**تعریف حقوق اجتماعي افراد
از آنجایی که داشتن سوءپیشینه مجرمین را از برخی حقوق اجتماعی محروم می‌کند، ابتدا باید تعریف درستی از حقوق اجتماعی داشته باشیم که با توجه به تبصره ۱ ماده ۶۲ مكرر قانون مجازات اسلامي، حقوق اجتماعي عبارت است از؛ حقوقي كه قانونگذار براي اتباع كشور جمهوري اسلامي ايران و ديگر افراد مقيم در قلمرو حاكميت آن منظور كرده و سلب به موجب قانون يا حكم دادگاه صالح است.
این حقوق شامل؛ حق انتخاب شدن در مجلس شوراي اسلامي، خبرگان و عضويت در شوراي نگهبان و انتخاب شدن به رياست جمهوري، عضويت در انجمن‌ها، شوراها و جمعيت‌هايي كه اعضاي آن به موجب قانون انتخاب مي‌شوند، عضويت در هيأت‌هاي منصفه و امنا، اشتغال به مشاغل آموزشي و روزنامه‌نگاري، استخدام در وزارتخانه‌ها، سازمان‌هاي دولتي، شركت‌ها، مؤسسه‌هاي وابسته به دولت، شهرداري‌ها، مؤسسه‌هاي مأمور به خدمات عمومي، اداره‌هاي مجلس شوراي اسلامي و شوراي نگهبان و نهادهاي انقلابي، وكالت دادگستري و تصدي دفاتر اسناد رسمي و ازدواج وطلاق و دفترياري، انتخاب شدن به عنوان داوري و كارشناسي در مراجع رسمي، استفاده از نشان و مدال‌هاي دولتي و عناوين افتخاري است.
**جنبه کاربردی سوءپیشنه
در پرونده‌هاي كيفري يكي از مهم‌‌ترين دستورهاي قضات تحقيق (داديار و بازپرس) اخذ سوابق كيفري متهمان است. اين دستور قضايي از جنبه‌هاي مختلف كاربرد دارد. يكي اين كه در پرونده شخصيتي متهم درج مي‌شود و شناخت قاضي را از متهم راحت‌تر مي‌كند.
همچنین ممكن است اين سوابق در كشف جرم و صدور قرار تأمين كيفري خاص و در نهايت نوع و شدت مجازات تأثير بگذارد، زيرا بر حسب ماده ۳۵ قانون آئين دادرسي كيفري، چنانچه متهم حداقل يك فقره سابقه محكوميت قطعي يا دو فقره يا بيشتر سابقه محكوميت غيرقطعي به علت ارتكاب هر يك از جرايم سرقت، كلاهبرداري، اختلاس، ارتشا، خيانت در امانت و جعل و استفاده از سند مجعول را داشته باشد، طبق ماده ۳۲ همان قانون صدور قرار بازداشت موقت الزامي است.
استخدام در اداره‌هاي دولتي و داشتن حقوق اجتماعي مستلزم اين است كه فرد داراي سوء پيشينه كيفري نباشد و در اين باره بايد گواهي نداشتن سوء پيشينه ارائه كند.
در ماده ۳ قانون اصلاح قانون تشكيل دادگاه‌هاي عمومي و انقلاب “دادسراها” درج سابقه محكوميت كيفري در كيفرخواست از وظايف دادستان اعلام شده و طبيعي است در رأي صادر شده از سوي قاضي نيز از لحاظ شدت و ضعف مجازات و رعايت تأسيسات حقوقي در جهت اصل فردي كردن مجازات‌ها تأثير خواهد گذاشت.
سوءسابقه (سوء پیشینه) شامل چه کسانی میشود؟
آن چیزی که به عنوان سوءسابقه ” سوءپیشینه ” در اقدامات بعدی اشخاص تاثیرگذار است محکومیت‌های موثر کیفری است که به موجب قانون؛ محكوميت به حد مانند حد زنا ، حد شرب خمر ، محكوميت به قطع نقص عضو، محكوميت لازم الاجرا به مجازات حبس از يك سال به بالا در جرائم عمدي، محكوميت قطعي به جزاي نقدي به مبلغ بيست ميليون( 000/000 /20 ) ريال يا بالاتر در جرائم عمدي(اصلاحی سال 82 )، سابقه محكوميت لازم‌الاجرا دو بار يا بيشتر به علت جرم‌هاي عمدي مشابه با هر ميزان مجازات و جرم‌هاي سرقت، كلاهبرداري، اختلاس، ارتشا، خيانت در امانت جز جرم‌هاي مشابه محسوب مي‌شوند.
