زالزالک از دسته گیاهان و میوه های پاییزی است که از اوایل فصل بهار سبز میشود و میوه درخت زالزالک در اواخر شهریور به بار می‌نشیند. زالزالک دارای سه نوع زرد، سیاه و قرمز میباشد که در ایران در استان‌های خراسان شمالی، قزوین، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، زنجان، اردبیل، لرستان، گیلان، مازندران، مرکزی، قم، همدان، اصفهان، کردستان، کهگیلویه و بویراحمد، فارس، خوزستان، کرمانشاه، چهارمحال وبختیاری و ایلام می‌روید.
که رتبه اول تولید زالزالک در ایران به آذربایجان شرقی تعلق دارد. زالزالک در ایران به صورت فراوان یافت میشود اما کمتر کسی از خواص دارویی آن آگاهی دارد. زالزالک از دسته میوه‌هایی محسوب میشود که در آشپزی می‌تواند مورد استفاده قرار بگیرد.
نام های مختلف زالزالک
در دیگر گویش‌های فارسی نامهایی مانند گیویج(در گویش همدانی)، گوِیج(در اصفهانی)،سی یَف(در تالشی)، “تاخوم“(هزارگی) “کیالک” (گویش استان فارس) ، “دولانه“(تاجیکی و خراسان شمالی) رایج است. همچنین در دیگر زبانهای ایرانی نامهایی مانند گیرچ(در لری فیلی)، سیسته(لری بختیاری، سیسن هم گفته میشود)، “گیرچ“( لری )بلچ یا گوژ(کردی) و کهری (در منطقه الموت) بکار برده می شود.در زبان ترکی به این میوه “یئمیشان” گفته می شود. در زبان مازندرانی (ولیک) نامیده میشود.
ارزش غذایی زالزالک
زالزالک یا کویج از میوه‌های محبوب و فراوان در ایران که در سرتاسر جهان نیز طرفداران زیادی دارد. زالزالک یک میوه رژیمی نیز محسوب میشود که هم در مصارف دارویی و هم آشپزی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این میوه دارای فواید بسیاری است که برای سلامت جسم واقعا سودمند است. آنتی‌اکسیدان و بیوفلاونوئید موجود در این میوه برای سلامت قلب و عروق بسیار مفید است. همچنین این میوه دارای مواد مغذی بسیاری مانند آنتوسیانیدین است.
این میوه همچنین دارای ارزش غذایی زیر است:
- پروتئین
- آب
- فیبر
- کربوهیدرات
- ویتامین D، A، E، K، C
- فولات
- ویتامین B
- تیامین
- کلسیم
- آهن
- منیزیم
- فسفر
- سدی
- پتاسیم
- روی
- مس
- منگنز
- سلنیم
خواص زالزالک
زالزالک مانند هر میوه‌ای از خواص و فواید زیادی برخوردار است و مواد مغذی بسیاری را در خود جای داده است اما آگاهی درباره خواص آن کم است.
- جلوگیری از آسم
- کاهش پیری زودرس
- کاهش کلسترول خون
- تقویت کننده سیستم ایمنی بدن
- پیشگیری و بهبود دیابت
- درمان لکه‌های پوستی و چین و چروک
- کاهش فشار خون و چربی خون
- درمان ریزش مو
- درمان درد قفسه سینه
- جلوگیری از حملات قلبی
- خواص ضد التهابی در رفع عفونت‌ها
- کاهش اضطراب و استرس
- درمان بی خوابی
- کاهش وزن
- بهبود زخم معده
- تقویت بینایی
- بهبود دهنده ی سیستم گوارشی
- و …
از خواص زالزالک به شمار می‌رود.
زالزالک دارای آنتی‌اکسیدان فراوان است که ایمنی بدن را بالابرده و بدن را سم زدایی می کند و همچنین می‌تواند در درمان و پیشگیری از بیماری‌ها همچون سرطان ،مشکلات قلبی و الزایمر ، پیری زودرس و بیمارهای مربوط به سن همچون خطوط چین و چروک ، لکه های پوستی و سایر نشانه های پیری بسیار موثر باشد.
زالزالک خواص ضد التهابی و ضد میکروبی و ضد اضطراب دارد از این رو در درمان عفونت‌ها، بیماری‌های کبدی و بیماری گوارشی و تنفسی بسیار موثر است. از زالزالک قرن‌ها است که در پزشکی سنتی استفاده میشود و خواص و فواید فراوانی برای سلامت بدن دارد.
