی که عاری از مصرف هورمون ها هستند ، ممنوعیت مصرف ندارند . به طور کلی در فصل زمستان باید به سمت غذاهایی برویم که با گوشت به خصوص گوشت گوسفندی طبخ می کند تا باعث گرمی بدن شوند. همچنین آبگوشت غذای خوبی است،آش ها و سوپ هایی که به همراه گوشت طبخ می شوند مثل آش شله قلمکار ،ترخینه و… هم مفید هستند . اما آش هایی که گوشت کمی دارند خیلی توصیه نمی شود مثل آش رشته که ممکن است باعث ایجاد انسداد بعضی مسیر های عروقی هم شود. به طور کلی رشته خیلی مورد تائید پزشکان طب سنتی نیست. اما آش مفید در فصل زمستان همان آش شله قلمکار است.

آش و حلیم را به این روش بپزید

در زمستان خوردن حلیم توصیه می شود، اما بهتر است حلیم با کمی نخود پخته وبه همراه کمی دارچین مصرف شود. سوپ جو خاصیت سردی دارد و بهتر است از سوپ گندم به جای آن استفاده شود .اما اگر دوست دارید از جو استفاده کنید می توانید جو را به همراه عدس بپزید تا یکدیگر را تعدیل کنند.آش انار هم جز آش های مناسبی است که بهتر است در فصل زمستان میل کنید .
از این میوه ها فاصله نگیرید

به،سیب،گلابی و انار (با گلپر) باید در روزهای سرد به دلیل گرمی معتدلی که دارند بیشتر مصرف شوند تا بدن را هم گرم نگه دارند. مصرف میوه های سرد در این فصل اصلا توصیه نمی شود، به عنوان مثال در شب یلدا خیلی ها هندوانه می خورند که اصلا این کار در طب سنتی مورد تائید نیست. همچنین نوشیدنی های سرد که با آب سرد تهیه می شوند منع مصرف دارند. انجیری که در آب یا شیر خیس خورده باشد می تواند در فصل زمستان بخصوص برای افراد مسن خیلی مفید باشد؛ چرا که مزاج را روان می کند ویبوست را از بین می برد هم اینکه ارزش غذایی خوبی دارد. شیره انگور و کشمش هم می تواند نقش موثری در این فصل داشته باشند.

دمنوش های زمستانی

دمنوش آویشن،بادرنجبویه و رازیانه جز دمنوش هایی هستند که نوشیدنشان در فصل زمستان هم دلچسب و هم مفید است. برای دم کردن این گیاه بهتر است این نکته را رعایت کنید :«یک قاشق مربا خوری از هرکدام را داخل یک فنجان آبجوش بریزید و در فنجان را با وسیله ای مثل نعلبکی یا در پوش مخصوص ببندید،بعد از 10 دقیقه دمنوش را از صافی رد کنید و بنوشید . البته باید توجه داشته باشند که تفاله گیاهان نباید وارد آب صاف شده شوند.»

با این ادویه ها غذاها را طعم دار کنید

دارچین یکی از ادویه هایی است که بهتر است در غذای فصل زمستان بیشتر مورد استفاده قرار بگیرد غیر از دارچین ،آویشن،زنجبیل و ادویه هایی که طبع گرمی دارند مصرفشان پیشنهاد می شود .

گوجه و خیار قدغن

سبزی هایی مثل کلم ،گل کلم ،چغندر و کرفس مصرفشان در زمستان می توانند بسیار مفید باشد چرا که در بدن حرارت خوبی را ایجاد می کنند و هضم شان راحت است. سبزی هایی که مزه تند دارند مثل شاهی ،ترخون و…  هم خوردنشان در این فصل مناسب است اما باید از مصرف سیفی جات از جمله خیار ، گوجه و کاسنی پرهیز کنید .

نکاتی که باید آویزه گوش کنید

اگر ماست استفاده می کنید باید از مصلحاتش مثل پونه و نعناع هم استفاده کنید، چرا که سردی ماست رت از بین می برد. همچنین ماست نباید همراه با غذاهای گوشتی به خصوص گوشت مرغ مصرف شود.