در موردی که شخصی به علت اتهام سرقت یا اعتیاد چند روزی به زندان رفته باشد تا زمانی‌که این اتهام تبدیل به محکومیت نشده باشد مسئله و مشکلی برای متهم ایجاد نمی‌کند ولی چنانچه در مورد این اتهام، در دادگاه صالحه محکومیت قطعی حاصل کند بدیهی است که محکومیت وی، محکومیت موثر تلقی شده و در آینده به عنوان سوء پیشینه یا محکومیت موثر در پرونده سجل کیفری وی ثبت خواهد شد و ادارات و اشخاص مختلف می‌توانند با استعلام از اداره سجل کیفری از سوابق سوء وی مطلع شوند.
اجرايي شدن قانون سوءپيشينه از تضييع حقوق اجتماعي افرادي كه به دليل وجود سوابق كيفري از حقوق اجتماعي و استخدام در برخي مشاغل محرومند، جلوگيري مي‌كند، در همین زمینه باشگاه خبرنگاران با برخی از کارشناسان و حقوقدانان به گفتگو پرداخت که متن این گفتگو را در ادامه می‌خوانید:
جلوگيري از برخوردهاي سليقه‌اي با اجرايي شدن قانون سوءپيشينه
وی ادامه داد: در كشور ما تا قبل از اصلاح قانون مجازات اسلامي، معمولا ارتكاب هر نوع جرمي در سوابق افراد درج مي‌شد، اما پس از اصلاح اين قانون در ماده 62 و تصويب قانون محكوميت‌هاي موثر، سوءپيشينه در جرائم مهم لحاظ مي‌شود.
نجفي‌توانا افزود: اجرايي شدن قانون سوءپيشينه از تضييع حقوق اجتماعي افرادي كه به دليل وجود سوابق كيفري از حقوق اجتماعي و استخدام در برخي مشاغل محرومند، جلوگيري مي‌كند.
وي تصريح كرد: خوشبختانه در قانون جديد مجازات اسلامي ضمن مشخص كردن محكوميت‌هاي موثر و منجر به محروميت از حقوق اجتماعي، ساير محكوميت‌ها تاثيري در حقوق افراد ندارد.
اين حقوقدان در پايان خاطرنشان كرد: اجرايي شدن قانون سوءپيشينه موجب جلوگيري از اعمال سلايق شخصي، جناحي و برخوردهاي غيرمنطقي با برخي مجرمين و مرتكبين جرائم غيرعمد، خواهد شد.
ضرورت تدوين قوانين حذف سوءپيشينه
“حجت‌الاسلام محمدتقی رهبر” عضو کمیسيون قضايي مجلس هشتم با اشاره به ضرورت تدوين قوانين به منظور حذف سوءپيشينه از جرايم غيرعمد گفت: با توجه به اينکه تشخیص وضعیت پیشینه افراد بخشي از نیازهای مراجع عمومی است اين مهم بايد براي مشاغل حساس لحاظ شود.
حجت‌الاسلام رهبر با تاکيد بر اينکه قاضي در اعمال مجازات محکومين، نهايت دقت را متناسب با جرم آنها در نظر مي‌گيرد، تصريح كرد: براي حفظ کرامت انساني نبايد از مرز قانون منحرف شد و دستورات شرع را ناديده گرفت، چرا که در اين صورت زمينه پذيرش مجرميني را که مرتکب جرايم غيرعمد شده‌اند در جامعه افزايش مي‌يابد
حذف سوءپيشينه مسکوت و بلاتکليف مانده است/ضرورت تبيين سازوکارهاي قانوني و اجرايي
“محسن نصیری” مديرعامل انجمن حمايت زندانيان گفت: يکي از عوامل مهم در استخدام افراد، تشخیص وضعیت پیشینه آنهاست اما، متاسفانه اين قانون به دليل عدم پيگيري مسئولين قوه قضاييه مسکوت و بلاتکليف مانده است.