از دیگر خواص زالزالک این است که می‌تواند موجب از بین رفتن کلسترول بد یعنی LDL و افزایش کلسترول خوب یعنی HDL شود. زالزالک حاوی فلانوئیدها هستند که از قلب محافظت کرده و موجب درمان مشکلاتی مانند درد قفسه سینه و شریان‌های مسدود شده میشود.
با مصرف زالزالک میتوانید جذابیت پوست خود را حفظ کنید و برای همیشه در زندگی زیبا بمانید.به عبارت دیگر ، آنها حاوی خواص ضد پیری هم هستند که خطوط ، چین و چروک ، لکه ها و سایر نشانه های پیری را کنترل میکنند.
این میوه دارای فیبر بسیاری است که به هضم سریع تر غذا می‌انجامد و یک گزینه گیاهی درمانی مناسب برای حفظ سلامت دستگاه گوارش است. زالزالک می‌تواند یبوست، نفخ و حرکات روده را به موقع کنترل و درمان کند. همچنین دارای ترکیباتی برای مبارزه با آنزیم‌های روده ایست. مصرف این میوه به دلیل مواد مغذی فراوان در پاکسازی روده از کرم‌های نواری و عفونت‌ها بسیار مؤثر است.
امروزه کاهش وزن برای افراد به یک وسواس تبدیل شده است که خوردن درست و مراقبت های آن بسیار مهم میباشد و برای انجام این کار باید فقط غذا هایی را مصرف کنید که کالری کمی دارند و یا طبیعی هستند. در چنین مواردی زالزالک گزینه سالمو مناسبی برای شما است. این میوه به کاهش وزن کمک میکند و باعث میشود در عرض یک مدت کوتاه مقدار قابل توجهی وزن کم کنید.
کاربرد و طرز استفاده از زالزالک
مصرف زالزالک در چای، مربا، دسر، سرکه، ترشی، مکمل‌های غذایی و حتی به صورت خام (میوه) از کاربردهای اصلی زالزالک است.
- استفاده از زالزالک به صورت خام، این میوه به صورت خام مزه‌ای ترش و تا حدی شیرین دارد که می‌توان از ان به عنوان یک میان وعده سالم و مفید استفاده کرد.
- استفاده از زالزالک در مربا و دسر، از میوه میتوانید در تهیه مربا و دسر استفاده کرده و از خواص آن بهره مند شوید.
- سرکه و ترشی، با تخمیر زالزالک می توانید سرکه‌ای بسیار خوشمزه تهیه کنید که از آن در تهیه سالاد و به عنوان چاشنی استفاده کنید.
- چای زالزالک، با خشک کردن میوه، گل‌ها و برگ‌های زالزالک میتوانید چای زالزالک تهیه کنید.
- دمنوش زالزالک، برگ و گل زالزالک می‌تواند در تهیه دمنوش بسیار مورد استفاده قرار بگیرند. برای اینکه بتوانید از حداکثر خواص زالزالک استفاده کنید، باید ابتدا آب را برای مدت زمان دو دقیقه روی گاز بگذارید و بعد از اینکه آب به جوش آمد، سه یا چهار عدد زالزالک را به آب در حال جدش اضافه کرده و برای مدت زمان هشت تا ده دقیقه صبر کنید. بعد از گذشت این مدت زمان زالزالک‌ها را از آب خارج کرده و درون یک فنجان بریزید و از چای خود لذت ببرید.
مضرات و عوارض بیش از حد مصرف زالزالک
زالزالک را نباید با داروهای قلبی، گوارشی و فشار خون به طور همزمان مصرف کرد مگر آنکه تحت نظر پزشک تجویز شود. مصرف سر خود این میوه برای افرادی که این قرص‌ها را مصرف میکنند می‌تواند خطرات جبران ناپذیری ایجاد کند و موجب تشدید بیماری آنها شود.
این میوه در کنار خواص و فواید فراوانی که برای سلامتی دارد، در صورت زیاده روی در مصرف این میوه همراه گل و برگ‌های آن به صورت دارو، دمنوش یا عصاره منجر به بروز علائم و نشانه‌هایی مانند حالت تهوع، استفراغ، خواب آلودگی، میگرن، سرگیجه، خستگی، لکه‌های پوستی، بیماری‌های روده‌ای، سر درد و تپش قلب بشود. خانم‌های باردار و شیرده در مصرف زالزالک باید حد وسط را حتماً رعایت کنند.
اضافه کردن دیدگاه
اضافه کردن دیدگاه