ماست و سالاد در همه فصل ها از نظر طب سنتی توصیه می شود همراه غذا مصرف نشود و هرکدام از آنها را بهتر است به عنوان یک میان وعده مجزا میل کنید به این دلیل که روی هم خوری در طب سنتی توصیه نمی شود چرا که هضم هر غذا متفاوت است و ممکن است فرد را با مشکلات گوارشی مواجه کند بهتر است همراه با غذا مایعات مصرف نشود و اگر تمایل به مصرف مایعات دارید 1 الی 2 ساعت بعد از غذا یا قبل از غذا آب یا مایعات دیگری نوشیده شود مایعات هضم غذا را برهم می زند همچنین بعد از خوردن میوه هم نباید آب مصرف شود در هر وعده باید یک نوع غذا میل شود حتی باید در مورد خوردن میوه ها این نکته را رعایت کنید .

پنیرجز گروه لبنیات است که بیشتر در وعده های صبحانه مورد استفاده قرار می گیرد در صورتی در طب سنتی توصیه می شود بیشتر اوقات پنیر به همراه گردو به عنوان شام مورد استفاده قرار بگیرد ن در وعده صبحانه چرا که اگر پنیر صبح خورده شود بلغم و رطوبت بدن بالا می رود و طولانی مدت ممکن است باعث کم کار شدن حافظه شود اما اگر در وعده شام و همراه گردو خورده شود این عارضه کاهش پیدا میکند .

ماهی غذای مناسبی برای فصل زمستان نیست ،اما اگر قصد داشتید در این فصل ماهی میل کنید، بهتر است آن را با روغن کنجد سرخ کنید و همچنین بعد از مصرف ماهی 1 یا 2 عد  خرما خورده شود .

خوردن ترشی و ماست همراه با ماهی در همه فصول ممنوع است .

خواب زمستانی

باید بین آخرین وعده غذایی که خورده ای،با خواب 3 ساعت فاصله باشد تا هضم غذا کامل شود توصیه می شود .بعد از غذا فرد نخوابد چون باعث تحلیل بدن می شود در طب سنتی خواب روز توصیه نمی شود مگر در موارد خاص اما در فصل زمستان توصیه می شود به هیچ عنوان در روز نخوابید چون فرد را مستعد ابتلا به بیماری های فصلی می کند .

شلغم درمانی کنید

شلغم غذایی است که اکثر اساتید طب سنتی توصیه می کنند از زمانی که وارد بازار می شوید تا آخرین روزی که در بازار میوه فروشی حضور دارید روزانه بین دو تا سه عدد به هر طریق بخارپز، آب پز و… مصرف شود چرا که شلغم ضد بلغم و ضد سرما خوردگی است و از ابتدا به سرما خوردگی پیشگیری می کند .لبو هم خیلی مفید است البته در کنار خود چغندر بیشتر توصیه می شود که برگش هم استفاده شود چرا که خواص بیشتری دارد میزان قند چغندر زیاد است اما میزان کالری اش کم است و چاق کننده نیست و رفع یبوست و تقویت بدن مفید است اما به دلیل قند بالایی که دارد توصیه می شود افرادی که مشکل دیابت یا ناراحتی معدوی دارند از مصرف آن خوداری کنید .

مصلحت چیست؟

در کنار بعضی غذا ها بهتر است از ماده دیگری استفاده کنید مثلا ماست را با نعناع ؛باقالا را با گلپر توصیه می کنیم تا سردی و تری آنها را خنثی کنند اما کلمه مصلح درباره همه مواد غذایی به کار برده نمی شود و مصلح زمانی به کار می رود که دارویی داشته باشیم اما مصرف آن باعث ایجاد عارضه در بدن شود به همین دلیل در مقابل یک ماده دیگر را پزشک تجویز می کند تا عارضه آن دارو کاهش پیدا کند همانطور که گفته شد غذاهایی که طبع گرمی دارند بهتر است در زمستان مورد استقبال قرار گیرند در مورد خورش های گرم مثل فسنجان و ته چین ها و هویج پلو به خصوص اگر با دارچین اشاره کرد که می توانند مفید باشند.

گردآوری : هفت گنج