نصيري تصريح كرد: آيين‌نامه‌هاي اجرايي به منظور پيگيري و تحقق حذف سوء پيشينه کيفري تعريف و مشخص نشده و هيچ نهادي متولي تعبيه سازوکارهاي قانوني در اين زمينه نيست.
سوءپيشينه بايد در مشاغل حساس لحاظ شود
“حجت‌الاسلام موسی قربانی” قاضي ديوان عالي كشور با اشاره به ضرورت تدوين قوانينی به منظور حذف سوء پيشينه گفت: سوء پيشينه در مشاغل حساس و سنگين ضرورت دارد و در ارتباط با اين مهم خلأ قانوني وجود ندارد، اما متاسفانه برخي افراد با نيت و انگيزه خير موجب شر مي‌شوند و در اين رابطه سليقه‌اي عمل مي‌كنند.
حجت‌الاسلام قرباني با اشاره به اينکه يکي از عوامل مهم در استخدام و يافتن شغل تشخیص وضعیت پیشینه افراد است، افزود: داشتن سوء پيشينه در سوابق افرادي که مرتکب جرايم غيرعمد شده‌اند آنها را از حقوقي که تمامي افراد جامعه از آن بهره‌مند هستند محروم مي‌كند، بنابراين اجرايي شدن و پيگيري حذف سوء پيشينه ضروري به نظر مي‌رسد.
آيين‌نامه‌هاي اجرايي براي “حذف سوءپيشينه” تعبيه خواهد شد
“سیدحمیدرضا طباطبایی” عضو کمیسیون قضایی مجلس گفت: تعبيه سازوکارهاي قانوني به منظور اجرايي کردن حذف سوء پيشينه در مشاغل غير حساس موجب مرتفع شدن مشکلات افرادي که داراي سوابق کيفري هستند شده و از برخورد سليقه‌اي با اين افراد جلوگيري مي‌کند.
طباطبايي تصريح كرد: قانون مجازات اسلامي مواردي را در ارتباط با حذف سوءپيشينه پيش‌بيني کرده است، اما به منظور حل مشکلات مردم و بهره‌مندي آنها از حقوق شهروندي به وي‍ژه در زمينه استخدام بايد آيين‌نامه‌اي اجرايي در سازمان زندان‌ها و اداره کل تشخيص هويت تعبيه شود.
سلام من یه نوجوانم و عمل لواط رو انجام دادم و حکم دادگاه اومده یک سال زندان تو کانون حالا میخام بپرسم ایا من در ایندم ک درسمو ادامه بدم واسه استخدام دولت و برای شغلم مشکلی پیش میاد یا نه؟مرسی از راهنمایاتون
سلام خسته نباشید لطفا جواب بدی ممنون،من سال90 دوتا ازدوستامو سوار کردم بعد خلاصه شما نگو مشروب باهاشونه گرفتنمون اما خدایی هست،سریعا تو کلانتری اعتراف کردن ک من خبر نداشتمو فقط رو اشنایی رسوندمشون و تو کلانتری از انشگتام اثر گرفتن،و دادگاه ک رفتیم جلو قاضی سریعا اعتراف کردن و قاضی ک شنید فوری گفت تو برو خونت و جلسه دوم ک میخوان حکم رو بدن و جریمه فقط اونارو فراخوندن و جریمه فقط ب اسم اونها اومد یعنی هرکدومشون نفری 530000،ایا برا من سوسابقه میشه؟تورو خدا جوابمو بده،تشکر.
خیر ٬ نگران نباشید. اگر حکمی براتون صادر نشده و بیگناه شناخته شدید هیچ سو پیشینه ای براتون محسوب نمیشه.
