فشار خون چیست و چگونه می توان آن را اندازه گرفت

فشار خون طبیعی برای زندگی حیاتی است. اندام های ما از طریق خون اکسیژن و مواد غذایی دریافت می کنند و خون نیز با کمک فشار خون به اندام ها می رسد. همچنین سلول های سفید نیز که بخشی از سیستم دفاعی بدن هستند در خون وجود داشته و فشار خون بالا و یا پایین می تواند وضعیت نامناسبی برای توزیع درست این سلول ها ایجاد کند.

فشار خون چیست؟

نیرویی است که خون از طریق آن به جلو رفته و در بدن حرکت می کند. این نیروی محرکه می تواند دو ماده ی اساسی را به مغز و اندام ها برساند. این دو ماده ی اساسی برای تمام کارهای داخل بدن ضروری بوده و یکی از مواردی است که متابولیسم بدن به آن محتاج است. این دو ماده یعنی اکسیژن و مواد غذایی بدون این نیروی محرکه هرگز به اندام ها نمی رسیدند.

فشار خون می تواند سلول های سفید خون و آنتی بادی ها را منتقل کرده و مواد زائد یا سمی ناشی از سوخت و ساز بدن را از اندام ها جمع کرده و دفع کند. خود خون می تواند فواید دیگری نیز داشته باشد. خون حرارت را در بدن پایین آورده و دمای بدن را متعادل نگه می دارد.

و اما فشار خون از کجا می آید؟ قلب با هر ضربان خود به خون فشار وارد کرده و آن را به جلو می راند. این ضربان مدام تکرار شده و خون آن را در تمام بدن بازتاب می دهد.

خون چگونه به تمام بدن می رسد؟

گردش خون ما یک شکل بسیار پیچیده از نوعی لوله کشی در کل بدن است. خون در این لوله کشی بوده و قوانین فیزیکی ساده باعث می شود که خون به اندام های پایین بدن رفته سپس از آنجا برخلاف جاذبه ی زمین بالا آماده و به قلب بازگردد. خون در ابتدای مسیر خود در قلب بیشترین نیرو ردا داشته و در انتهای مسیر و در آئورت کمترین فشار خون را تجربه می کنیم. به علاوه مشکلات داخل رگ ها ماننده تنگی عروق یا ماندن خون در اندام ها می تواند بر میزان این نیرو تاثیر بگذارد.

چگونه فشار خون را اندازه می گیرند؟

هنگامی که فشار سنج را به هر نقطه از بدن وصل کنید فشار خون در همان جا را نشان می دهد. کافی است که دستگاه پالس یا همان فشار سنج بادی را به جایی مثلا بازو وصل کرده و فشار خون را متوجه بشویم. عددی که این دستگاه در اختیار ما می گذارد همان حاصل یک دور حرکت جیوه برخلاف گرانش زمین بر اثر نیروی حاصل از حرکت خون است. به علاوه استفاده از دستگاه های مدرن فشار سنج نیز برای آن هایی که مدام به آن احتیاج دارند توصیه می شود چرا که کاربرد آسان تری دارد.

همچنین اگر پالس در دسترس نباشد می توان با گوشی پزشکی هم فشار را فهمید. این کار یک راه جالب دارد. کافی است به نبض دو نقطه از بدن گوش داده و با توجه به تفاوت صداها به وضعیت خون در بدن پی برد. در قلب انقباض یه ستستولیک و انبساط به دیاستولیک معروف است. معمولا فشار سیستولیک بیشتر از دیاستولیک است. به علاوه استراحت قلب نیز در روال ایجاد فشار روی خون موثر است

فشار خون طبیعی چقدر است؟

در واقع فشار خون هیچگاه ثابت نمانده و مدام تغییر می کند. همچنین در وضعیت های مختلف، فشار خون در بدن تغییرات طبیعی خواهد داشت. متخصصان قلب اصولا یک عدد ثابت را برای فشار خون نرمال در نظر نمی گیرند اما معمولا فشار 120 سیستولیک و 80 دیاستولیک طبیعی است.

پزشکان می گویند گاهی تغیرات نیروی محرکه ی خون به صورت کوتاه مدت مثلا به مدت دقیقه به دقیقه، ساعت به ساعت و یا روز به روز اتفاق می افتد و گاهی نیز این نوسانات به صورت طولانی مدت رخ می دهند مثلا برای روز، هفته، ماه و حتی سال.

کنترل فشار خون به خصوص در بیماران قلبی بسیار حیاتی و ضروری است. اگر این نیروی طبیعی در خون بیش از حد بالا باشد یا بیش از حد پایین بماند به این معناست که بدن در خطر بزرگی قرار دارد. گفته می شود که هر افزایش 10 تا 20 میلی متر جیوه فشار خون خطر بیماری قلبی را دو برابر می کند. برای افراد 60 سال به بالا توصیه می شود فشار خونشان روی 150 /90 میلی متر جیوه ثابت بماند.

برای ثابت نگه داشتن فشار خونتان باید موراد زیر را رعایت کنید:

• متعادل نگه داشتن وزن بدن
• یک رژیم غذایی غنی از میوه و سبزیجات و محصولات لبنی کم چرب
• کاهش مصرف سدیم
• انجام منظم ورزش های هوازی مثلا پیاده روی
• اجتناب از نوشیدنی های الکلی و یا حداقل کم نوشیدن آن (زنان روزی یک لیوان و مردان روزی 2 لیوان بیشتر نباید بخورند)