سلام,6یا7 سال پیش 2روز بخاطر تریاک بازپرس با اینکه بار اول ما بود و رنگ کلانتری و دادسرا تا حالا ندیده بودیم مارو زندانی کرد در روز سوم جریمه و شلاق بریدن واسمون به خاطر 3گرم بعدم ازاد شدیم بعد اونم نه رنگ کلانتری دیدیم نه دادسرا,الان واسه استخدامی سوءپیشینه میخوان منم واقعا استرس دارم چون هرسایتی میرم یه چیز نوشته اگه میشه جواب منو بدین که 100% سوءپیشینه من ثبت میشه ویا تا الان دیگه پاک شده؟ممنون,ضمنا تو شهر غریب این اتفاق افتاده و روز دوم عکس گرفتن از ما تو زندان
اگر حکم دادگاهی براتون آمده و به دادگاه رفتید و از شما انگشت نگاری شده و پرونده تشکیل شده. براتون احتمالا سو پیشینه میشه . در غیر اینصورت زیاد نگران نباشید.
سلام من در سال ۲۰۱۱ به جرم سرقت در ایتالیا دستگیر شدم و ۱ شب در بازداشت بودم صبح دادگاه تشکیل شد و من آزاد شدم…۱ماه بعد جلسه ی بعدی دادگاه بود که من برای جراحی به ایران آمدم…و اقامتم تمام شد…الان دوباره میخوام برگردم ایتالیا و این مشکل را حل کنم…آیا در فرودگاه برای من مشکلی پیش می آید؟
میشه لطفا جواب بدین
سلام باید باتوجه به قوانین بین المللی و قوانین اون کشور بهتون پاسخ داد و بنده به این موضوع هیچ علمی ندارم. فکر نمیکنم تا زمان ورود به خاک اون کشور موردی براتون پیش بیاد.
آیا ممنوع الخروج شدم از اینجا؟؟؟ واینکه قصد رفتن به ایتالیا دارم آیا هنگام گرفتن ویزا و یا ورود به آنجا مشکلی برایم پیش می آید؟
لطفا جواب بدین…آیا کسی رو می شناسید در این زمینه بتونه کمکم کنه…واقعا نمیدونم از وضعیتم چطوری اطلاع پیدا کنم…
سلام ٬ نه متاسفانه برای مورد شما کسی رو نمیشناسم که راهنماییتون کنه. برید فرودگاه ببینید چی پیش میاد . فکر نکنم بخاطر این موضوع مشکلی براتون پیش بیاد تا قبل از ورود به خاک اون کشور.
سلام من ٢سال پيش با يكي از همكلاسي هم تو ماشين بر اساس لو دادن دوستان همكلاسيم دستگير شدم و به امنيت اخلاقي رفتم بازداشت نشدم وكلاسارو رفتم به دادگاه مارو نفرستادن ولي جريمه شديم ايا سوسابقه ميشه واسم؟؟؟
خیر
با سلام
اقا من ی جایی کار میکردم بعد از 45 روز اخراجم کردن
مدارکمو(سفته و چندتا کپی) گذاشتن روی میز منم فکر کردم بهم پس دادن منم برداشتم
الان میگن تو مدارکتو دزدیدی
رفتن شکایت کردن کلانتری و دادگاه به اتهام خیانت در امانت
من اگه رضایت بگیرم
باز میشه سوپیشینه
یا باید حتما دادگاه حکم بده
سلام من از نامزدم ب جرم تهدید ب اسید پاشی شکایت کردم ب دلایلی.بعدش اصلا ب دادگاه نکشیده رضایتدادم پلیس فتا.الان میخوایم ازدواج کنیم.برای استخدامش سو سابقه شده؟مشکلی برا استخدامش ایجاد میشه؟
سلام ببخشید من تقریبا سال۹۲ با یه آقایی دوست بودم که تو ماشین موقع حرف زدن گرفتنمون اما بازداشت نشدیم ولی چن وقت بعد رفتم دادگاه اونجام با پرداخت یه مبلغ خیلی کمی پرونده بسته شد میخواستم بدونم الان واسه من سو پیشینه ثبت شده یا پاک شده؟؟؟؟؟؟ممنون میشم اگه کسی جواب بده
نه شما نگران نباشید .
فقط در صورت پلاک شدن در زندان برای شما سوپیشینه میشود
سلام ، من رو به اتهام بدهکاری به زندان بردن ،سفته داده بودم ، و 45 روز زندان بودم ، نزدیک 2 سال هم است از اون قضیه میگذره ، آیا برای من سوء پیشینه شده است ؟
سلام من دوازده سال پیش کلانتری مقدار کمی مواد مخدر از من در محیط باز کشف کرد و دادگاهی شدم مبلغ کمی جریمه شدم و شلاغ بریدن که نزدن ولی عکس انگشت نگاری کامل و پلاک شدم در دادگاه ایا سوسابقه محسوب میشود؟
با تشکر
سلام من در 14 سالگی بنا به شکایت یک فرد دستگیر شدم (سرقت که خودم هم وقتی اونها احاضرم کردن رفتم ) و اونجا ۸فقره سرقت دیگر به دوش ما قرار دادند من را به دادگاه بردند و قاظی گفت سند بیاورید من با قید وسیقه آزاد بودم تا رضایت تمام شاکی ها را گرفتم بعد هم قاضی گفت که باید سه ماه به مسجد بروی و برگه با امضای حاح اقا بیاورید . بعد از سه ماه سند آزاد شد . من زندان نرفتم میخواستم ببینم آیا سوء سابقه دارم ؟ اگر دارم میشه حذفش کرد ؟(از این موضوع ۵سال گذشته )لطفا من رو راهنمایی کنید
سلام من چند وقت پیش پیش با چند نفر از دوستان نابا به مکانی تفریحی رفته وانها مشعول به استعمال مواد مخدر شدند ودر انتها با دستیگیری ما وسه وز کانون اصلا تربیت رفتن من انجامید میخوام بدونم ایا سابقم پاک میشه؟؟؟؟؟؟
با سلام و خسته نباشید من درسال92به جرم شرب خمر به شلاق حد محکوم شدم تاریخ اجرای حکم27شهریور ان سال بود الان برای تغییر نام اقدام کرده ام که بدلیل سؤ پیشینه مخالفت شد ایا راهی هست من این مشکلمو حل کنم سؤ پیشینه پاک شدنیه????
سلام من سال 91 با یه نفر دوست شدم و اون آقا طلبه بود اما ملبس نبود.ما رو در مرکز خرید به جرم خدشه دار کردن عفت عمومی گرفتن در صورتی که به ما تهمت زدن و گفتن دست اون آقا روی شونه ی من بوده. ما رو یک شب باز داشت کردن و در بازداشتگاه عکس و اثر انگشت گرفتن و وقتی هم خواستیم خارج بشیم دوباره اثر انگشت گرفتن.
ما رو به دادگاه روحانیت فرستادن.2_3 جلسه به دادگاه روحانیت رفتیم و من با ضمانت خود قاضی تبرئه شدم و اون آقا هم با ضمانت یک شخص دیگه. و همچنین نفری 50 ضربه شلاق دز نظر گرقته شد که با پرداخت 300 هزار تومان خریداری شد.من 23 سالمه و میخوام استخدام مرکز آموزش پروش شم.آیا این موضوع بعد از گذشت 3 سال پاک شده یا نه؟ آیا مشکل ساز میشه؟
سلام
من در سال 81 مرتکب جرم آدم ربایی شدم!
به دو سال حبس و 99 ضربه شلاق محکوم شدم.
از آن تاریخ به بعد مرتکب جرمی نشدم.
اکنون میخواهم جذب یک سازمان دولتی بشوم، میخواستم بدونم چه اتفاقی می افته؟ آیا سو پیشینه من لحاظ میشود؟
لطفاً راهنمایی بفرمایید!
با تشکر
برای مشاغل حساس در بعضی از ادارات احتمالا بهتون گیر بدن. میتونید با یک وکیل مشاوره بگیرید در این مورد.
سلام خسته نباشین من سال 90 مسافر افغانی جابجا کردم ومنو گرفتن یک روز زندانیم کردن وبافیش حقوقی ازاد شدم بعدهم تبریه شدم بعدازاون دیگه خلافی نکردم اون خلاف اولین واخرین خلافم بودخواستم بودنم ثابقم پاک شده یانه ممنون
سلام دوست عزیز
این موردی که شما می فرمایید معلوم نمیشه ، هنگامی که درخواست سوء پیشینه کنن معلوم میشه